Skwer ELWRO we Wrocławiu

Skwer przed zagospodarowaniem i dawny tzw. dom rotacyjny ELWRO.
Tabliczka z nazwą skweru. W tle dom rotacyjny.
Obelisk na skwerze, w dolnej części krasnal Elwruś na liczydle. Napis na obelisku: Polskie komputery rodziły się w Elwro.
Obelisk na skwerze.

Skwer ELWRO – skwer położony we Wrocławiu[1][2][3], na osiedlu Grabiszyn-Grabiszynek (dawniej Grabiszyn[4]). Jego nazwa upamiętnia istniejące w latach 1959–1993 Wrocławskie Zakłady Elektroniczne ELWRO[4][5].

Uchwała

Nazwa Skwer ELWRO została nadana istniejącemu skwerowi uchwałą Rady Miejskiej Wrocławia z dnia 9 lipca 2015 r., w paragrafie 1 tej uchwały i weszła w życie 14 dni od dnia ogłoszenia jej w Dzienniku Urzędowym Województwa Dolnośląskiego, co nastąpiło 17 lipca 2015 r.[1][6] Radni Wrocławia podjęli tę uchwałę z inicjatywy Komitetu Społecznego Upamiętnienia Elwro[2][4][5][7][8][9].

Położenie

Skwer obejmuje teren położony u zbiegu ulic[1][2][3][6][7][10][11][12]:

Od północnego zachodu ograniczony jest budynkiem[3][14], dawnego tzw. Domu Rotacyjnego dla pracowników ELWRO[c][3][4][6][7][8][15]. Obszar skweru pozostawał niegdyś w zarządzie zakładów Elwro[4].

Inicjatywa

Z inicjatywą nadania skwerowi, położonemu w pobliżu dawnych, obecnie nieistniejących, zakładów Elwro, wystąpił powstały w lutym 2015 r. Komitet Społeczny Upamiętnienia Elwro[2][4][5][7][8][9] utworzony przez byłych pracowników zakładu[3][8][16]. Uzasadnieniem dla upamiętnienia zakładów jest znaczący ich wkład w rozwój polskich komputerów i informatyki, a także w rozwój gospodarczy miasta Wrocławia[11][12]. Liderzy tej inicjatywy tak między innymi uzasadniali potrzebę upamiętnienia zlikwidowanych zakładów[3]:

Historyczne znaczenie dla Wrocławia, a także niepodważalny, znaczący wkład w rozwój informatyki w Polsce i w krajach Europy Wschodniej i Środkowej bezsprzecznie zasługują na upamiętnienie.

W uzasadnieniu do uchwały Rady Miejskiej Wrocławia o nadaniu nazwy upamiętniającej zakłady Elwro temu obszarowi wskazano między innymi, że[4]:

ELWRO było synonimem nowoczesności i wizytówką, znakiem rozpoznawczym Wrocławia.

oraz

Historyczne zasługi ELWRO dla miasta, bezsprzecznie znaczący pozytywny wkład w rozwój elektroniki i informatyki w Polsce (…) są godne upamiętnienia.

Upamiętnienie ELWRO poprzez nadanie nazwy skwerowi oraz wybudowanie obiektów małej architektury zostało objęte Patronatem Honorowym Prezydenta Wrocławia Pana Rafała Dutkiewicza[6][9][10]. Swoje poparcie, a także wsparcie finansowe, projektowi udzieliło między innymi Polskie Towarzystwo Informatyczne, ze względu między innymi na to, że[5][9]:

Zakłady „ELWRO” wniosły znaczący wkład w rozwój informatyki w Polsce.

Plany

Planuje się zbudowanie na skwerze obelisku[2][3][8][16] (obiekt małej architektury[17]: postument z granitu szarego strzegomskiego o wymiarach 180×180×15 cm oraz forma przestrzenna z granitu Impala o wymiarach 80×80×200 cm[7][10][18]) i umieszczenie na nim inskrypcji[2][3][7][17]:

Polskie komputery urodziły się w ELWRO

oraz dodatkowo[2][17]

Komputery Odra, konstruowane i produkowane w Elwro utorowały rozwój informatyki w Polsce

Projekt przygotowali byli pracownicy przedsiębiorstwa: Mieczysław Piroga i Edward Pełecha[3][10][17]. Odsłonięcie obelisku ma nastąpić 17 września 2015 r. o godzinie 12:00[3][9][10][19]. Opracowano ponadto projekt zagospodarowania całego terenu pozytywnie zaopiniowany przez Towarzystwo Miłośników Wrocławia oraz Komisję Kultury i Nauki[3][10][19]. Do pomnika przytwierdzone będzie także logo ELWRO i tabliczka o wymiarach 30×12 cm upamiętniająca fundatorów i sponsorów. Montaż przewidziano na 2 września 2015 r.[20]

Przedstawiono także pomysł, aby umieścić na skwerze kolejnego wrocławskiego krasnala: krasnal Elwruś[2][10][21].

