Sardonyks

Sardonyks

Właściwości chemiczne i fizyczne
Inne nazwy	sardonik
Skład chemiczny	dwutlenek krzemu SiO2
Twardość w skali Mohsa	7
Układ krystalograficzny	trygonalny
Gęstość minerału	2,61 g/cm³
Właściwości optyczne
Barwa	pasy: biało-brunatnoczerwone, biało-brązowe, biało-żółtobrązowe
Połysk	szklisty
Współczynnik załamania	1,53-1,54
Inne	dwójłomność: 0,004

Sardonyks (sardonik) – gemmologiczna, wielobarwna, przeświecająca odmiana agatu; odznacza się występowaniem naprzemianległych, płaskich, biało-brunatnoczerwonych pasów (wstęg) o różnej grubości.

Nazwa pochodzi od miasta Sardis w Azji Mniejszej, gdzie został znaleziony (gr. sardios = kamień z Sardis i gr. onyx = paznokieć (pazur, racica) – i nawiązuje do wyglądu, twardości i ostrych krawędzi odłupanych kawałków tego minerału.

Charakterystyka

Właściwości

Od onyksu różni się tylko kolorem pasów, które w przypadku onyksu są czarne. Brązowe zabarwienie pasów sardonyksu spowodowane jest wrostkami związków żelaza – przede wszystkim limonitu.

Występowanie

Miejsca występowania:

• Na świecie: Brazylia – Rio Grande do Sul, Minas Gerais, Urugwaj, Indie, Rosja – Ural, Zabajkale, Cejlon – Ratnapura, Egipt, Turcja.

• W Polsce: bywa spotykany na Dolnym Śląsku – Szklary, Ząbkowice Śląskie obok sardu i karneolu.

Zastosowanie

• atrakcyjny kamień kolekcjonerski i ozdobny,
• wykonuje się z niego miniaturowe rzeźby, intaglia, szlifuje w formie paciorków,
• wykonuje się z niego kamee, pieczątki (szczególnie popularne wśród starożytnych Greków i Rzymian),
• wykorzystywany do wyrobu drobnych przedmiotów ozdobnych i biżuterii; najczęściej oprawiany w srebro.

Zobacz też

kwarc, chalcedon, agat, sard, onyks

Bibliografia

• K. Maślankiewicz: Kamienie szlachetne, Wyd. Geologiczne – 1982 r.
• C. Hall: Klejnoty, Kamienie szlachetne i ozdobne, Wyd. Wiedza i Życie 1996 r.
• W. Schuman: Kamienie szlachetne i ozdobne, Wyd. „Alma –Press” 2004 r.