Sojuz T-9

Sojuz T-9
Dane misji
Indeks COSPAR

1983-062A

Zaangażowani

 ZSRR

Oznaczenie kodowe

Proton

Pojazd
Statek kosmiczny

Sojuz

Masa pojazdu

6850 kg

Rakieta nośna

Sojuz 11A511U

Załoga
Załoga

Władimir Lachow (2)
Aleksandr Pawłowicz Aleksandrow (1)

Start
Miejsce startu

Bajkonur kompleks 1

Początek misji

27 czerwca 1983; 09:12:00 UTC

Orbita okołoziemska
Liczba orbit

2361

Apogeum

229 km

Perygeum

201 km

Inklinacja orbity

51,6°

Lądowanie
Miejsce lądowania

60 km NE od Arkałyku

Lądowanie

23 listopada 1983; 19:58:00 UTC

Czas trwania misji

149 d, 10 h, 45 min

Program Sojuz

Sojuz T-9 – druga radziecka stała załoga (pierwszą była załoga Sojuza T-5Anatolij Bieriezowoj i Walentin Lebiediew), i czwarta załogowa wyprawa na pokład stacji kosmicznej Salut 7 (wysłanej na orbitę 19 kwietnia 1982).

Przebieg misji

Dnia 28 czerwca 1983 roku kosmonauci połączyli się na orbicie z krążącym tam zespołem Salut 7 – Kosmos 1443 w jeden zespół o długości 38 m i masie łącznej 47 ton. Sam statek Kosmos 1443 miał rozmiary trzy razy większe od zazwyczaj używanych do transportu paliwa, żywności, wody i aparatury naukowo-badawczej statków typu Progress. Natychmiast po dokowaniu do stacji, załoga rozpoczęła wyładowywanie 3,5 tony ładunku z zacumowanego do stacji pojazdu Kosmos 1443 do wnętrza Saluta 7 oraz na zewnątrz statku, gdzie został rozłożony i zamocowany do stacji ekran fotowoltaiczny, służący zwiększeniu zaopatrzenia w energię stacji orbitalnej. Załadowano zbędnymi urządzeniami kapsułę lądownika Kosmosu 1433 i 14 sierpnia nastąpiło odłączenie członu od stacji, a 23 sierpnia jego lądownik powrócił na Ziemię z 250 kg ładunku (jego maksymalna ładowność wynosiła 500 kg). 17 sierpnia 1983 wystartował statek Progress 17 z zaopatrzeniem dla kosmonautów, a dwa dni później przybył do bazy Salut 7. Przez miesiąc – do 17 września – leciał przycumowany do niej, a dzień później uległ zniszczeniu w atmosferze. W dniu 26 września 1983 do bazy Salut 7 mieli polecieć w statku Sojuz T 10 Władimir Titow i Giennadij Striekałow, ale start rakiety nośnej się nie powiódł. W tym czasie do bazy pomyślnie dotarł towarowy Progress 18. Wystartował 20 października 1983, dwa dni później połączył się z Salutem 7. Rozładowano go w ciągu trzech tygodni i 13 listopada 1983 został odłączony od stacji i trzy dni uległ zniszczeniu w atmosferze[1].

W ciągu pięciu miesięcy pobytu na orbicie kosmonauci zrealizowali bogaty program obserwacji i badań naukowych (300 eksperymentów gospodarczych). Przeprowadzono badania akwenu Morza Czarnego według programu przygotowanego przez naukowców ZSRR, Polski, NRD, Rumunii i Mongolii, wykonano zdjęcia około 100 milionów km² powierzchni Ziemi.

27 lipca mały obiekt uderzył w iluminator Saluta 7, wybijając czteromilimetrowy krater, lecz nie przebijając zewnętrznej z dwóch szyb iluminatora. Uznano, że był to meteoryt, choć nie jest wykluczone, że był to śmieć orbitalny. We wrześniu, a więc w połowie misji, na skutek nieszczelności w układzie paliwowym stacji nastąpił wyciek materiałów pędnych. Wykorzystano wówczas obwód zapasowy, a do usunięcia awarii zaczęła się przygotowywać trzecia załoga podstawowa[2]. 23 listopada 1983 roku Lachow i Aleksandrow powrócili po 149 dniach na Ziemię w swoim statku i baza Salut 7 pozostała bez załogi (wymiana tym razem nie była konieczna, bowiem Sojuz-T miał znacznie dłuższy „okres służby” niż Sojuz)[3].

Przypisy

  1. Andrzej Marks: Baza satelitarna Alfa. Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, 1997, s. 45–46. ISBN 83-204-2203-5.
  2. Jacek Kruk. Epopeja Salutów. „Astronautyka”. 148 (6), s. 10, 1986. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum. ISSN 0004-623X. 
  3. Władysław Geisler. Kronika astronautyczna. „Astronautyka”. 130 (6), s. 23–24, 1983. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum. ISSN 0004-623X. 

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie