Sejm Ludowy Litwy

Sejm Ludowy Litwy (lit. Liaudies Seimas) – zgromadzenie litewskie wybrane w głosowaniu z 14 lipca 1940, obradujące działające od 21 lipca do 25 sierpnia 1940, które uchwaliło aneksję Litwy do Związku Radzieckiego.

Głosowanie

Tzw. wybory do Sejmu Ludowego Litwy przeprowadzono 14 lipca 1940 w ośmiu okręgach wyborczych Litwy – osiem dni po opublikowaniu wyborczego programu Związku Ludzi Pracy Litwy. Według oficjalnych danych wzięło w nich udział 95,5% obywateli, z czego 99,1% poparło kandydatów ZLPL – członków KPL, Komsomołu, Stowarzyszenia Pracujących oraz tzw. bezpartyjnych. Wybrano 79 posłów.

Prace Sejmu

Sejm zebrał się na pierwsze posiedzenie 21 lipca 1940 w sali Teatru Państwowego w Kownie – otworzył je p.o. premiera i prezydenta Litwy Justas Paleckis. Marszałkiem zgromadzenia wybrano Liudasa Adomauskasa, do Prezydium weszli też Mečys Gedvilas, Juozas Grigalavičius oraz Petras Cvirka i Antanas Venclova jako sekretarze.

Aneksja republiki do ZSRR

31 lipca jednogłośnie i bez dyskusji przyjęto wniosek Antanasa Sniečkusa o włączenie Litwy w skład Związku Radzieckiego. Powołano delegację złożoną z 20 posłów, która wyjechała do Moskwy przekazać uchwałę Sejmu o chęci włączenia do ZSRR – w jej składzie znaleźli się m.in. prezydent Justas Paleckis, minister spraw wewnętrznych Mečys Gedvilas, ks. Liudas Adomauskas, pisarz Vincas Krėvė-Mickevičius, minister oświaty Antanas Venclova i pisarz Liudas Gira.

3 sierpnia 1940 Rada Najwyższa ZSRR "uczyniła zadość" uchwale Sejmu.

Konstytucja Litewskiej SRR

23 lipca 1940 roku wybrano 11-osobową komisję, która miała za zadanie opracować ustawę zasadniczą socjalistycznej Litwy. 25 sierpnia 1940 zaakceptowano przygotowany w Moskwie dokument, wzorowany na podobnych aktach prawnych innych republik ZSRR. Na jego mocy Sejm przekształcił się w Radę Najwyższą LSRR, której przewodniczącym został Balys Baranauskas, a do Prezydium weszli Justas Paleckis, Karolis Didžiulis, Domas Rocius i Stasys Pupeikis.

Ostateczna sowietyzacja państwa

Poza konstytucją Sejm Ludowy uchwalił liczne reformy społeczne i gospodarcze, m.in. nacjonalizację ziemi, zakładów przemysłowych i banków. Powołano Radę Komisarzy Ludowych, która zastąpiła na poły suwerenny rząd z czerwca 1940 roku. Na jej czele stanął Mečys Gedvilas. W dziedzinie stosunków międzynarodowych Sejm wypowiedział konkordat Litwy z Watykanem z 1926.

