Sobór powszechny

Sobór powszechny, sobór ekumeniczny – spotkanie biskupów całego Kościoła w celu ustanowienia praw kościelnych (kanonów soborowych) i uregulowania spraw doktryny wiary i moralności. Początkowo sobory były zwoływane przez cesarzy rzymskich. Ich postanowienia musiały być jednak zaakceptowane przez biskupa Rzymu. Sobory zwoływane jedynie w obrębie Kościoła katolickiego nie są uznawane przez pozostałych chrześcijan (w tym prawosławnych i protestantów).

Stosunek różnych wyznań chrześcijańskich

Kwestia, czy zjazd biskupów jest soborem powszechnym, czy tylko synodem danego kościoła partykularnego, zależy od nauki danego Kościoła.

Kościół katolicki

Kościół katolicki przyjmuje, że odbyło się dwadzieścia jeden soborów powszechnych (od nicejskiego I w 325 do watykańskiego II w latach 1962-1965). Według obecnego prawa kanonicznego (kan. 337-341) papież zwołuje sobór wedle własnego uznania, przewodniczy jego obradom osobiście lub przez delegatów, a także określa ramy obrad i zatwierdza dekrety soborowe. Śmierć papieża podczas trwania obrad powoduje ich zawieszenie do czasu wznowienia przez następcę.

Cerkiew prawosławna i Kościoły starokatolickie

Cerkiew prawosławna i Kościoły starokatolickie uważają za powszechne tylko pierwsze siedem soborów (od nicejskiego I do nicejskiego II). Prawosławie uznaje również IV Sobór konstantynopolitański (nie należy mylić z soborem zwołanym przez papieża Hadriana II i uznawanego dziś jedynie przez katolików) i V Sobór konstantynopolitański (1341-1351).

Kościoły protestanckie

Kościoły protestanckie opierają się na zasadzie sola scriptura, zgodnie z którą jedynie Biblia stanowi autorytet w sprawach wiary, doktryny i praktyki chrześcijańskiej. Dlatego też protestanci uznają, że sobory powszechne są ze swej natury omylne, a ich postanowienia należy zakwestionować w sytuacji, gdy znajdą się one w sprzeczności z nauką Pisma Świętego, lub też z niej nie będą wynikać.

Choć protestantyzm nie uznaje autorytetu soborów, zdecydowana większość protestantów na podstawie samej Biblii uznaje, że postanowienia dotyczące Trójjedyności Boga i natury Chrystusa wyrażone na czterech pierwszych soborach ekumenicznych wyrażają naukę biblijną. Stąd protestanci zgadzają się najczęściej z ustaleniami tychże soborów w wyżej wymienionych sprawach. Są to:

Inne wyznania

Wyznania zaliczane do restoracjonizmu, np. Świadkowie Jehowy[1][2] i mormoni nie uznają autorytetu soborów powszechnych, w konsekwencji więc nie zgadzają się z ich postanowieniami. Kościoły przedchalcedońskie uznają za powszechne tylko trzy pierwsze sobory, a Kościół asyryjski (nestoriański) – dwa pierwsze sobory.

Sobór Jerozolimski

Soborem jerozolimskim określane jest także opisane w Dziejach Apostolskich (15,2-29) zebranie apostołów i starszych w Jerozolimie ok. roku 49. W sensie ścisłym nie był to jednak sobór powszechny.

Spis soborów powszechnych

Spis soborów powszechnych uznawanych przez większość kościołów chrześcijańskich

Sobory powszechne
według Kościoła katolickiego:

Sobór watykański IISobór watykański ISobór trydenckiSobór laterański VSobór Bazylea - Ferrara - FlorencjaSobór w KonstancjiSobór w VienneSobór lyoński IISobór lyoński ISobór laterański IVSobór laterański IIISobór laterański IISobór laterański ISobór konstantynopolitański IVSobór nicejski IISobór konstantynopolitański IIISobór konstantynopolitański IISobór chalcedońskiSobór efeskiSobór konstantynopolitański ISobór nicejski I
Ikona przedstawia uczestników I Soboru Powszechnego w Nicei w 325 r., trzymających tekst nicejsko-konstantynopolitańskiego wyznania wiary (381)

Spis soborów powszechnych uznawanych przez Kościół katolicki

Spis soborów powszechnych uznawanych przez część prawosławia

Zobacz też

Przypisy

  1. Prawdziwi chrześcijanie szanują Słowo Boże, „Strażnica Zwiastująca Królestwo Jehowy”, Watch Tower Bible and Tract Society, 15 stycznia 2012, s. 6, 7.
  2. Czy Bóg uznaje sobory?, „Strażnica Zwiastująca Królestwo Jehowy”, Watch Tower Bible and Tract Society, 1986, s. 7.
  3. Steven Runciman: Teokracja bizantyjska. Katowice: Wydawnictwo „Książnica”, 2008, s. 93.

Bibliografia

  • Klaus Schatz, Sobory powszechne – punkty zwrotne w historii Kościoła, Kraków 2001
  • Leopold Ranke, Dzieje papiestwa w XVI-XIX w., Warszawa 1974

Media użyte na tej stronie

Emblem of the Papacy SE.svg
Emblem of the Papacy: Triple Tiara and Keys
Nicaea icon.jpg
Symbolum Nicaeno-Constantinopolitanum. Icon depicting the First Council of Nicaea with ten men and a text of the Nicean Creed in Greek.
Christian cross.svg
Basic Latin cross