Sikory (ptaki)

Sikory
	Paridae
	Vigors, 1825
	; Przedstawiciel rodziny – bogatka zwyczajna (Parus major)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	wróblowe
Podrząd	śpiewające
Rodzina	sikory
Rodzaje
	zobacz opis w tekście
	zobacz opis w tekście
	Zasięg występowania

Sikory^[2], sikorowate (Paridae) – rodzina ptaków z rzędu wróblowych (Passeriformes).

Charakterystyka

Obejmuje gatunki lądowe, nadrzewne, zamieszkujące Eurazję, Amerykę Północną i Afrykę (poza Saharą)^[3]^[4]. Ptaki te charakteryzują się następującymi cechami:

osiągają niewielkie rozmiary (średnia długość ciała: 11,5–14 cm, masa ciała: 6–20 g; wyjątek: sikora sułtańska, około 22 cm długości i 40 g^[5])
mają krótkie skrzydła, ogon stosunkowo długi,
w upierzeniu przeważa kolor brązowy, biały, szary i czarny, u części gatunków również żółty; większość charakteryzuje się kontrastowym, najczęściej czarno-białym, ubarwieniem głowy; u niektórych obecny czub^[5],
mają 10 lotek I rzędu oraz 12 sterówek,
mają dość krótki, mocny dziób (odżywiają się zazwyczaj owadami, do tego nasionami i owocami jagodowymi)^[5],
zazwyczaj zniesienie liczy od 4 do 12 jaj (przedstawiciele gatunków zamieszkujących strefę tropikalnych składają ich przeciętnie mniej), których wysiadywanie trwa 13–14 dni, a młode pozostają w gnieździe przez kolejne 17–20 dni^[5]

Są to w większości gatunki o dużej liczebności (przykładowo sikora bogatka jest jednym z najliczniejszych ptaków Polski). Nie są zagrożone wyginięciem, oprócz sikory białokarkowej i sikory rdzawolicej (podgatunek sikory rdzawej, czasem uznawany za odrębny gatunek)^[2]^[4].

Do polskiej awifauny zalicza się 7 gatunków, wszystkie są objęte ścisłą ochroną gatunkową^[6].

Systematyka

Do rodziny zaliczane są następujące rodzaje^[2]:

Cephalopyrus – jedynym przedstawicielem jest Cephalopyrus flammiceps – ognik
Sylviparus – jedynym przedstawicielem jest Sylviparus modestus – sikora oliwkowa
Melanochlora – jedynym przedstawicielem jest Melanochlora sultanea – sikora sułtańska
Pardaliparus
Periparus
Baeolophus
Lophophanes
Sittiparus
Poecile
Cyanistes
Pseudopodoces – jedynym przedstawicielem jest Pseudopodoces humilis – pseudosójeczka
Parus
Machlolophus
Melaniparus

Przypisy

↑ Paridae, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
↑ ^a ^b ^c Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek, M. Kuziemko: Rodzina: Paridae Vigors, 1825 - sikory - Tits, chickadees (wersja: 2017-12-14). W: Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-03-22].
↑ F. Gill, D. Donsker: Waxwings and allies, tits, penduline tits (ang.). IOC World Bird List: Version 10.1, 25 stycznia 2020. [dostęp 2020-03-19].
↑ ^a ^b Gosler, A., Clement, P. & Bonan, A.: Tits and Chickadees (Paridae). W: del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 2020. [dostęp 2020-03-22].
↑ ^a ^b ^c ^d Christopher M. Perrins: Sikory. W: redaktor: Christopher Perrins: Ptaki. Wszystkie rodziny świata. Buchmann, 2010, s. 550. ISBN 978-83-7670-263-6.
↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. z 2016 r. poz. 2183).

Linki zewnętrzne

Beth Slikas, Frederick H. Sheldon, Frank B. Gill. Phylogeny of Titmice (Paridae): I. Estimate of Relationships among Subgenera Based on DNA-DNA Hybridization. „Journal of Avian Biology”. 27, s. 70-82, 1996 (ang.).
Siegfried Eck, Joachim Martens. Systematic notes on Asian birds. 49 A preliminary review of the Aegithalidae, Remizidae and Paridae. „Zoologische Mededelingen Leiden”. 80 (5), s. 1-63, 2006 (ang.).
Jochen Martens, Dieter Thomas Tietze & Yue-Hua Sun. Molecular phylogeny of Parus (Periparus), a Eurasian radiation of tits (Aves: Passeriformes: Paridae). „Zoologishe Abhandlungen”. 55, s. 103-120, 2005 (ang.).

Zobacz też

[itis-1] Paridae, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).

[Mielczarek&Kuziemko-2] Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek, M. Kuziemko: Rodzina: Paridae Vigors, 1825 - sikory - Tits, chickadees (wersja: 2017-12-14). W: Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-03-22].

[Gill&Donsker-3] F. Gill, D. Donsker: Waxwings and allies, tits, penduline tits (ang.). IOC World Bird List: Version 10.1, 25 stycznia 2020. [dostęp 2020-03-19].

[hbwa-4] Gosler, A., Clement, P. & Bonan, A.: Tits and Chickadees (Paridae). W: del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 2020. [dostęp 2020-03-22].

[pwrs-5] Christopher M. Perrins: Sikory. W: redaktor: Christopher Perrins: Ptaki. Wszystkie rodziny świata. Buchmann, 2010, s. 550. ISBN 978-83-7670-263-6.

[6] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. z 2016 r. poz. 2183).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

barglikowce (Acanthisitti)	bargliki
tyrankowce (Tyranni)	brodawniki szerokodzioby nosoczuby oliwczyki kurtaczki gorzykowate bławatnikowate bekardowate ostrodzioby królówki krzykaczyki szerokodziobki tęczaki muchotyranikowate tyrankowate obrożniki mrówkożery chronkowate kusaczki krytonosowate mrówkowody liściarki tęgosterowate garncarzowate
śpiewające (Oscines)	lirogony gąszczaki altanniki korołazy chwostkowate kolcopiórki miodojady lamparciki buszówkowate ziemnodrozdy stadniaki pieszaki liszkojady maoryski kowaliczki trzaskacze koralniczki czubce górniki jagodniki wireonkowate fletówki wilgowate szuflodziobki ostroloty łuskowczyki krępaczki wangowate gołogłowy paskowniki dzierzbiki satynki wachlarzówki dziwogony monarki modrogłówki cudowronki skałowrony czarniaki dzierzby krukowate płatkonosy jagodziaki koralniki miodniki długobiegi sępowronki skałoskoczki skalinkowate aksamitniki owadówki sikory remizy skowronki wąsatki nikatory krótkosterki chwastówkowate trzciniaki świerszczaki mimiki madagaskarniczki skąpoogonki jaskółkowate świstunki pokrzewczyki raniuszki skotniczkowate bilbile pokrzewki ogoniatki szlarniki tymaliowate dżunglaki sikorniki pekińczyki mysikróliki palmowce jemiołuszki jedwabniczki jagodówki persówki reliktowce pomurniki kowaliki pełźce pełzacze siwuszki strzyżyki perłopiórki pluszcze bąkojady przedrzeźniacze szpakowate muchołówkowate drozdowate dudkowce górodrozdy kwiatówki nektarniki turkuśniki zieleniki złotogłówki tybetańczyki wikłaczowate astryldowate wdówki płochacze wróble pliszkowate łuszczakowate tanagrzce poświerki trznadle pasówki lasówki słowikówki kacykowate hispaniole zeledonki platynki trelniki antyle hispaniolczyki kardynały tanagrzyki tanagrowate

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne