Sinn Féin

Sinn Féin

Państwo	Irlandia
Lider	Mary Lou McDonald
Data założenia	28 listopada 1905
Adres siedziby	44 Parnell Street, Dublin 1
Ideologia polityczna	lewicowy nacjonalizm[1], socjalizm demokratyczny[2], eurosceptycyzm[3]
Członkostwo międzynarodowe	Partia Europejskiej Lewicy
Grupa w Parlamencie Europejskim	Zjednoczona Lewica Europejska – Nordycka Zielona Lewica
Młodzieżówka	Ógra Shinn Féin
Obecni posłowie	37/160
Obecni senatorowie	7/60
Obecni eurodeputowani	1/11
Strona internetowa

(c) Domer48 z angielskiej Wikipedii, CC BY-SA 3.0

Gerry Adams, przewodniczący Sinn Féin w latach 1983-2018

Sinn Féin (wym. [ʃɪnʲ ˈfʲeːnʲ], irl. „My sami”) – irlandzka organizacja niepodległościowa, a następnie partia polityczna o lewicowo-nacjonalistycznym charakterze^[4]. Działa zarówno w Irlandii, jak i Irlandii Północnej^[5].

Historia

XX wiek

Powstała w 1905 roku. Jej założycielem był Arthur Griffith. W pierwszych latach była ruchem niepodległościowym, który stosował bierny opór przeciwko rządom brytyjskim^[6]. W 1916 roku poparła powstanie wielkanocne. Propagowała od tego czasu idee walki zbrojnej i szkoliła oddziały zbrojne. W 1917 roku władzę w partii objął Éamon de Valera. W 1918 roku uzyskała większość mandatów do Izby Gmin w okręgach irlandzkich. W 1919 roku jej członkowie proklamowali utworzenie Republiki Irlandzkiej. Dysponując własną organizacją zbrojną - Irlandzką Armią Republikańską (IRA), kierowała walką o niepodległość^[6].

Po zawarciu traktatu pokojowego w 1921 roku partia rozpadła się na dwie frakcje: radykalną i protraktatową. W latach 1922-1923 oba ugrupowania toczyły ze sobą wojnę domową^[6].

Przetrwała jako niewielka partia polityczna. W międzyczasie odłączyły się od niej Fianna Fáil (1926) i Fine Gael (1933)^[6].

Odżyła pod koniec lat 60. wraz z konfliktem w Irlandii Północnej. W 1970 roku partia podzieliła się na Sinn Féin-Oficjalną (skrzydło militarne Oficjalna Irlandzka Armia Republikańska) i Sinn Féin-Prowizoryczną (Prowizoryczna Irlandzka Armia Republikańska)^[6].

Sinn Féin-Oficjalna działała głównie w Republice Irlandii. Partia opowiadała się za zjednoczeniem Irlandii i Irlandii Północnej poprzez reformy wewnętrzne i metody polityczne. Sinn Féin-Prowizoryczna działała natomiast głównie w Irlandii Północnej. Opowiadała się również za zjednoczeniem Irlandii i Irlandii Północnej, nie wykluczając jednak walki zbrojnej. Obie grupy wyznawały poglądy socjalistyczne. Sinn Féin-Oficjalna w 1982 roku przekształciła się w Partię Robotniczą, a w 1992 roku w Demokratyczną Lewicę. Sinn Féin-Prowizoryczna powróciła do nazwy Sinn Féin^[6].

W 1983 roku liderem Sinn Féin-Prowizorycznej został Gerry Adams. W 1994 roku w imieniu Prowizorycznej IRA podjęła się negocjacji pokojowych. W 1998 roku była jednym z sygnatariuszy porozumień wielkopiątkowych^[6].

XXI wiek

W wyborach parlamentarnych w Irlandii w 2020 roku, partia zyskała szerokie poparcie (w szczególności wśród wyborców poniżej 35 r.ż.) opowiadając się za zwiększonymi wydatkami, zamrożeniem czynszu i ogromnym programem budownictwa mieszkaniowego, mającym na celu sprostanie napiętym usługom i gwałtownie rosnącym kosztom mieszkań^[4]. Partia popierała także zjednoczenie Irlandii Północnej z Republiką, co po Brexicie mogło się przyczynić do jej sukcesu^[4].

Ideologia

Partia głosi poglądy nacjonalistyczne, republikańskie i demokratyczno-socjalistyczne. Jej głównym celem jest zjednoczenie Irlandii i Irlandii Północnej^[7].

Przypisy