Serednie Małe

Artykuł

49°16′55″N 22°32′57″E

- błąd

39 m

WD

49°17'24"N, 22°33'36"E

- błąd

39 m

Odległość

1259 m

Serednie Małe
wieś
Państwo

 Polska

Województwo

 podkarpackie

Powiat

bieszczadzki

Gmina

Czarna

Liczba ludności 

4

Strefa numeracyjna

13

Kod pocztowy

38-709[1]

Tablice rejestracyjne

RBI

SIMC

0990497[2]

Położenie na mapie gminy Czarna
Mapa konturowa gminy Czarna, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Serednie Małe”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa podkarpackiego
Mapa konturowa województwa podkarpackiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Serednie Małe”
Położenie na mapie powiatu bieszczadzkiego
Mapa konturowa powiatu bieszczadzkiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Serednie Małe”
Ziemia49°16′55″N 22°32′57″E/49,281944 22,549167

Serednie Małe – odrodzona wieś w Polsce, położona na północnym stoku Otrytu w Bieszczadach w województwie podkarpackim, w powiecie bieszczadzkim, w gminie Czarna[2][3]. Graniczy z Olchowcem (zach.), Rosochatem (wsch.) i Polaną (płd).

Historia

W czasach I Rzeczypospolitej wieś należała do ziemi sanockiej. Osadzona na prawie wołoskim przed 1580 przez rodzinę Kmitów. Dawne nazwy : wssi woloskye Serednye 1580, Serednie sive Polanczyk 1654, Seredni Polanczyk 1673, Serednia alias Polanczyk 1678, Serednie małe 1855, Seredne 1860. Zarówno katolicy jak i unici mieli swoje parafie w Polanie.

W XVIII–XX w. wieś była zaściankiem szlacheckim, mieszkały tam rodziny:

  • Stupniccy
  • Wiszniewscy
  • Żukotyńscy
  • Kawczyńscy
  • Kamińscy
  • Dominikowscy
  • Michalscy
  • Laskowscy
  • Jastrzębscy
  • Kwiatkowscy
  • Rajchmanowie
  • Uruscy
  • Cichońscy
  • Kowalscy
  • Radwańscy
  • Skowrońscy
  • Wiśniowscy
  • Domańscy

Była to szlachta siedząca na dziedzicznych niewielkich częściach wsi, małych folwarkach, a raczej zagrodach. W 1780 roku wieś należała do Antoniego i Ignacego Stupnickich, Marii Wiszniewskiej, Bernarda Żukotyńskiego, Aleksandra Kawczyńskiego i rodziny Kamińskich[4].

W 1831 r. jako właściciel dominum Serednie Małe wymieniany jest Paweł Michalski[5]. W połowie XIX wieku właścicielem posiadłości tabularnej Seredne Małe był Antoni Stupnicki[6].

W latach 70. XIX w. wieś liczyła 177 mieszkańców (52 katolików, 88 unitów i 32 żydów), składała się z 26 domów (9 należało do 8 rodzin szlacheckich)[7]. Natomiast w roku 1921 we wsi było już 36 domów, w których mieszkało 240 osób, w tym: 89 katolików, 144 unitów oraz 7 żydów. W czasie spisu 100 osób podało narodowość polską a 140 rusińską.

W latach 1943-1945 zamordowani w Seredniem Małem przez UPA[8]:

  • 1. Cichońska Maria, żona Edwarda, 30.03.1943
  • 2. Cichoński Edward, l. 45, 30.03.1943
  • 3. Jastrzębski Józef, 30.03.1943
  • 4. Jastrzębski Władysław, syn Józefa, 30.03.1943
  • 5. Jastrzębski Jan, syn Józefa, 30.03.1943
  • 6. Kwiatkowski Emil, 30.03.1943
  • 7. Michalska Maria, żona Józefa, 30.03.1943
  • 8. Michalski Józef, l. 37, 30.03.1843
  • 9. Radwańska Eugenia, 09.1944
  • 10. Radwański Mieczysław, 09.1944
  • 11. Radwański Eugeniusz, syn Mieczysława i Eugenii, 09.1944
  • 12. Wiśniowska Stefania, 09.1944
  • 13. Wiśniowski Zenon, syn Antoniego, 1945

Po latach 1945-1951 wieś włączono do ZSRR, a wszystkich mieszkańców przesiedlono w głąb ZSRR.

Dziś znajduje się tu prywatne gospodarstwo i stadnina koni huculskich, które żyją w systemie tabunowym. Gospodarstwo zajmuje się agroturystyką.

Zobacz też

Przypisy

Bibliografia

  • Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskim na rok 1828.
  • Księgi metrykalne parafii rzymskokatolickiej w Polanie. (Archiwum diecezjalne w Przemyślu).
  • T. Wojciechowski, Polana – wieś bieszczadzka. Dzieje cywilne i kościelne, Polana 2009, s. 379.
  • K. Ślusarek, Drobna szlachta w Galicji 1772-1848, Kraków 1994, s. 221.
  • F. Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski, Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Warszawa 1880.
  • S. Jastrzębski, Martyrologia polskiej ludności w województwie lwowskim w latach 1939-1947. Zbrodnie popełnione przez nacjonalistów ukraińskich.
  • http://region.halicz.pl/szlachta/zascianki.htm

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Subcarpathian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Podkarpackie Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 50.9 N
  • S: 48.95 N
  • W: 21.03 E
  • E: 23.66 E
POL województwo podkarpackie flag.svg
Flaga województwa podkarpackiego