San Pedro (kaktus)

San Pedro
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

goździkopodobne

Rząd

goździkowce

Rodzina

kaktusowate

Rodzaj

Echinopsis

Gatunek

San Pedro

Nazwa systematyczna
Echinopsis pachanoi
Int. Organ. Succ. Pl. Stud. Bull. 3:96. 1974
Synonimy
  • Cereus pachanoi (Britton & Rose) Werderm.
  • Trichocereus pachanoi Britton & Rose
  • Trichocereus peruvianus Britton & Rose[3]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4]
Status iucn3.1 LC pl.svg

San Pedro (Echinopsis pachanoi) – gatunek szybko rosnącego kaktusa kolumnowego występujący naturalnie w Peru i Ekwadorze.

Biologia

San Pedro zawiera w znacznym stężeniu psychoaktywne alkaloidy fenetylaminowe, między innymi meskalinę[5], 3,4-dimetoksyfenyloetyloaminę, 4-hydroksy-3-metoksyfenyloetyloaminę, 3-hydroksy-4,5-dimetoksyfenyloetyloaminę a także hordeninę i tyraminę.

Meskalina jest psychodelikiem i enteogenem. Występuje także w innych kaktusach rodzaju Echinopsis[5] (E. macrogona, E. lageniformis, E. peruviana) oraz w pejotlu (Lophophora williamsii).

Gatunki podobne

Trichocereus pachanoi bywa często mylony z pokrewnymi gatunkami Trichocereus peruvianus, Trichocereus macrogonus, Trichocereus bridgesii, które również zawierają meskalinę.

Zastosowanie

Od co najmniej 3000 lat kaktusy San Pedro używane są w obrządkach religijnych i ceremoniach uzdrawiania przez rdzenną ludność Peru i Ekwadoru.

Legalność

W Polsce na mocy ustawy z dnia 20 marca 2009 r. o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii posiadanie roślin żywych, suszu, nasion, wyciągów oraz ekstraktów z San Pedro jest nielegalne[6].

Przypisy

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-05-07] (ang.).
  3. The Plant List. Echinopsis pachanoyi. [dostęp 2001-03-15].
  4. Echinopsis pachanoi, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
  5. a b Olabode Ogunbodede i inni, New mescaline concentrations from 14 taxa/cultivars of Echinopsis spp. (Cactaceae) (“San Pedro”) and their relevance to shamanic practice, „Journal of Ethnopharmacology”, 131 (2), 2010, s. 356–362, DOI10.1016/j.jep.2010.07.021, ISSN 0378-8741 [dostęp 2022-12-10] (ang.).
  6. Dz.U. z 2009 r. nr 63, poz. 520

Media użyte na tej stronie

Status iucn3.1 LC pl.svg
Autor: unknown, Licencja: CC BY 2.5
Starr 070320-5799 Echinopsis pachanoi.jpg
(c) Forest & Kim Starr, CC BY 3.0
Echinopsis pachanoi (habit). Location: Maui, Lualailua