Sieweczka pustynna

Sieweczka pustynna
	Eupoda leschenaultii
	(Lesson, 1826)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	siewkowe
Podrząd	siewkowce
Rodzina	sieweczkowate
Podrodzina	sieweczki
Rodzaj	Eupoda
Gatunek	sieweczka pustynna
Synonimy
	Charadrius Leschenaultii Lesson, 1826
	Charadrius Leschenaultii Lesson, 1826
Podgatunki
	E. l. columbina (Wagler, 1829); E. l. scythicus (Carlos, Roselaar & Voisin, 2012); E. l. leschenaultii (Lesson, 1826);
	E. l. columbina (Wagler, 1829); E. l. scythicus (Carlos, Roselaar & Voisin, 2012); E. l. leschenaultii (Lesson, 1826);
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski

Sieweczka pustynna^[2] (Eupoda leschenaultii) – gatunek średniej wielkości ptaka wędrownego z rodziny sieweczkowatych (Charadriidae).

Podgatunki i zasięg występowania

Sieweczka pustynna zamieszkuje w zależności od podgatunku^[3]^[4]:

Eupoda leschenaultii columbina – Azja Mniejsza, Lewant, Zakaukazie. Zimuje na wybrzeżach Morza Czerwonego, Zatoki Adeńskiej i południowo-wschodniej części Morza Śródziemnego. Sporadycznie zalatuje do Polski (do 2016 roku stwierdzono ją 8 razy^[5]).
Eupoda leschenaultii scythicus – pas od wschodnich wybrzeży Morza Kaspijskiego i prawdopodobnie północno-zachodniego Afganistanu po południowo-wschodni Kazachstan. Zimuje we wschodniej i południowo-wschodniej Afryce oraz dalej na wschód po zachodnie Indie.
Eupoda leschenaultii leschenaultii – zachodnie Chiny, Mongolia i południowa Syberia oraz Ałtaj. Zimuje od Azji Południowej do Australazji.

Morfologia

Wygląd: W szacie godowej samiec ma boki i przód głowy oraz gardło, brzuch i podogonie białe. Przód ciemienia i kantarek oraz pokrywy uszne czarne (na czole pozostaje jednak biała plama). Kark i wole rdzawe. Wierzch głowy, grzbiet i skrzydła szarobrązowe. Dziób czarny, nogi ciemne. Samiec w szacie spoczynkowej, samica i osobniki młodociane mają barwy bardziej stonowane, nie występuje również w ubarwieniu kolor rdzawy. Bardzo podobna sieweczka mongolska jest nieco mniejsza, bledsza, o bardziej stonowanym ubarwieniu i krótszym, cieńszym dziobie oraz ma krótsze nogi.
Wymiary średnie: długość ciała: ok. 22–25^[6] cm
rozpiętość skrzydeł: 44–60 cm^[3]
masa ciała: ok. 75–100^[6] g

Ekologia i zachowanie

Jajo z kolekcji muzealnej

Biotop: Pustynie i tereny pokryte roślinnością słonolubną. Często w dużej odległości od wody. W okresie pozalęgowym brzegi różnorodnych zbiorników wodnych.
Gniazdo: Na ziemi, w wydrapanym zagłębieniu. Wyściółkę stanowi materiał roślinny^[6].
Jaja: W ciągu roku wyprowadza jeden lęg, składając w kwietniu–maju 3 (czasem 2 lub 4) jaja^[6].
Wysiadywanie: Jaja wysiadywane są przez okres około 24 dni przez obydwoje rodziców. Młode po około 30 dniach stają się samodzielne. Wcześniej zajmują się nimi i ojciec, i matka, którzy mogą podzielić się potomstwem^[6].
Pożywienie: Głównie bezkręgowce (m.in. mięczaki, skorupiaki, owady), sporadycznie drobne kręgowce. Według niektórych doniesień jedzą też jaszczurki i materiał roślinny^[6].

Status i ochrona

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje sieweczkę pustynną za gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Liczebność światowej populacji, według szacunków organizacji Wetlands International z 2016 roku, mieści się w przedziale 150–340 tysięcy osobników. Ogólny trend liczebności populacji uznawany jest za spadkowy^[1].

W Polsce podlega ścisłej ochronie gatunkowej^[7].

Zobacz też

ptaki Polski

Przypisy

↑ ^a ^b BirdLife International, Charadrius leschenaultii, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016 [online], wersja 2022-1 [dostęp 2022-10-09] (ang.).
↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Charadriinae Leach, 1820 - sieweczki (wersja: 2022-09-26). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2022-10-09].
↑ ^a ^b Wiersma, P., Kirwan, G.M. & Boesman, P.: Greater Sandplover (Charadrius leschenaultii). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 2020. [dostęp 2020-04-07].
↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Buttonquail, thick-knees, sheathbills, plovers, oystercatchers, stilts, painted-snipes, jacanas, Plains-wanderer, seedsnipes. IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-04-22]. (ang.).
↑ Komisja Faunistyczna Sekcji Ornitologicznej Polskiego Towarzystwa Zoologicznego. Raport nr 33. Rzadkie ptaki obserwowane w Polsce w roku 2016. „Ornis Polonica”. 58, s. 83–116, 2017.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Charadrius leschenaultii — Greater Sand Plover, Large Sand Plover. Australian Government: Department of the Environment. [dostęp 2015-09-07].
↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. z 2016 r. poz. 2183).

Linki zewnętrzne

Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

[iucn-1] BirdLife International, Charadrius leschenaultii, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016 [online], wersja 2022-1 [dostęp 2022-10-09] (ang.).

[mk-2] Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Charadriinae Leach, 1820 - sieweczki (wersja: 2022-09-26). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2022-10-09].

[hbwa-3] Wiersma, P., Kirwan, G.M. & Boesman, P.: Greater Sandplover (Charadrius leschenaultii). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 2020. [dostęp 2020-04-07].

[ioc-4] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Buttonquail, thick-knees, sheathbills, plovers, oystercatchers, stilts, painted-snipes, jacanas, Plains-wanderer, seedsnipes. IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-04-22]. (ang.).

[kf2016-5] Komisja Faunistyczna Sekcji Ornitologicznej Polskiego Towarzystwa Zoologicznego. Raport nr 33. Rzadkie ptaki obserwowane w Polsce w roku 2016. „Ornis Polonica”. 58, s. 83–116, 2017.

[au-6] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Charadrius leschenaultii — Greater Sand Plover, Large Sand Plover. Australian Government: Department of the Environment. [dostęp 2015-09-07].

[7] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. z 2016 r. poz. 2183).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne