Sojuz TM-34

	Sojuz TM-34
	Sojuz TM-34
	Dane misji
Indeks COSPAR	2002-020A
Zaangażowani	Rosja
Oznaczenie kodowe	Uran
	Pojazd
Statek kosmiczny	Sojuz
	Załoga
Załoga	Jurij Gidzenko (3); Roberto Vittori (1) ESA, Włochy; Mark Shuttleworth (1) RPA, turysta
Załoga powrotna	Siergiej Zalotin (2); Frank De Winne (1) ESA (Belgia); Jurij Łonczakow (2)
	Start
Miejsce startu	Bajkonur kompleks 1
Początek misji	25 kwietnia 2002; 06:26:35 UTC
	Orbita okołoziemska
Liczba orbit	~3235
Apogeum	383–422 km
Inklinacja orbity	51,64°
	Lądowanie
Miejsce lądowania	80 km NE od Arkałyku
Lądowanie	10 listopada 2002; 00:04:20 UTC
Czas trwania misji	198 d, 17 h, 37 min, 45 s
	Program Sojuz

Sojuz TM-34 (Союз ТМ-34) – rosyjska załogowa misja kosmiczna, stanowiąca lot pasażerski na pokład Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Był to ostatni lot kapsuły Sojuz w wersji Sojuz-TM. Na pokładzie znajdowali się: rosyjski kosmonauta Jurij Gidzenko (dowódca), astronauta ESA – Włoch Roberto Vittori (inżynier pokładowy) oraz turysta z RPA, milioner Mark Shuttleworth. Wszyscy trzej przebywali na pokładzie stacji przez osiem dni. Shuttleworth wykonał przez ten czas kilka eksperymentów biologicznych.

Ciekawostki

źródło^[1]

W RPA start transmitowały trzy stacje telewizyjne.
W wielu szkołach przerwano zajęcia, by wydarzenie obejrzeli uczniowie.
Były prezydent Nelson Mandela wyraził dumę z osiągnięcia krajana i życzył mu powodzenia.
Aktualny prezydent Thabo Mbeki nazwał go „pionierem kontynentu”.
Rodzina „turysty” była obecna w czasie startu na kosmodromie w Bajkonurze.

Po raz pierwszy NASA oficjalnie pozwoliła na lot i pobyt „turysty” na ISS^[1].

↑ ^a ^b PIOC. Pionier kontynentu. Drugi turysta poleciał w kosmos.. „Rzeczpospolita”, 26.04.2002 (pol.).

Sojuz TM-34 na stronie Spacefacts (ang.)
Mark Wade: Soyuz TM-34 ISS EP-3 (ang.). W: Encyclopedia Astronautica [on-line].
Sojuz TM-34. W: Loty Kosmiczne [on-line].