Koszt inicjatywy szacowany jest na 28000–30000 złotych[2][7][16].

Realizacja

Założone przez Komitet Społeczny Upamiętnienia Elwro projekty zostały zrealizowane poprzez:

  • nadanie skwerowi nazwy: Skwer ELWRO, nadaną uchwałą Rady Miejskiej Wrocławia z dnia 9 lipca 2015 r.[1][6],
  • wykonaniem i odsłonięciem podczas uroczystości w dniu 17 września 2015 r. obelisku z inskrypcjami upamiętniającymi zakłady[11][12],
  • wykonanie i umieszczenie u stóp obelisku figurki kolejnego krasnala, przestawiającego postać siedzącą na liczydle, gdzie zakodowano datę otwarcia zakładów Elwro, tj. rok 1959[11][12].

Uroczystość odsłonięcia obelisku

W dniu 17 września 2015 r. zgodnie z wcześniejszymi planami i zapowiedziami odbyła się uroczystość odsłonięcia obelisku upamiętniającego Wrocławskie Zakłady Elektroniczne ELWRO, wybudowanego na Skwerze ELWRO. Uroczystość rozpoczęła się o godzinie 12:00. Uroczystego odsłonięcia dokonał Wiceprezydent Wrocławia Adam Grehl. W uroczystości wzięli udział między innymi byli pracownicy zakładów Elwro[11][12], w tym drugi ich dyrektor Stefan Rylski[22].

Zobacz też

Uwagi

  1. ↑ Ulica Klecińska stanowi część tzw. Obwodnicy Śródmiejskiej Wrocławia; tędy prowadzi Droga krajowa nr 5.
  2. ↑ Ulicą Grabiszyńską biegnie droga wojewódzka nr 347.
  3. ↑ Dom rotacyjny został wybudowany na zlecenie przedsiębiorstwa Elwro w latach 1976–1979. W budynku znajdowało się 120 mieszkań.

Przypisy

  1. ↑ a b c d Uchwała RMWr 2015 ↓, s. § 1.
  2. ↑ a b c d e f g h i Walków, 6 czerwca 2015 ↓.
  3. ↑ a b c d e f g h i j k Wysocki 2015 ↓.
  4. ↑ a b c d e f g h i Uzasadnienie do uchwały 2015 ↓, s. 1.
  5. ↑ a b c d PTI wsparcie 2015 ↓.
  6. ↑ a b c d e Wyniki 2015 ↓, s. 1.
  7. ↑ a b c d e f g Stanisz 2015 ↓.
  8. ↑ a b c d e Akt założycielski 2015 ↓.
  9. ↑ a b c d e PTI odsłonięcie 2015 ↓.
  10. ↑ a b c d e f g Działania i wyniki 2015 ↓.
  11. ↑ a b c d e Głowicka-Wolska 2015 ↓.
  12. ↑ a b c d e Walków, 17 września 2015 ↓.
  13. ↑ EZN Historia 2015 ↓.
  14. ↑ Uchwała RMWr 2015 ↓, s. zał. 1.
  15. ↑ Mera Elwro, ZOPIW 1979 ↓, s. 10.
  16. ↑ a b c Bystroński 2015 ↓.
  17. ↑ a b c d Wyniki 2015 ↓, s. 2.
  18. ↑ Wyniki 2015 ↓, s. 4, 5.
  19. ↑ a b Wyniki 2015 ↓, s. 1, 6.
  20. ↑ Wyniki 2015 ↓, s. 5, 6.
  21. ↑ Wyniki 2015 ↓, s. 8.
  22. ↑ Walków 2015 ↓.

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Elwro
komputery
Odra
seria 1000, 1100
seria 1200
seria 1300
JS EMC (RIAD)
Elwro
UMC
ZAM
ELWAT
  • ELWAT-1
militarne
RODAN
  • RODAN 1
  • RODAN 10
  • RODAN 10/79
  • RODAN 15
UMJS
  • UMJS 10
kalkulatory
pozostałe wybrane produkty
oprogramowanie
inne

Media użyte na tej stronie

Wroclaw-skwer-elwro-sqare-sign.jpg
Autor: Grzegorz W. Tężycki, Licencja: CC BY-SA 3.0
Wrocław. Tabliczka z nazwą „Skwer Elwro”.
Wroclaw-pomnik-elwro-01.jpg
Autor: Grzegorz W. Tężycki, Licencja: CC BY-SA 3.0
Wrocław. Skwer Elwro. Obelisk.
Wroclaw-pomnik-elwro-02.jpg
Autor: Grzegorz W. Tężycki, Licencja: CC BY-SA 3.0
Wrocław. Skwer Elwro. Obelisk.