Sierpc

Sierpc
miasto i gmina

Ratusz w Sierpcu
HerbFlaga
HerbFlaga
Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Powiat

sierpecki

Data założenia

X wiek

Prawa miejskie

1322

Burmistrz

Jarosław Marcin Perzyński

Powierzchnia

18,6 km²

Populacja (31.12.2018)
• liczba ludności
• gęstość


17 962[1]
965,7 os./km²

Strefa numeracyjna

+48 24

Kod pocztowy

09-200

Tablice rejestracyjne

WSE

Położenie na mapie powiatu sierpeckiego
Mapa konturowa powiatu sierpeckiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Sierpc”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Sierpc”
Ziemia52°51′11″N 19°40′05″E/52,853056 19,668056
TERC (TERYT)

1427011

SIMC

0969310

Hasło promocyjne: Sierpc - miasto ze smakiem
Urząd miejski
ul. Piastowska 11a
09-200 Sierpc
Strona internetowa
BIP

Sierpcmiasto w Polsce położone w województwie mazowieckim, nad rzeką Sierpienicą przy jej ujściu do Skrwy, około 40 km na północ od Płocka. Siedziba władz powiatu sierpeckiego. Według danych z 31 grudnia 2018 r. miasto miało 17962 mieszkańców[2].

W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa płockiego.

Założone w 1322 roku jako miasto duchowne w powiecie sierpeckim województwa płockiego, prawa miejskie potwierdzone w 1389 roku, gdy Sierpc stał się własnością prywatną[3].

Warunki naturalne

Miasto Sierpc leży na Wysoczyźnie Płońskiej. Według danych z roku 2002[4] Sierpc ma obszar 18,6 km², w tym:

  • użytki rolne: 68%
  • użytki leśne: 3%

Miasto stanowi 2,18% powierzchni powiatu.

Demografia

Dane z 31 grudnia 2018[2]:

OpisOgółemKobietyMężczyźni
jednostkaosób%osób%osób%
populacja17 9621009 52953,058 43346,95
gęstość zaludnienia
(mieszk./km²)
965,7512,31453,39
  • Piramida wieku mieszkańców Sierpca w 2014 roku[1].


Piramida wieku Sierpc.png

Nazwa

Miejscowość ma metrykę średniowieczną i jest notowana od XII wieku. Nazwę w formie Seprch notuje falsyfikat mogileński, dokument datowany na 1065, który został podrobiony prawdopodobnie w XII wieku. Do XVI wieku nazwa miejscowości brzmiała Sierpcz. W 1322 zanotowana w formie Seprcz, w 1383 de Seprcze[5].

Nazwa pochodzi od nazwy osobowej Sierpek z dodaniem przyrostka dzierżawczego *-jь. Wywodzi się od słowiańskiego imienia złożonego Siepraw lub Wszepraw oznaczającego „ten, który będzie prawy” lub ten, który jest zawsze prawy. W wyniku procesów lingwistycznych nazwa miasta upodobniła się do nazwy narzędzia rolniczego sierpa[5].

Historia

Średniowiecze wczesne

Ukształtowanie terenu, na którym położone jest miasto, nasuwa przypuszczenie, że dawno temu rozciągało się tu jezioro. Już jednak na rok 400 p.n.e. datowane są pozostałości osad ludzkich na tym terenie. Genezą założenia miasta było prawdopodobnie miejsce noclegu podróżnych przemierzających przez gęste bory szlak bursztynowy z Pomorza na południe. Już w X w. Sierpc był znaczącym grodem; istnieją wzmianki mówiące o erygowanej w 1003 r. parafii i budowie kościoła w miejscu pogańskiej świątyni[6]. W XII w. raz na tydzień odbywały się tu targi. Ponadto rozwijało się rzemiosło. Prawdopodobnie już wtedy istniała kasztelania sierpecka.

