Soczi

Soczi
Сочи
Herb	Flaga
Państwo	Rosja
Kraj	Krasnodarski
Kraj	Krasnodarski
Mer	Aleksiej Kopagorodskij
Powierzchnia	176,77 km²
Wysokość	65 m n.p.m.
Populacja (2020); • liczba ludności; • gęstość	; 443 562; 2509,26 os./km²
Nr kierunkowy	+7 (86 22)
Kod pocztowy	354000–354999
Tablice rejestracyjne	93
	Położenie na mapie Rosji Soczi
	Położenie na mapie Europy Soczi
	Położenie na mapie Kraju Krasnodarskiego Soczi
	43°35′07″N 39°43′13″E/43,585278 39,720278
	Strona internetowa
	Portal Rosja

Soczi (ros. Сочи, gruz. სოჭი) – miasto – największy letni kurort w Rosji – położone w Kraju Krasnodarskim, niedaleko granicy z Gruzją (Abchazja).

Od strony północno-wschodniej miasto otoczone jest przez góry Kaukaz; aglomeracja rozpościera się nad brzegiem Morza Czarnego, wzdłuż drogi biegnącej z Dżubgi do Suchumi, na długości 147 km, co czyni je drugim pod względem długości miastem na świecie. Liczba mieszkańców wynosi 443 562 (2020), organizator 22. Zimowych Igrzysk Olimpijskich.

Historia

Teren, na którym znajduje się dzisiejsze Soczi, od VI do XV w. należał do królów Abchazji (od XI w. wraz z Abchazją do zjednoczonego Królestwa Gruzji). W czasach nowożytnych zamieszkiwali tu m.in. Abchazowie i Adygejczycy. Od XV wieku pod kontrolą lokalnych klanów, będących pod formalnym zwierzchnictwem Imperium Osmańskiego. W 1829 w wyniku wojny rosyjsko-tureckiej przypadł Rosji.

Miasto zostało założone w 1838 jako Fort Aleksandria. W 1839 zostało przemianowane na Twierdzę Nawagińską, a od 1864 nazywało się Placówka Dachowska. Nazwa Soczi pojawiła się w 1896 (od nazwy rzeki, nad którą było położone). Na początku XX w. Soczi zaczęło się przekształcać w kurort. W 1917 uzyskało prawa miejskie.

W obliczu upadku caratu w Rosji wybuchł konflikt o przynależność Soczi pomiędzy białymi, bolszewikami oraz odzyskującą niepodległość Gruzją. 6 lipca 1918 kontrolę nad Soczi objęła Gruzja, a we wrześniu, po deklaracji lokalnych władz, formalnie włączyła miasto do państwa. Gruzini wycofali się z Soczi w lutym 1919 po ofensywie białych. Po zdobyciu miasta biali zmuszali lokalną ludność do przyłączania się do Armii Ochotniczej. W kwietniu 1920 kontrolę nad Soczi i okolicami przejęli bolszewicy. Miasto przynależało od tej pory do RFSRR, a od 1922 do ZSRR. Od 1937 wchodzi administracyjnie w skład Kraju Krasnodarskiego.

W latach 1917–1921 w Soczi funkcjonowała polska placówka o charakterze konsularnym.

Przy okazji zimowych Igrzysk olimpijskich w 2014 r. w mieście otworzono Cerkiew Obrazu Chrystusa Zbawiciela Nie Ludzką Ręką Uczynionego^[3].

Klimat

Średnia temperatura i opady dla Soczi
Miesiąc	Sty	Lut	Mar	Kwi	Maj	Cze	Lip	Sie	Wrz	Paź	Lis	Gru	Roczna
Średnie temperatury w dzień [°C]	9.6	9.9	12.2	16.6	20.6	24.6	27.4	27.9	24.7	20.4	15.3	11.8	18,4
Średnie dobowe temperatury [°C]	6.1	6.0	8.2	12.1	16.0	20.2	23.2	23.6	20.0	15.8	11.1	8.1	14,2
Średnie temperatury w nocy [°C]	3.6	3.3	5.2	9.0	12.7	16.7	19.7	19.9	16.4	12.5	8.1	5.5	11,1
Opady [mm]	184	135	121	120	110	104	128	121	127	167	201	185	1703
Średnia liczba dni z opadami	19	18	18	18	16	14	11	10	13	15	17	20	189
Wilgotność [%]	73	72	72	75	79	79	79	78	76	76	74	72	75
Średnie usłonecznienie (w godzinach)	96	105	145	161	221	258	279	281	226	195	121	86	2174
Źródło: pogodaiklimat.ru^[4] (liczba dni z opadami dla wartości 0,1 mm)

Średnia dobowa temperatura morza (°C)^[5]
Sty	Lut	Mar	Kwi	Maj	Cze	Lip	Sie	Wrz	Paź	Lis	Gru	Rok
10,2	8,8	8,6	10,8	16,8	22,4	26,3	26,8	24,3	20,0	14,9	11,5	16,8

Transport

W mieście znajduje się stacja kolejowa Soczi i port lotniczy Soczi-Adler.

Sport

Stadion Olimpijski

Wyścigi samochodowe

Sochi Autodrom – tor wyścigowy^[6].

Kluby sportowe

Żemczużyna Soczi – klub piłkarski
Dinamo-Żemczużyna-2 Soczi – klub piłkarski
HK Soczi – klub hokejowy

Zimowe Igrzyska Olimpijskie w 2014 roku

Soczi organizowało w 2014 dwudzieste drugie Zimowe Igrzyska Olimpijskie. W mieście odbywały się zawody w dyscyplinach „lodowych”, powstały tam też najważniejsze obiekty związane z igrzyskami, między innymi stadion olimpijski, obiekty treningowe oraz centrum prasowe i telewizyjne. Druga część imprezy sportowej odbywała się w oddalonej o godzinę drogi od Soczi Krasnej Polanie – tam olimpijczycy rywalizowali w dyscyplinach „śniegowych”.

Mistrzostwa Świata w Piłce Nożnej

W 2018 roku w mieście odbyło się sześć meczy podczas mistrzostw świata w piłce nożnej:

15.06 / 21:00 Portugalia – Islandia
18.06 / 18:00 Belgia – Panama
23.06 / 18:00 Niemcy – Szwecja
26.06 / 17:00 Australia – Peru
30.06 / 19:00 ⅛ finału Urugwaj – Portugalia
07.07 / 19:00 ¼ finału Rosja – Chorwacja

Zabytki

Sanatorium Ordżonkidze

Latarnia morska z 1891 r.
Sobór Archanioła Michała z l. 1874–1890
Arboretum założone w 1890 r.
Teatr Zimny z 1937 r.
Sanatorium Ordżonkidze z l. 1937–1955

Katastrofy

3 maja 2006 – katastrofa Airbusa A320, należącego do armeńskich linii Armavia na Morzu Czarnym, 6 km od miasta. W Katastrofie zginęło 113 osób – wszyscy na pokładzie.
25 grudnia 2016 – katastrofa Tupolewa Tu-154, należącego do Sił Powietrznych Federacji Rosyjskiej na Morzu Czarnym, 1,5 km od miasta. W Katastrofie zginęły 92 osoby – wszyscy na pokładzie; wśród ofiar było 64 artystów Chóru Aleksandrowa.