Sina pleśń

Sina pleśń na gruszce
Sina pleśń na grzybie

Sina pleśń (ang. blue mold lub blue mold rot) – grzybowa choroba wielu gatunków roślin wywołana przez niektóre gatunki z rodzaju Penicillium, najczęściej przez Penicillium expansum. Gdy występuje na jabłkach nosi nazwę sinej pleśni jabłek, na gruszkach sinej pleśni gruszek itd.[1]

Występowanie i szkodliwość

Sina pleśń występuje na wielu owocach i jest najczęstszą z chorób jabłek, gruszek i pigwy w grupie tzw. chorób przechowalniczych. Występuje na wszystkich odmianach tych owoców. Niemal nigdy nie występuje na owocach znajdujących się na drzewach, może w czasie wilgotnej pogody pojawić się na opadłych owocach na ziemi, głównie jednak pojawia się podczas transportu tych owoców, w przechowalniach i w sklepach. Powoduje duże straty gospodarcze[2].

Objawy

Pierwszymi jej objawami na jabłkach i gruszkach są brunatne, gnilne plamy pojawiające się wokół uszkodzonej skórki. Szybko powiększają się, równocześnie miąższ owoców pod nimi gnije, staje się miękki, ulega mokrej zgniliznie, a owoc w miejscu zgnilizny zniekształca się. Bardzo szybko zgnilizna obejmuje cały owoc. Na powierzchni skórki pojawiają się początkowo białawe, potem sinozielone, poduszeczkowatego kształtu skupiska grzybni wytwarzające zarodniki. Owoce wydzielają nieprzyjemny zapach pleśni i stają się tak miękkie, że rozpadają się po dotknięciu. Wycieka z nich lepki płyn[1][2].

Pojawienie się sinej pleśni na owocach jest uzależnione od warunków ich przechowywania. Pojawia się ona tylko przy dużej wilgotności powietrza i w niezbyt niskiej temperaturze. W chłodnym, suchym powietrzu pleśń pojawia się rzadko, nawet wtedy, gdy owoce są całkowicie zepsute[2].

Epidemiologia

Wywołujące siną pleśń gatunki Penicillium to saprotrofy występujące pospolicie w sadach i w innych siedliskach na różnego rodzaju resztkach organicznych. Przeniesione wraz z owocami rozprzestrzeniają się również w przechowalniach i mogą się przenosić z owocu na owoc. Ich zarodniki wnikają do owoców przez różnego rodzaju, nawet bardzo drobne uszkodzenia skórki[1], ale także przez przetchlinki, zwłaszcza w miejscach obtłuczonych[2].

Ochrona

Zapobiega się rozwojowi choroby przez[1][2]:

  • unikanie uszkodzeń owoców podczas zbioru i sortowania,
  • dezynfekcję całej przechowalni i znajdujących się w niej sprzętów: skrzynek na owoce, regałów, palet itd.,
  • w czasie sortowania odrzucanie wszystkich uszkodzonych owoców. Z przechowalni należy (jeśli to możliwe) usuwać chore owoce,
  • zapewnienie w przechowalniach suchego powietrza, wentylacji i niskiej temperatury,
  • ogranicza się rozwój choroby stosując płukanie owoców w roztworze ortofenylfenatu sodu.

Przypisy

  1. a b c d Marek Grabowski: Choroby drzew owocowych. Kraków: Wyd. Plantpress, 1999. ISBN 83-85982-28-0.
  2. a b c d e Market diseases of apples, pears, and quinces blue mold rot. [dostęp 2016-12-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-01-13)].

Media użyte na tej stronie

Penicillium expansum.jpg
Autor: H.J. Larsen, Bugwood.org, Licencja: CC BY 3.0
Close-up view of blue mold spores on a rotting pear
2012-08-30 Penicillium expansum Link 309568.jpg
Autor: This image was created by user Gerhard Koller (Gerhard) at Mushroom Observer, a source for mycological images.
You can contact this user here., Licencja: CC BY-SA 3.0
For more information about this, see the observation page at Mushroom Observer.