Kościół Świętego Ducha

Średniowiecze późne

W roku 1322 książę Wacław dokonuje z biskupem płockim zamiany pewnych wsi i gruntów w celu rozbudowy Miasta Płock, oddając mu w zamian między innymi wieś Sierpc z prawem zbudowania w Sierpcu zamku i lokowania miasta na prawie średzkim. W 1356 roku Król Polski Kazimierz III nadaje Sierpcowi po spaleniu w pożarze, prawo magdeburskie[7].

Od tego czasu zaznacza się rozwój Miasta Sierpc dzięki ożywionemu handlowi. W roku 1495 Księstwo płockie, w którego granicach znajdował się Sierpc, zostało przyłączone do Korony Królestwa Polskiego. W XV i XVI wieku niezwykle rozwinęło się sukiennictwo. O bogactwie miasta świadczy fakt, że istniały w nim wówczas 4 kościoły.

Kościół i Klasztor sióstr Benedyktynek

Nowożytność i XIX w.

W latach 1530, 1630 i 1794 miały miejsce wielkie pożary miasta. Poważne zniszczenia miały także miejsce podczas potopu szwedzkiego. Po rozbiorze polskiego państwa monarchicznego Sierpc na wiele lat stał się częścią Cesarstwa Rosyjskiego, wchodził w skład województwa płockiego i guberni płockiej. W okolicy Sierpca toczyły się walki powstańcze. 28 września 1831 roku, w czasie powstania listopadowego pod Sierpcem miała miejsce potyczka polskiego pułku z cesarską konnicą, gdzie mężnie walczyła Barbara Bronisława Czarnowska. Podczas powstania styczniowego 1863 roku było kilka potyczek powstańczych w ujezdzie sierpeckim.

Ponowny rozwój miasta zaznaczył się od II połowy XIX w. Około połowy mieszkańców miasta stanowiła szybko rozmnażająca się ludność żydowska. W okresie pozaborowym zaznaczył się również napływ ludności rosyjskiej. Nadal kontynuowane były tradycje targowo-handlowe. Nastąpił rozwój przemysłu piwowarskiego, spożywczego (np. fabryki octu) i materiałów budowlanych (cegielnie).

1. poł. XX wieku

Kolejne zniszczenia przynoszą walki rosyjsko-niemieckie w czasie I wojny światowej. W czasie wojny polsko-bolszewickiej miasto było zajęte przez R. Ch. Armię Czerwoną. W okresie międzywojennym XX w. zaznacza się w Sierpcu szczególny rozwój spółdzielczości. W 1924 r. do Sierpca dotarła kolej normalnotorowa. Obecnie Sierpc jest czterokierunkowym węzłem kolejowym (linie do Nasielska, Torunia, Płocka i Brodnicy), jednak ruch pasażerski jest znikomy. Sierpc był również jednym z ostatnich węzłów obsługiwanych przez parowozy (aż do początku lat 90 XX wieku).

II wojna światowa

W latach okupacji niemieckiej w Polsce (1939–1945), w Sierpcu dokonano kilka mordów i zbiorowych egzekucji. W czerwcu 1940 Niemcy w pobliżu miejscowego zakładu karnego dokonali masowego rozstrzelania 180[8] więźniów oraz w ramach Akcji T4 20[8] umysłowo chorych. Mieszkańców pochodzenia żydowskiego deportowano do getta w Legionowie[9]. W połowie września 1942 do więzienia w Sierpcu przywieziono 152 osoby (polskich uczniów i nauczycieli z Bydgoszczy), po kilku dniach zamordowano ich w masowej egzekucji[8]. Łącznie w sierpeckim więzieniu zginęło w latach 1939–1945 ok. 400[10] osób.

W latach 1939–1942, w siedzibie Gestapo w Sierpcu (dom Wenderlichów przy obecnej ulicy Jana Pawła II 5), torturowano i rozstrzeliwano przywożonych na przesłuchania – zastrzelono ok. 300[8] osób (wielu strzałem w tył głowy). W latach 1941–1944 funkcjonowały w Sierpcu i okolicach także karne obozy pracy (na przykład w miejscowości Mieszczk).

