Schronisko PTT „Beskid” na Ropiczce

Schronisko PTT „Beskid” na Ropiczce
Państwo	Czechy
Pasmo	Beskid Śląsko-Morawski, Karpaty
Wysokość	918 m n.p.m.
Data otwarcia	6 lipca 1913
Data zamknięcia	3/4 kwietnia 1918
Właściciel	Polskie Towarzystwo Turystyczne „Beskid” w Cieszynie
Położenie na mapie Beskidu Śląskiego Schronisko PTT „Beskid” na Ropiczce
49°36′58,0″N 18°33′26,7″E/49,616111 18,557417

Schronisko PTT „Beskid” na Ropiczce – nieistniejące górskie schronisko turystyczne Polskiego Towarzystwa Turystycznego „Beskid” w Cieszynie, zlokalizowane w Beskidzie Śląsko-Morawskim, pod szczytem Ropiczki w Paśmie Ropicy (obecnie Czechy).

Tło historyczne

Z początkiem XX wieku łatwo dostępne komunikacyjnie tereny Beskidu Śląsko-Morawskiego stały się popularne wśród polskich turystów, i to zarówno tych ze Śląska Cieszyńskiego jak i z pruskiego Górnego Śląska. Ponieważ w niemieckich bez wyjątku schroniskach, istniejących już wówczas w tych górach, stykali się oni często z niechęcią zarówno obsługi jak i innych gości, w 1908 zaczęli się spotykać we wsi Rzeka w dolinie Ropiczanki, u stóp Pasma Ropicy. U miejscowego kierownika szkoły, Józefa Jońca, snuli pierwsze projekty powołania polskiego towarzystwa turystycznego. Jeden z nich – Cyryl Ratajski, wówczas adwokat z Raciborza – zauroczony rozległym wtedy widokiem z Ropiczki, zakupił z własnych środków parcelę pod jej szczytem z zamiarem ofiarowania jej przyszłej polskiej organizacji turystycznej.

Budowa i otwarcie schroniska

Po powstaniu w 1910 Polskiego Towarzystwa Turystycznego „Beskid” z siedzibą w Cieszynie Cyryl Ratajski, który był współzałożycielem Towarzystwa i został jego pierwszym prezesem, podarował rzeczoną działkę organizacji. W 1912, na wniosek dr. Jana Kotasa, Zarząd PTT „Beskid” podjął uchwałę budowy schroniska. Większą część niezbędnych funduszów (ok. 5 tys. koron) zdołał zebrać wśród różnych darczyńców sam wnioskodawca, asygnując też z własnych funduszy niebagatelną kwotę 1000 koron. Resztę zapewniła pożyczka zaciągnięta przez towarzystwo na dogodnych warunkach. Projekt budynku w modnym wówczas stylu zakopiańskim wykonał mieszkający we Lwowie, lecz pochodzący z Cieszyna architekt Stanisław Filasiewicz. Budowę, rozpoczętą wiosną 1913, prowadził Jan Kisza z Rzeki. Zarówno okoliczna ludność jak i miejscowy bacza (szałaśnik) bardzo przychylnie odnosili się do działań „Beskidu”. Źródła podkreślają, że nawet nadleśniczy Schmidt z Trzycieża, nadzorujący z ramienia arcyksięcia Habsburga tutejsze lasy, nie czynił budowie żadnych przeszkód. Uroczyste otwarcie schroniska w obecności ok. 2 tys. gości miało miejsce już 6 lipca 1913. Poświęcenia dokonali wspólnie katolicki ksiądz Emanuel Grim z Jabłonkowa i luterańki pastor Karol Kulisz z Cieszyna.

