Sokółka (województwo mazowieckie)

Sokółka

wieś
Państwo	Polska
Województwo	mazowieckie
Powiat	węgrowski
Gmina	Sadowne
Liczba ludności (2011)	429[1][2]
Strefa numeracyjna	25
Kod pocztowy	07-140[3]
Tablice rejestracyjne	WWE
SIMC	0686061[4]
Położenie na mapie gminy Sadowne Sokółka
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Sokółka
Położenie na mapie województwa mazowieckiego Sokółka
Położenie na mapie powiatu węgrowskiego Sokółka
52°36′37″N 21°53′18″E/52,610278 21,888333

Sokółka – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie węgrowskim, w gminie Sadowne^[4][5].

Nazwa wsi pochodzi od nazwiska Sokoł albo od ptaka – sokoła. Nazwa pojawiła się w 1535 r. jako Sokolek, w 1552 r. w dokumentach występuje Sokolka, w 1808 r. – Sokułka, w 1821 r. – Sokółka, a w 1890 r. – Sokółki.

Prywatna wieś duchowna położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie kamienieckim ziemi nurskiej województwa mazowieckiego^[6].

Wierni kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii św. Jana Chrzciciela w Sadownem^[7].

Historia

Miejscowość ta powstała w 1530 r. Przypuszczanie w 1680 r. kapituła warszawskiej kolegiaty św. Jana osadziła tu chłopów, nazywanych przez tubylców Kurpiami. Wieś i folwark były częścią dóbr kołodziąskich. Hrabia Andrzej Zamoyski zamienił z rządem rosyjskim twierdzę Zamość na dobra kołodziąskie.

W 1564 r. była we wsi karczma, młyn i mieszkało 3 rzemieślników.

W 1797 r. wieś należała do parafii Sadowne.

W wyniku uwłaszczenia w 1864 r. chłopi otrzymali ponad 583 morgi ziemi użytkowej i ponad 50 mórg nieużytków. W 1890 r. Sokółka miała 567 mórg ziemi, z tego 237 mórg włościańskich.

W 1921 r. na 509 mieszkańców było tu 15 Żydów.

Podczas kampanii wrześniowej w nocy z 2 na 3 września 1939 r. na stację kolejową w Sadownem przybyły pułki wileńskie, które zatrzymały się na dzień w okolicznym lesie, a nocą pomaszerowały w kierunku Broku i Ostrowi Mazowieckiej. Stacjonujące tu wojsko polskie stało się niebawem celem nalotów lotnictwa niemieckiego. Powstało podejrzenie, że był to skutek radiowych meldunków dywersantów, rekrutujących się spośród miejscowych kolonistów. 4 września w godzinach przedpołudniowych Luftwaffe dokonała nalotu na stację kolejową w Sadownem.

W czasie II wojny światowej, w sierpniu 1944 r., przez 12 dni toczyły się tu ciężkie walki. W ich wyniku spłonęło ok. 50% wszystkich zagród.

W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie siedleckim.

Współczesność

Wieś jest zelektryfikowana, posiada wodociąg. Czynne są 2 sklepy spożywczo-przemysłowe. Obecnie jest to najgęściej zaludnioną wieś w gminie. Spowodowane jest to faktem, iż obok Sokółki biegnie linia kolejowa Warszawa – Białystok. Około 1 km od Sokółki znajduje się stacja kolejowa Sadowne Węgrowskie (stacja ta była zniszczona przez Niemców podczas II wojny światowej). Obecna linia kolejowa była w XIX wieku częścią linii warszawsko-petersburskiej – najważniejszej linii kolejowej z Warszawy na wschód. Podczas II wojny światowej szły tędy transporty warszawskich Żydów z getta do Treblinki. W 1964 r. wybudowano nową szkołę podstawową, która została zlikwidowana w 2001 r. Obecnie w tym budynku, od 2005 r. istnieje Jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej w Sokółce.

Na uwagę zasługują tu także kompleksy leśne.

Przypisy

Bibliografia

• Andrzej Firewicz: „Sadowne i okolice wczoraj i dziś”

Linki zewnętrzne

• Sokółka 1(1), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola, Warszawa 1890, s. 26 .