Administracyjnie Sierpc został włączony do rejencji ciechanowskiej w Prowincji Prusy Wschodnie. Nazwę miasta zniemczono jako Stadt Sichelberg i został stolicą powiatu ziemskiego o nazwie: Landkreis Sichelberg.

Okres Polski Ludowej

Na podstawie dekretu PKWN z 31 sierpnia 1944 roku zostały utworzone miejsca odosobnienia, więzienia i ośrodki pracy przymusowej dla „hitlerowskich zbrodniarzy oraz zdrajców narodu polskiego”. Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego utworzyło w Sierpcu Obóz pracy nr 167[11].

Do 1954 roku Sierpc był siedzibą wiejskiej gminy Borkowo.

Miasto do lat 70 XX w. leżało w ciągu drogi państwowej nr 19[12], następnie do grudnia 1985 roku[13] krzyżowała się w nim droga międzynarodowa T81[14] i państwowa nr 109[15].

Rzeczpospolita Polska

Herb powiatu sierpeckiego

Zmiany ustrojowe w kraju miały oczywiście również swe odzwierciedlenie w zmianach zachodzących w Sierpcu. Od 1 czerwca 1990 r. władza lokalna w mieście i gminach powróciła w ręce samorządów lokalnych. 1 września tegoż roku, zarządzeniem Wojewody Płockiego, powołano Urząd Rejonowy, będący terenową ekspozyturą rządowej administracji ogólnej. Rejon obejmował Miasto Sierpc i 6 gmin wiejskich. W 1990 roku zdemontowano pomnik bolszewika Juliana Marchlewskiego, który stał w parku przy ul. Juliana Marchlewskiego (obecna ul. Jana Pawła II). Na jego miejscu, w 1993 roku ustawiono Pomnik Ofiar Katyńskich, poświęcony mieszkańcom Sierpca zamordowanym w obozach w Starobielsku, Ostaszkowie i Kozielsku. Ponadto zmieniono wiele nazw ulic, kojarzonych z panującym dotychczas systemem politycznym.

1 stycznia 1999 r. Sierpc czwarty raz w historii stał się miastem powiatowym. Powiat sierpecki obejmuje Miasto Sierpc oraz 6 gmin wiejskich: Gozdowo, Mochowo, Sierpc, Rościszewo, Szczutowo i Zawidz. 26 czerwca 2000 r. Rada Powiatu Sierpeckiego zatwierdziła nowy Herb powiatu sierpeckiego.

Architektura

Zabytki i atrakcje turystyczne

Kościół szkolny
  • gotycki kościół pw. świętych Wita, Modesta i Krescencji, farny, z XIV lub XV w., wnętrze barokowe, ołtarz z elementami rokokowymi, w murach kościoła zachowały się fragmenty wcześniejszej romańskiej świątyni, według podania miejscowego wybudowanej na ruinach świątyni pogańskiej.
  • gotycki kościół Ducha Świętego z końca XV w., wewnątrz późnogotycka polichromia z lat 1519–1529
  • zespół klasztorny na wzgórzu zwanym dawniej Loret:
  • poewangelicki kościół św. Stanisława Kostki, z 1913 roku, zwany potocznie kościołem szkolnym, wybudowany w stylu neogotyckim, obecnie znacznie przebudowany
  • drewniany kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa z 1744, przeniesiony ze wsi Drążdżewo do skansenu w Sierpcu w 2007 r.
  • ruiny kościoła pw. św. Krzyża z XIV w.
  • cmentarz żydowski
  • klasycystyczny ratusz z 1841 r., obecnie siedziba Muzeum Wsi Mazowieckiej
  • drewniany dom Kasztelanka z przełomu XVII i XVIII w. z charakterystycznym łamanym dachem
  • cerkiew z końca XIX w., dziś pozbawiona kopuł i znacznie przebudowana; obecnie siedziba sądu
  • Muzeum Wsi Mazowieckiej – skansen na obrzeżach miasta
  • murowane jatki miejskie z przełomu XIX i XX w.
  • drewniana zabudowa najstarszej części miasta
  • cmentarz parafialny z zabytkowymi XIX-wiecznymi nagrobkami – m.in. Ludwika Bytnera (zm. 1848), Wojciecha Chrzanowskiego (zm. 1848) i wielu innych.

Kultura i rozrywka

Dziedziniec Klasztoru sióstr Benedyktynek
Uliczka w mieście – stara część miasta

Wiosną 2008 r. w Sierpcu wykonano zdjęcia do filmu Generał Nil[16]. Sierpc odgrywał wyzwalany w styczniu 1945 r. Milanówek, a dworzec kolejowydworzec w Białej Podlaskiej, na który przybył w 1947 r. transport byłych więźniów syberyjskich łagrów.

Placówki kulturalne

  • Centrum Kultury i Sztuki im. Marszałka Józefa Piłsudskiego (przed przebudową zwane Domem Kultury) – założone w 1938 roku
  • Miejska Biblioteka Publiczna – istniejąca od 1945 roku
  • Pracownia Dokumentacji Dziejów Miasta – powołana w 2007 roku

Kina

  • Kino Jutrzenka – powstałe w 1935 roku (wówczas jeszcze bez obecnej nazwy) wraz z wybudowaniem i oddaniem do użytku Domu Katolickiego, w którym znajdowała się obszerna sala widowiskowa, gdzie wyświetlano czasami także filmy, ukształtowane w pełni jednak dopiero w trakcie okupacji hitlerowskiej po gruntownej przebudowie pomieszczeń w tymże budynku, działające również po wojnie w tym samym miejscu z obecną nazwą do marca 1990 roku, ponownie reaktywowane pod tą samą nazwą 28 marca 2008 roku, początkowo w ramach działalności Domu Kultury, we współpracy z warszawską firmą Kaktoos, będąc otwartym w piątki i soboty oraz oferując łącznie trzy seanse na dzień, a od 27 kwietnia 2012 roku po trwającej blisko 2 lata i 6 miesięcy przerwy związanej z opóźnioną o pół roku modernizacją i rozbudową Domu Kultury funkcjonujące w ramach nowo powstałego Centrum Kultury i Sztuki im. Marszałka Józefa Piłsudskiego, ulokowane w jego nowo oddanej do użytku sali widowiskowo-kinowej. Kino to jest w stanie pomieścić 300 osób w trakcie jednego seansu oraz wyświetlać zarówno filmy tradycyjne (2D), jak i trójwymiarowe (3D).

Muzea

Media lokalne

Prasa

  • Kurier Sierpecki – tygodnik
  • Tygodnik Płocki – tygodnik
  • Sierpeckie Rozmaitości – kwartalnik (wydawanie zawieszone)
  • Nasz Sierpc – kwartalnik (darmowy biuletyn Urzędu Miasta)

Media elektroniczne

  • sierpc.com.pl – prywatna strona o mieście
  • extrasierpc.pl – portal informacyjny

Wspólnoty wyznaniowe

Sierpc jest siedzibą, powstałego w 1506 roku dekanatu sierpeckiego, w którego skład wchodzą wszystkie rzymskokatolickie parafie mające swe siedziby w Sierpcu. Ponadto Sierpc zamieszkuje grupa członków Kościołów o charakterze protestanckim oraz zbór Świadków Jehowy.

Kościół katolicki

Świadkowie Jehowy

Zbory protestanckie

  • Zbór zielonoświątkowy w Sierpcu
  • Zbór kościoła Chrystusowego w Sierpcu

Historyczne

Niegdyś na terenie miasta działały:

Cmentarze

komunalne

  • Cmentarz komunalny

rzymskokatolickie

  • Cmentarz parafialny

judaistyczne

  • Cmentarz żydowski w Sierpcu – ul. Jagiełły (lapidarium)

ewangelickie

  • Cmentarz ewangelicki przy ul. Benedyktyńskiej (nieistniejący)
  • Cmentarz ewangelicki przy ul. Kościuszki (nieczynny, zintegrowany z cmentarzem parafialnym)

prawosławne

  • Cmentarz prawosławny przy ul. Kościuszki (nieczynny, zintegrowany z cmentarzem parafialnym)

przykościelne

  • Cmentarz przykościelny farny (nieistniejący)
  • Cmentarz przykościelny św. Ducha (nieistniejący)
  • Cmentarz przykościelny klasztorny (pozostało kilka epitafiów)
  • Cmentarz przykościelny św. Wawrzyńca (nieistniejący)
  • Cmentarz przykościelny św. Krzyża (nieistniejący)

wojenne

  • Cmentarz wojenny przy ul. Rypińskiej (pochowano uczestników powstania styczniowego i ofiary II wojny światowej)
  • Kwatera na cmentarzu parafialnym – ofiary mordu w więzieniu sierpeckim z 1945 roku
  • Kwatera żołnierzy radzieckich na terenie byłego cmentarza ewangelickiego

choleryczne

  • Cmentarz przy ul. Sempołowskiej, wokoło ruin kościoła św. Krzyża

Edukacja

Przedszkola:

  • Miejskie Przedszkole nr 1 „Słoneczna Jedynka”
  • Miejskie Przedszkole nr 2
  • Miejskie Przedszkole nr 3
  • Miejskie Przedszkole nr 4 im. Czerwonego Kapturka

Szkoły Podstawowe:

  • Szkoła Podstawowa nr 2 im. Armii Krajowej
  • Szkoła Podstawowa nr 3 im. ks. Jana Twardowskiego
  • Prywatna Szkoła Podstawowa

Szkoły średnie:

  • Liceum Ogólnokształcące im. mjra Henryka Sucharskiego
  • Liceum Ogólnokształcące im. Biskupa Leona Wetmańskiego (Collegium Leonium)
  • Zespół Szkół nr 1 im. gen. Jose de San Martin (tzw. „Mechanik”)
  • Zespół Szkół nr 2 (tzw. „Ekonomik”)

Uczelnie wyższe:

Inne:

  • Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy im. Marii Konopnickiej
  • Państwowa Szkoła Muzyczna I stopnia im. Marcina Kamińskiego
  • Społeczna Szkoła Muzyczna II stopnia Sierpeckiego Towarzystwa Muzycznego

Gospodarka

Przemysł

Sierpc otoczony jest rolniczymi gminami, charakteryzującymi się czystym środowiskiem naturalnym i wolnymi od zanieczyszczeń produktami rolnymi. W mieście zarejestrowanych jest ponad 1600 podmiotów gospodarczych. Zdecydowaną większość tych podmiotów stanowią jednostki prywatne – zakłady osób fizycznych. Jest tu zdecydowana przewaga sektora handlu i napraw. Kolejnymi, najbardziej aktywnymi sektorami w gospodarce Sierpca jest przemysł, budownictwo i usługi transportowe.

Największe zakłady:

Zakłady przetwórcze

  • Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska
  • Zakład Przetwórstwa Mięsa „Olewnik”
  • Kasztelan Browar Sierpc
  • Cargill (Polska) sp. z o.o. Wytwórnia w Sierpcu

Zakłady odzieżowe

  • Z.P.O. „Marjoss”
  • Z.O. „Melton”

Zakłady budownictwa i produkcji

  • P.U.P. „Budexpol”
  • P.H.U. „Budomex”
  • Przedsiębiorstwo Budownictwa Wodno – Melioracyjnego „Melbud”
  • GMN „Techmet”
  • Zakład Produkcji Czekolady i Art. Cukierniczych „Wiepol”
  • Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej „Empegek”
  • Wytwórnia Worków Papierowych Kaplarczyk Sp.j.

