Skrzyczne

Skrzyczne

Masyw Skrzycznego
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
Położenie	województwo śląskie
Pasmo	Beskid Śląski
Wysokość	1257 m n.p.m.
Wybitność	585[a][1] m
Położenie na mapie Beskidu Śląskiego Skrzyczne
Położenie na mapie Karpat Skrzyczne
49°41′04″N 19°01′49″E/49,684444 19,030278

Panorama Szczyrku ze Skrzycznego

Nadajnik RTV na Skrzycznem. Maj 2014.

Skrzyczne (1257 m n.p.m.^[2]) – najwyższy szczyt w grupie górskiej Beskidu Śląskiego w Zewnętrznych Karpatach Zachodnich w Polsce. Jako najwyższy szczyt Beskidu Śląskiego Skrzyczne należy do Korony Gór Polski.

Położenie

Skrzyczne wznosi się w północno-wschodniej części Beskidu Śląskiego, w bocznym ramieniu pasma Baraniej Góry, odgałęziającym się od głównego pnia pasma w Malinowskiej Skale. Ramię to, które właściwie tworzy masyw Skrzycznego i Małego Skrzycznego, oddziela dolinę górnego toku Żylicy od Kotliny Żywieckiej. Ze względu na charakterystyczną sylwetkę góry, stromo opadającej ku wschodowi i północy oraz na położony na szczycie maszt nadajnika RTV jest ona łatwo rozpoznawalna z wielu miejsc, np. w Beskidzie Żywieckim lub w Tatrach.

Nazwa

Według rozpowszechnionego podania, przytoczonego w XVIII w. w "Dziejopisie Żywieckim" przez ówczesnego wójta żywieckiego, Andrzeja Komonieckiego, nazwa góry (Skrzyczne lub Skrzecznia) ma pochodzić od skrzeczenia żab, które w wielkiej ilości zamieszkiwały staw, kiedyś istniejący podobno w kotle (rzekomo polodowcowym) między Skrzycznem a Małym Skrzycznem.

Przyroda

Masyw Skrzycznego zbudowany jest z grubych warstw piaskowców godulskich. Ku dolinie Żylicy oraz ku Kotlinie Żywieckiej góra ta opada bardzo stromymi stokami. W krajobrazie Kotliny Żywieckiej prezentuje się tym potężniej, iż śmiało wystrzela ponad otaczające ją obniżenie jednym, blisko 800-metrowym zrębem. W kierunku północnym grzbiet Skrzycznego opada ku przełęczy Siodło kilkoma wysokimi progami, a jego zbocza pokrywają potężne pokrywy rumowiskowe, porośnięte obecnie częściowo lasem – pozostałość wietrzenia mrozowego z okresu lodowcowego.

Poczynając od końca lat 60. XX w. odkryto na stokach Skrzycznego kilkanaście niewielkich jaskiń typu szczelinowego i schronisk skalnych, rozwiniętych w budujących górę piaskowcach. Największa z nich, Jaskinia Pajęcza (długość korytarzy 61 m – dziś już niedostępna po zawaleniu wejścia), znajduje się na południowy zachód od hali Jaworzyna, na wysokości ok. 1075 m n.p.m., a jej nazwa pochodzi od występującej tam bogatej fauny pajęczaków.

Z rzadkich w Polsce roślin na Skrzycznem znajduje się jedno ze stanowisk tojadu mocnego morawskiego^[3].

Sport i turystyka

Na szczycie znajduje się schronisko PTTK Skrzyczne (przed II wojną światową funkcjonował również drugi obiekt – schronisko turystyczne pod Skrzycznem), basen dla dzieci, ścianka wspinaczkowa, strzelnica (łuk, wiatrówka) i boisko. Można tam wjechać dwuodcinkową koleją krzesełkową „Skrzyczne” ze Szczyrku. Na zboczach góry znajdują się trasy narciarskie o różnym stopniu trudności należące do Ośrodka Narciarskiego COS (m.in. trasa FIS) i łącznej długości 14 km. Przez Skrzyczne przechodzi też wiele szlaków turystycznych (np. na Baranią Górę) – pieszych i rowerowych (również wyczynowych Downhill, na których odbywały się między innymi zawody Pucharu Polski). Ponadto szczyt Skrzycznego ze strony wschodniej (od Jeziora Żywieckiego) jest znakomitym startowiskiem dla miłośników paralotni^[4].

Zagospodarowanie

Na szczycie Skrzycznego od końca lat 90. XX w. wznosi się charakterystyczny 87-metrowy maszt nadajnika RTV. W usytuowanym obok budynku mieści się Radiowo-Telewizyjny Ośrodek Nadawczy Wisła/Skrzyczne firmy EmiTel z grupy TP SA. Na wieży nadawczej EmiTela zainstalowane są również anteny przemienników amatorskich: w pasmie 2m przemiennik SR9B "Beskidek" pracujący na częstotliwości 145,7125 MHz oraz przemiennik SR9SK pracujący w pasmie 70 cm na częstotliwości 439,375 MHz. Ponadto od sierpnia 2007 na częstotliwości 1250 MHz pracuje ze Skrzycznego przemiennik telewizji amatorskiej o znaku SR9TVA.

Szlaki turystyczne

ze Szczyrku Centrum przez halę Jaworzyna – 2:25 h, z powrotem 1:45 h

ze Szczyrku Centrum przez przełęcz Becyrek – 2:15 h, z powrotem 1:40 h

z Buczkowic przez Siodło pod Skalitem – 3:20 h, z powrotem 2:30 h

z Ostrego – 2:15 h, z powrotem 1:30 h

na przełęcz Salmopolską przez Malinowską Skałę – 2:15 h, z powrotem 3 h

na Baranią Górę – 2:45 h, z powrotem 3:00 h

Panorama

Panorama z platformy widokowej na Skrzycznem

Galeria

• 

  Kolej krzesełkowa „Skrzyczne”

• 

  (c) I, Pudelek, CC BY 2.5

  Widok na Skrzyczne spod Magurki Wilkowickiej

• 

  Skrzyczne z Baraniej Góry

• 

  Skrzyczne – widok na Ostre

• 

  Skrzyczne – widok na Kotlinę Żywiecką i Beskid Mały

• 

  Maszt wieży RTV

• 

  Widok na Skrzyczne z niebieskiego szlaku na Klimczok

• 

  Zimowy widok na Skrzyczne ze strony Małego Skrzycznego

• 

  Szczyt Skrzycznego w zimowej aurze, Styczeń 2012

• 

  Panorama ze Skrzycznego

• 

  Skrzyczne-widok z Magurki Wiślańskiej

• 

  Kolej krzesełkowa „Skrzyczne” (maj 2014)

• 

  Schronisko PTTK Skrzyczne

• 

  Widok na Skrzyczne (1257) z Wielkiego Rozsutca na Słowacji (1610, Mała Fatra). Mimo sporej odległości imponująco odcina się na horyzoncie.

Uwagi

Przypisy