Charakterystyka schroniska

Niewielki, drewniany budynek konstrukcji zrębowej, usadowiony był na murowanym z kamienia podpiwniczeniu. Parterowy, nakryty wysokim dwuspadowym dachem krytym gontem, z pazdurami na końcach kalenicy, posiadał mieszkalne poddasze. Dobudowana z boku niewielka, kryta weranda na kamiennym podmurowaniu zapewniała dobry widok na okolicę. Pierwszym dzierżawca schroniska był niejaki Przykry, a kolejnym – Korus, właściciel gospody w podcieszyńskim Bobrku.

Dzieje schroniska

Nowy obiekt – jedyne polskie schronisko turystyczne na rozległych terenach Beskidów na zachód od Babiej Góry – szybko stało się ulubionym celem wycieczek, zwłaszcza młodzieżowych. Było licznie odwiedzane przez turystów jak i zaciekawionych mieszkańców okolicznych wsi. Jego popularność nie spadła nawet w zimie. Już w dniach 29-31 grudnia 1913 odbył się w nim pierwszy kurs narciarski zorganizowany przez PTT „Beskid”. Pod kierunkiem W. Majewskiego z Krakowa uczestnicy kursu zapoznawali się z techniką jazdy na nartach – już według nowych zasad, z dwoma kijkami.

Popularność schroniska w naturalny sposób drastycznie zmalała po wybuchu I wojny światowej. Zwłaszcza, że wielu z działaczy turystycznych i najczęściej bywających tu gości trafiło na różne jej fronty. Dzierżawca przestał płacić czynsz. W nocy z 3 na 4 kwietnia 1918 schronisko, prawdopodobnie wówczas nie strzeżone, całkowicie spłonęło. Przyczyn pożaru oficjalnie nigdy nie ustalono. Parę lat później jednak w okolicach Bogumina zaczęły się pojawiać różne elementy wyposażenia z nadrukami i stemplami „Schronisko na Ropiczce”. Jednoznacznie wskazuje to, że nieuczciwy gospodarz ogołocił obiekt z całego dobytku ruchomego, a w celu zatarcia śladów budynek podpalił.

Niezrealizowane plany odbudowy

Zarząd PTT „Beskid” początkowo zdecydował się na jego odbudowę. Jednak ze względu na zmiany sytuacji politycznej i podział Śląska Cieszyńskiego w 1920 (gros działaczy i członków pozostało po polskiej stronie, przyłączając się do Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego jako Oddział Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego „Beskid Śląski” w Cieszynie) nigdy do tego nie doszło.

Zamysł odbudowy spalonego schroniska podjęło powstałe w 1922 Polskie Towarzystwo Turystyczne „Beskid Śląski” z siedzibą w Orłowej. Przejęło ono w tym celu od Oddziału PTT „Beskid Śląski” z polskiego Cieszyna parcelę na Ropiczce (w zamian za spłacenie 5000 koron czeskich ciążącego na niej długu) oraz zgromadziło 28500 koron gotówki. Ze względu jednak na kłopotliwy dojazd do parceli, ostatecznie z odbudowy zrezygnowano. Cieszyński „Beskid Śląski” skupił się na budowie schroniska na Stożku, zaś „Beskid Śląski” z Orłowej podjął wkrótce decyzję o zakupie gruntu pod nowe schronisko na Kozubowej.

Bibliografia

• Sikora Stanisław: Tradycje turystyki polskiej na Śląsku Cieszyńskim, w: „Od PTT do PTTK na Ziemi Cieszyńskiej”, wyd. Oddział PTTK „Beskid Śląski” w Cieszynie, Cieszyn 1985, s. 9-18
• Szupina Alojzy: Z dziejów schronisk Beskidu Śląskiego, w: „Płaj. Almanach karpacki” nr 12 – wiosna 1996, s. 115-124, ​ISBN 83-85258-13-2​; ISSN 1230-5898
• Tomasz Biesik: Schroniska górskie dawniej i dziś. Beskid Mały i Beskid Śląski. Bielsko-Biała: Wyd. „Logos” Agnieszka Korzec-Biesik, 2013, s. 268–271. ISBN 978-83-925599-3-1.