Lista posłów

Imię i nazwiskoOkręg wyborczyZawód, wiek
Jonas AbakonisWiłkomierzrolnik, 30 lat.
Birutė Abdulskaitė SlapšienėTelszeKPL, działaczka od 1933, sekretarz miejski w Kretyndze, 27 lat.
Liudas AdomauskasTelszeczłonek KPL, kontroler państwowy, 60 lat.
Pranas AksionaitisSzawleczłonek KPL od 1936, działacz komunistycznego podziemia, wicemer Jurborka, 58 lat.
Jurgis AlišauskasWiłkomierzpracownik rolny, 29 lat.
Kazys BalčiūnasOlitakierownik, 45 lat.
Feliksas BalionisOlitaekonomista, 56 lat.
Juozas BanaitisKownonauczyciel i radiowiec, 32 lat.
Boleslovas BaranauskasSzawleod 1921 działacz KPL, szef komisariatu bezpieczeństwa, 38 lat.
Antanas BaužaTelszeczłonek KPL od 1932, 39 lat.
Jurgis BieliauskasMariampolgospodarz, 18 ha ziemi rolnej, 50 lat.
Vytautas BieliauskasKownoczłonek KPL, żołnierz – szeregowiec, 23 lata.
Vladas BiržietisPoniewieżczłonek KPL, politruk w wojsku.
Ignas BudionovasWilnopodoficer, 23 lata.
Antanas ButkusTelszegospodarz, 31 lata.
Petras CvirkaOlitapisarz, 31 lata.
Alfonsas ČesnaitisWiłkomierzrobotnik, 32 lata.
Adomas DambrauskasWiłkomierzpracownik rolny, 48 lat.
Petras DaukšysMariampolstolarz, 32 lata.
Icikas DembaPoniewieżczłonek KPL, technik-inżynier, 33 lata.
Juozas DemskisMariampolczłonek KPL od 1932, gospodarz małorolny, 3 ha ziemi, 57 lat.
Karolis Didžiulis GrosmanasWilnodziałacz KPL od 1919.
Viktoras DitkevičiusMariampolżołnierz, 22 lata.
Liudas DovydėnasPoniewieżpisarz, 33 lata.
Pranas EidukaitisMariampolgospodarz, 60 lat.
Barelis Fridmanas LatvysWilnood 1932 członek KPL, adwokat, 36 lat.
Antanas GarmusKownolekarz i burmistrz Kowna, 60 lat.
Mečys GedvilasTelszeczłonek KPL od 1934, minister spraw wewnętrznych,
Liudas GiraWiłkomierzpisarz, 50 lat.
Juozas GlotnisKownorolnik, 43 lata.
Juozas GrigalavičiusPoniewieżczłonek KPL od 1929, sekretarz w Rakiszkach, 27 lat.
Aleksandras Gudaitis-GuzevičiusWiłkomierzczłonek KPL od 1927, milicjant, 32 lat.
Vladas GutauskasWiłkomierzrolnik, 41 lat.
Vladas JaciunskasAlytausrolnik, 30 lat.
Vaclovas JadzgevičiusWilnoślusarz, 42 lata.
Stefan JędrychowskiWilnodoktor prawa, 30 lat.
Eduardas JasutisSzawlerolnik, 34 lata.
Romualdas JuknevičiusWilnodyrektor teatru, 34 lat.
Henrikas KačinskasSzawleaktor, 40 lat.
Domas KazimieraitisSzawlechłop małorolny, 40 lat.
Marija KutraitėPoniewieżczłonek KPL od 1934, działaczka polityczna, 29 lat.
Ignas LaucysPoniewieżgospodarz, 62 lata.
Jonas MalašinskasWiłkomierzrolnik, 41 lat.
Michalina MeškauskienėMariampolczłonek KPL od 1935, działaczka partyjna, 33 lata.
Marijonas MiceikaWilnoczłonek KPL, sekretarz partii w Wilnie.
Matas MickisPoniewieżminister rolnictwa, 42 lata.
Pranas MickusMariampolagronom, 38 lat.
Antanas MikonisPoniewieżrobotnik, 24 lata.
Petrė MilančiūtėOlitaaptekarka.
Nochas MockevičiusSzawlenauczyciel, 35 lat.
Stepas MurauskasPoniewieżrolnik, 9 ha ziemi, 50 lat.
Stasys OrintasSzawlerolnik, 31 lat.
Povilas PakarklisOlitaprawnik, 38 lat.
Genovaitė PaleckienėSzawlenauczycielka, żona Justasa
Jan PaszkiewiczWilnorolnik, 48 lat.
Petras PaunksnisPoniewieżczłonek KPL od 1938, więzień polityczny.
Kazimieras PetrauskasPoniewieżczłonek KPL od 1937, 26 lat.
Pranas PetrauskasKownorolnik, 42 lata.
Jonas PlečkaitisMariampolurzędnik, 45 lat.
Stasys PupeikisWiłkomierzczłonek KPL od 1928, minister transportu, 35 lat.
Petras RamanauskasOlitarobotnik, 26 lat.
Aleksas RažanauskasOlitaczłonek KPL od 1934 roku, 26 lat.
Rapolas RimdžiusSzawlerobotnik, 35 lat.
Juozas RyliškisSzawlerobotnik, 43 lata.
Domas RociusTelszeod 1926 roku członek KPL i jej sekretarz w Telszach, 36 lat.
Antanas SniečkusKownoczłonek KPL od 1920, więzień polityczny.
Irena Sztachelska DziewickaWilnohistoryk, 29 lat.
Aleksandra StaškevičiūtėKownośpiewaczka operowa, 40 lat.
Motiejus ŠumauskasKownoczłonek KPL od 1924, więzień polityczny, 35 lat.
Juozas ŠvitraSzawleżołnierz, 22 lata.
Tomas TamulevičiusOlitarobotnik, członek KPL od 1933, 25 lat.
Jonas TaurinskasTelszeczłonek KPL od 1918, 50 lat.
Jonas TverkusSzawlerolnik, 35 lat.
Stasė VaineikienėTelszeburmistrz Połągi, 54 lat.
Antanas VenclovaKownopisarz, minister oświaty, 34 lata.
Jankelis VinickisKownoczłonek KPL od 1927, 35 lat.
Stasys VolkovičiusWilnorobotnik, 46 lat.
Pranas ZibertasSzawleczłonek KPL od 1919.
Romanas ŽebenkaSzawleagronom, 34 lata.

Linki zewnętrzne