Transport

Kolejowy

W mieście znajduje się stacja kolejowa, przechodzi przez nią linia kolejowa nr 27 Toruń – Nasielsk i linia kolejowa nr 33 Kutno – Brodnica.

Drogowy

Sierpc jest jednym z ważniejszych węzłów drogowych o charakterze regionalnym i krajowym, usytuowanym przy drodze krajowej nr 10 oraz przy drogach wojewódzkich nr 541 i 560. W przyszłości planowana jest budowa drogi ekspresowej S10 na południu miasta oraz około 3 kilometrowej obwodnicy wschodniej w ciągu drogi wojewódzkiej nr 560, mającej na celu odciążenie ruchu w mieście. Komunikacja autobusowa obsługiwana jest przez PKS w Płocku S.A. (należący do grupy Mobilis sp. z o.o.) i najczęściej, w przypadku wybranych połączeń przelotowych, przez Kujawsko-Pomorski Transport Samochodowy S.A., PPKS Ostróda sp. z o.o., PKS Grudziądz sp. z o.o., PKS Gdańsk sp. z o.o., PKS „Polonus” w Warszawie S.A., Komfort-Bus i przez niektóre spółki PKS należące do grupy Mobilis sp. z o.o. (tj. PKS w Bartoszycach S.A., PKS w Ciechanowie S.A. i PKS w Mławie S.A.) oraz przez lokalnych, indywidualnych, prywatnych przewoźników (Jantar, Janakiewicz oraz pojedynczy, niezależni kierowcy). Komunikacja ta odbywa się przede wszystkim na dworcu PKS zlokalizowanym przy ul. Konstytucji 3 Maja (wszystkie dostępne połączenia) oraz przelotowo na wszystkich przystankach autobusowych w mieście i bezpośrednio pod nim (wybrane połączenia). Funkcjonują tu także połączenia taksówkowe obsługiwane przeważnie przez lokalnych, indywidualnych kierowców działających pod własnym szyldem, realizowane na trzech postojach: na pl. Chopina (obok Targowiska Miejskiego przy ul. Bolesława Prusa), ul. Konstytucji 3 Maja (naprzeciw dworca PKS) i ul. Dworcowej (przy dworcu PKP) bądź telefonicznie u miejscowych przewoźników TAXI. Miasto nie posiada komunikacji miejskiej.

Sport

Piłka nożna

W Sierpcu działa klub sportowy MKS Kasztelan Sierpc z sekcją piłki nożnej.

Piłka ręczna

W Sierpcu działa klub piłki ręcznej pod nazwą MKS Mazur Sierpc.

Taekwondo olimpijskie

W Sierpcu działa Klub Sportowy Taekyon, którego zawodnicy trenują olimpijską odmianę koreańskiej sztuki walki – taekwondo. W klubie trenuje 5 medalistów Mistrzostw Polski Juniorów.

Honorowi Obywatele Miasta Sierpca

Współpraca międzynarodowa

Miasta i gminy partnerskie:

