Samorząd zawodu służby publicznej
Samorząd zawodu służby publicznej – ustawowe struktury środowiskowo-opiniodawcze w niektórych zawodach czy raczej w odniesieniu do niektórych urzędów lub stanowisk związanych z władzą sądowniczą lub prokuraturą, stanowiące namiastkę ich samorządności. Do zawodów tych należą:
- sędzia i asesor sądowy
- sędzia Trybunału Konstytucyjnego
- prokurator i asesor prokuratury
- referendarz sądowy
- kurator sądowy
Struktur takich nie powołano natomiast dla radców ani referendarzy Prokuratorii Generalnej RP, aplikantów i asystentów sędziowskich lub prokuratorskich, aplikantów referendarskich, legislatorów i aplikantów legislacyjnych, tłumaczy przysięgłych czy doradców restrukturyzacyjnych.
Charakterystyka
Ciała te zrzeszają wyłącznie określone osoby zatrudnione w hierarchicznych strukturach państwowych stanowiąc ich integralną część, natomiast nie posiadają osobowości prawnej ani niezależności finansowej, za wyjątkiem kuratorów sądowych nie wyłaniają też organów władz krajowych, ponadto są w znacznej mierze podległe Ministrowi Sprawiedliwości. Ich kompetencje są ograniczone tak dalece, że nie można mówić w ich przypadku o sprawowaniu samorządnej pieczy nad tymi zawodami, nie są więc samodzielnymi samorządami zawodów zaufania publicznego w rozumieniu Konstytucji, lecz jedynie pomocniczymi organami środowiskowo-opiniodawczymi będącymi integralną częścią instytucji i budżetu wymiaru sprawiedliwości lub prokuratury, zapewniającymi w ramach nich jedynie pewien element samorządności. Z powyższych powodów nie zalicza się tych zawodów/urzędów/stanowisk do zawodów zaufania publicznego w rozumieniu art. 17 ust. 1 Konstytucji RP, a powołane dla nich organy zwane samorządowymi mają co najwyżej status „innego rodzaju samorządu” w rozumieniu art. 17 ust. 2 oraz organizacji zawodowej w rozumieniu art. 191 ust. 1 pkt 4 Konstytucji RP[1][2].