Smak słodki

Makrofotografia cukru

Smak słodki jest jednym z pięciu podstawowych smaków. Rozróżnia się smak słodki, słony, gorzki, kwaśny oraz umami[1]. Smak słodki jest powszechnie uznawany za przyjemny[2]. Zazwyczaj kojarzy się z nim jedzenie bogate w proste węglowodany, mimo że istnieją inne, zarówno naturalne, jak i sztuczne, składniki które są równie słodkie już przy dużo niższych stężeniach, co pozwala na używanie ich jako nisko-kalorycznych substytutów cukru[3]. Cukier może zastąpić m.in. sacharyna, aspartam, ksylitol czy acesulfam K. Niektóre związki, choć same w sobie nie są słodkie, poprawiają percepcję tego smaku.

Badania chemosensoryczne[4] wykrywania smaku rozpoczęły się stosunkowo niedawno. Wielopunktowa teoria połączeń jest najnowszym teoretycznym modelem odczuwania smaku słodkiego. Zakłada ona istnienie wielu połączeń między receptorem a substancją. Treść pokarmowa o smaku słodkim stymuluje produkcję endorfin i serotonin wytwarzających pozytywne skojarzenia[5].

Studia wykazują, że reakcja na słodkość występuje u najprostszych organizmów - wskazuje na to zjawisko chemotaksji na przykład u bakterii roślin motylkowych takich jak E. coli. Nowo narodzone niemowlęta również preferują wysokie stężenia cukru i wybierają roztwory, które są słodsze od laktozy, cukru występującego w mleku z piersi. Słodycz jest stosunkowo trudno wykrywalna: 1 cząstka na 200 zapewnia wykrycie, w porównaniu do 1 : 2000000 cząstek w przypadku smaku gorzkiego.

Smak słodki wykazuje większość warzyw i owoców, niektóre gatunki mięsa oraz kasze[6].

Przypisy

  1. Zmysł smaku (narząd) - rodzaje smaków, www.medme.pl [dostęp 2022-01-29].
  2. Słodki smak – co sprawia, że tak go lubimy?, medonet.pl [dostęp 2022-01-29] (pol.).
  3. 5 smaków – słodki, słony, gorzki, kwaśny… – Vitanea [dostęp 2022-01-29] (pol.).
  4. Klasyfikacja chemoreceptorów i systemy chemosensoryczne / Biologia, Thpanorama - Poczuj się lepiej dzisiaj! [dostęp 2022-01-29] (pol.).
  5. Smak słodki - kto z nas go nie zna? - Gotujmy.pl, Portal Kulinarny Gotujmy.pl - Przepisy kulinarne, Książki kucharskie, Przepisy ze zdjęciami, Porady, Forum, Video, 7 maja 2015 [dostęp 2022-01-29] (pol.).
  6. n, Lecznicze właściwosci 5 smaków, zyciewharmonii.pl [dostęp 2022-01-29] (pol.).

Media użyte na tej stronie

Sugar 2xmacro.jpg
Autor: Lauri Andler(Phantom), Licencja: CC-BY-SA-3.0
Macro photograph of a pile of sugar (saccharose)