Zobacz też

Przypisy

  1. a b Sierpc w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2016-01-10] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  2. a b BIP Urząd Miasta Sierpc.
  3. Stanisław Pazyra, Geneza i rozwój miast mazowieckich, Warszawa 1959, s. 112.
  4. Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14].
  5. a b Rymut 1987 ↓, s. 216.
  6. 1000 lat fary – z dziejów pewnej legendy.
  7. Słownik historyczno-geograficzny ziem polskich w średniowieczu – praca zbiorowa publikowana na stronach PAN.
  8. a b c d Przewodnik po upamiętnionych miejscach walk i męczeństwa, lata wojny 1939-1945. Warszawa: Rada Ochrony Pomników Walk i Męczeństwa, 1966, s. 345.
  9. Getto w Legionowie. sztetl.org.pl. [dostęp 2022-08-03].
  10. Historia Miasta Sierpc.
  11. Mariusz Lesław Krogulski, Okupacja w imię sojuszu. Armia sowiecka w Polsce 1944–1956 (fragmenty), forumemjot, 9 maja 2012 [dostęp 2018-10-13] [zarchiwizowane z adresu 2018-10-13] (pol.).
  12. Atlas samochodowy Polski 1:500 000. Wyd. IV. Warszawa: Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych, 1965, s. 76, 79.
  13. Uchwała nr 192 Rady Ministrów z dnia 2 grudnia 1985 r. w sprawie zaliczenia dróg do kategorii dróg krajowych (M.P. z 1986 r. nr 3, poz. 16).
  14. Samochodowy atlas Polski 1:500 000. Wyd. IX. Warszawa: Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych, 1984, s. 77, 79.
  15. Mapa samochodowa Polski 1:1 000 000, wyd. jedenaste, Warszawa: Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych, 1972.
  16. Strona filmu Generał Nil. general-nil.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-04-19)].
  17. Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2014-06-05].

Bibliografia

  • Kazimierz Rymut: Nazwy miast Polski, hasło „Sieraków”. Wrocław, Warszawa, Kraków, Łódź: Ossolineum, 1987, s. 216. ISBN 83-04-02436-5.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Masovian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Masovian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.55N
  • S: 50.95 N
  • W: 19.15 E
  • E: 23.25 E
Wikimedia Community Logo.svg
Logo społeczności Wikimedia. Proszę zauważyć, że w przeciwieństwie do większości logotypów związanych z ruchem Wikimedia, to logo nie jest zarejestrowane jako znak towarowy.
Sierpc Kościół Farny.jpg
(c) Michelangelo z polskiej Wikipedii, CC BY 3.0
Kościół Farny w Sierpcu, pw. św. Wita, Modesta i Krescencji.
Sierpc - Kosciol i Klasztor SS Benedyktynek.jpg
(c) Michelangelo z polskiej Wikipedii, CC BY 3.0
Zespół architektoniczny na wzgórzu Loret w Sierpcu. Kościół i Klasztor SS Benedyktynek (zabytek nr rejestr. 112)
Church school in Sierpc, Poland.jpg
Autor: Autor nie został podany w rozpoznawalny automatycznie sposób. Założono, że to BetacommandBot (w oparciu o szablon praw autorskich)., Licencja: CC BY 2.5
Kościół Szkolny w Sierpcu. Zdjęcie jest własnością użytkownika Michelangelo 16:17, 6 February 2007 (UTC)
Piramida wieku Sierpc.png
Autor: Polskawliczbach, Licencja: CC BY-SA 2.5 pl
Piramida wieku mieszkańców Sierpca, 2014
POL Sierpc, Klasztor SS benedyktynek.jpg
Autor: Michelangelo, Licencja: CC BY-SA 2.5
Klasztor SS benedyktynek w Sierpcu. (zabytek nr rejestr. 112)
Powiat sierpecki location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa powiatu sierpeckiego, Polska
POL Sierpc, Ratusz.jpg
(c) Michelangelo at pl.wikipedia, CC BY-SA 2.5
Ratusz w Sierpcu (zabytek nr rejestr. 599/62)
PL sierpc.JPG
Autor: Hubert Śmietanka, Licencja: CC BY-SA 2.5
Uliczka miasta Sierpc.
POL Sierpc COA.svg
Sierpc coat of arms
Sierpc (stacja kolejowa).jpg
(c) Sebastian Maćkiewicz, CC-BY-SA-3.0
Sierpc (woj. mazowieckie, Polska). Dworzec kolejowy.