Skala Richtera
Skala Richtera – skala logarytmiczna określająca wielkość trzęsienia ziemi na podstawie amplitudy drgań wstrząsów sejsmicznych, wprowadzona w 1935 roku przez amerykańskich geofizyków Charlesa F. Richtera i Beno Gutenberga. Początkowo zdefiniowana była tylko dla lokalnych trzęsień ziemi w Kalifornii. Później definicję skali kilkakrotnie rozszerzano. Współczesna sejsmologia do oceny wielkości wstrząsów sejsmicznych wykorzystuje magnitudę, skalibrowaną w taki sposób, by w przedziale typowych trzęsień ziemi (od 3 do 7) pokrywała się ze skalą Richtera. Obecnie popularnie (choć niezbyt poprawnie) nazwę skala Richtera używa się do wszelkich skal magnitud.
Skala Richtera jest skalą energetyczną, tj. określa energię wyzwoloną w czasie wstrząsu. Każdy kolejny stopień oznacza 10-krotnie większą poziomą amplitudę drgań oraz około 32-krotnie większą energię wyzwoloną (dokładnie ponieważ 2 stopnie w tej skali, to 1000-krotny wzrost energii), mierzoną w dżulach (J). Zrezygnowano ze stosowania jej, ponieważ do pomiarów konieczny był sejsmograf skonstruowany przez Wooda i Andersona, który nie mierzył poprawnie wstrząsów silniejszych niż 6,8. Później Richter i Gutenberg zmodyfikowali swoją skalę, lecz najsilniejsze wstrząsy wciąż się w niej nie mieściły. Z tego względu skala Richtera jest skalą otwartą.
W przypadku wartości większych niż siedem Skala Richtera siedem nie odpowiada wartościom podawanych przez stacje sejsmologiczne. Przy tak dużych trzęsieniach skala Richtera jest „spłaszczana”: trzęsienie o magnitudzie 8,7 w skali Richtera miałoby wartość 8,5, a hipotetyczne trzęsienie o magnitudzie 10 w skali Richtera miałoby zaledwie 8,8. W związku z tym została ona w 1979 roku zmodyfikowana przez Thomasa Hanksa i Hirō Kanamoriego. Wyznaczyli oni tzw. moment magnitude scale, czyli pomiar momentu sejsmicznego. Od tego czasu do opisu wielkości trzęsień ziemi powinno używać się wartości magnitudy[1].
Skutki trzęsienia ziemi w zależności od jego wielkości w skali Richtera:
| Skala Richtera | Skutki | Średnia liczba trzęsień rocznie |
|---|---|---|
| < 2,0 | Najmniejsze wstrząsy, rzadko odczuwalne przez człowieka. | ok. 2 920 000 (8000 dziennie) |
| 2,0–3,4 | Wstrząsy odczuwalne przez niewielką grupę ludzi. | ok. 800 000 |
| 3,5–4,2 | Bardzo małe wstrząsy, odczuwane przez większość ludzi. | ok. 30 000 |
| 4,3–4,8 | Odczuwane przez wszystkich, nieszkodliwe. | ok. 4800 |
| 4,9–5,4 | Odczuwane przez wszystkich, powoduje bardzo niewielkie zniszczenia. | ok. 1400 |
| 5,5–6,1 | Średnie wstrząsy, powoduje mniejsze uszkodzenia budynków. | ok. 500 |
| 6,2–6,9 | Duże wstrząsy, powodują znaczne zniszczenia. | ok. 100 |
| 7,0–7,3 | Poważne zniszczenia. | ok. 15 |
| 7,4–8,0 | Ogromne zniszczenia. | ok. 4 |
| 8,1–8,9 | Ogromne zniszczenia, katastrofalne skutki dla wielu krajów. | ok. 1 |
| ≥ 9,0 | Trzęsienie, które może zburzyć wszystkie miasta na terenie większym niż kilkanaście tysięcy km². | ok. raz na 20 lat |
Do oceny wielkości trzęsienia ziemi w danym miejscu stosuje się skale makrosejsmiczne, np. skalę Mercallego.
Przypisy
- ↑ Dlaczego nie używamy skali Richtera, „gazetapl” [dostęp 2018-04-23] (pol.).
Media użyte na tej stronie