Sandałowiec biały

Sandałowiec biały
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domenaeukarionty
Królestworośliny
Podkrólestworośliny zielone
Nadgromadarośliny telomowe
Gromadarośliny naczyniowe
Podgromadarośliny nasienne
Nadklasaokrytonasienne
KlasaMagnoliopsida
NadrządSantalanae
Rządsandałowce
Rodzinasandałowcowate
Rodzajsandałowiec
Gatuneksandałowiec biały
Nazwa systematyczna
Santalum album L.
Sp. Pl. 1: 349. 1753
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]
Status iucn3.1 VU pl.svg

Sandałowiec biały (Santalum album) – gatunek niewielkiego, powoli rosnącego drzewa. Występuje naturalnie na suchych obszarach subkontynentu indyjskiego. Jest półpasożytem, czerpiącym substancje odżywcze z korzeni innych drzew, bez większej szkody dla gospodarzy. Gatunek zagrożony ze względu na nadmierną eksploatację i utratę naturalnych siedlisk. Z tego względu w Indiach wprowadzono zakaz eksportu drewna. Jest uprawiany w innych krajach tropikalnych, takich jak Chiny, Sri Lanka, Indonezja, Malezja, Filipiny i Australia. Zarówno drewno jak i kora posiadają przyjemny, długo utrzymujący się aromat, dzięki zawartości santanolu i santalenu[4].

Morfologia

Kwiaty
Pokrój
Niewielkie drzewo o wysokości do 9 m.
Liście
Naprzeciwległe, eliptyczne do podługowatych, długości 4–14 cm. Wierzch liścia błyszczący, spód blady.
Kwiaty
Niewielkie, ciemnoróżowe.
Owoce
Niewielkie mięsiste pestkowce, podobne do wiśni. Nasiona roznoszone przez ptaki.

Zastosowanie

  • Od tysięcy lat pozyskuje się wysoko cenione drewno sandałowe, stosowane do wyrobu m.in. rzeźb.
  • Roślina wykorzystywana do produkcji olejku sandałowego, mającego zastosowanie w kosmetyce.
  • W Indiach roślina uważana za świętą, wykorzystywana w rytuałach hinduistycznych i buddyjskich.
  • Ma zastosowanie w tradycyjnej medycynie hinduskiej.

Przypisy

  1. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-10] (ang.).
  2. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2021-03-10] (ang.).
  3. Santalum album, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
  4. Sandałowiec biały | Zioła inne | Ziołolecznictwo, www.poradnia.pl [dostęp 2017-11-15] (pol.).

Media użyte na tej stronie

Status iucn3.1 VU pl.svg
Autor: unknown, Licencja: CC BY 2.5
Santalum album (Chandan) in Hyderabad, AP W2 IMG 0023.jpg
Autor: J.M.Garg, Licencja: CC BY-SA 4.0
White or East Indian Sandalwood or Chandan Santalum album in Hyderabad , India.
Santalum album - Köhler–s Medizinal-Pflanzen-128.jpg
Sandelholzbaum. A blühender Zweig. 1 Knospe; 2 geöffnete Blüten; 3 Blüte im Längsschnitt; 3a Ende des Embryosackes zur Zeit der Befruchtung; 4 Frucht; 5 dieselbe im Querschnitt; 6 dieselbe im Längsschnitt. A natürliche Grösse; 1—6 mehr oder weniger vergrössert.