Sonet 116 (William Szekspir)

Pierwszy przekład sonetu 116 na język polski przez Konstantego Piotrowskiego z 1836 roku[1][2]

Let me not to the marriage of true minds
Admit impediments. Love is not love
Which alters when it alteration finds,
Or bends with the remover to remove:
O, no! it is an ever-fixèd mark,
That looks on tempests and is never shaken;
It is the star to every wandering bark,
Whose worth’s unknown, although his height be taken.
Love’s not Time’s fool, though rosy lips and cheeks
Within his bending sickle’s compass come;
Love alters not with his brief hours and weeks,
But bears it out even to the edge of doom.

If this be error and upon me proved,
I never writ, nor no man ever loved.
William Shakespeare[3]

Spójnie serc wiernych nie znają przeszkody;
Nie jest już miłość miłością, jeżeli,
Widząc przemianę, chce z nią iść w zawody,
Jeśli z burzącym chęć burzenia dzieli:
Miłość jest wieżą, której nic nie szkodzi —
Nie wstrząśnie wichr nią żaden u wybrzeży;
Gwiazdą przewodnią dla zbłąkanej łodzi —
Sternik wysokość, nie jej wartość mierzy.
Nie błaznem Czasu jest miłość, choć po nią,
Po róże lic jej, sięga jego kosa.
Niech sobie chwile i tygodnie gonią,
To trwa, aż grób li zgotują niebiosa.

Jeśli to myłka, nie pisałbym przecie
I chyba nikt tu nie kochał na świecie.
tłum. Jan Kasprowicz[4]

Sonet 116 (incipit LEt me not to the marriage of true mindes[a]) – jeden z cyklu 154 sonetów autorstwa Williama Szekspira. Po raz pierwszy został opublikowany w 1609 roku[5].

Sonet 116 podobnie jak 115, wskazuje na sprzeczność w tradycyjnym ujęciu miłości, w którym jeżeli miłość zmienia się w czasie, oznacza to, że jest niedoskonała, jednakże jeżeli wzrasta w czasie, to jest idealna[6].

Treść

W sonecie tym podmiot liryczny, przez niektórych badaczy utożsamiany z autorem[7][8], wygłasza pean na cześć miłości[9][10]. Chociaż sonet ten jest tradycyjnie traktowany jako hymn dla wiecznej i idealnej miłości, współcześnie interpretowany jest jako wyraz zwątpienia w możliwość jej istnienia[9].

W drugim wersie znajduje się odniesienie do przysięgi małżeńskiej z Modlitewnika powszechnego kościołów anglikańskich, natomiast w wersie jedenastym do dnia Sądu Ostatecznego z Apokalipsy św. Jana[11]. Wersy 5–8 zawierają nawiązanie do Sonetów do Laury (sonet 73 Poi che per mio destino[b] oraz 189 Poi che per mio destino[c]) Francesca Petrarki oraz sonetu Thomasa Wyatta My galley charged with forgetfulness[6].

Sonet 116 jest jednym z najbardziej znanych sonetów Szekspira, był oceniany wysoko również przez Samuela Taylora Coleridge’a[12]. W dwunastu z trzynastu zachowanych kopii sonetów, sonet ten chociaż umieszczony jest pomiędzy sonetem 115 a 117, nosi numer 119[6].

Polskie przekłady

1836Niech mi nie mówią, aby związek duszy z duszą,Konstanty Piotrowski[13]
1850Niech mi nie mówią, aby związek duszy z duszą,Konstanty Piotrowski[14]
1911Niech mi nie wątpią we związek przyjaźniArtur Górski[15]
1913W związku dwu duchów nie uznam zawady,Maria Sułkowska[16]
1922Spójnie serc wiernych nie znają przeszkody;Jan Kasprowicz[4]
1946Niechaj do prawych umysłów złączeniaAleksander Mierzejewski[17]
1948Nie zerwie się małżeństwo wiernych sobie duchów,Władysław Tarnawski[18]
1958Niech małżeństwu dusz w drodze nie stanieJerzy Pietrkiewicz[19]
1961Żadnych przeszkód dla myśli szczerych zjednoczeniaWiesław Strzałkowski[20]
1968W małżeństwie wiernych dusz nie przyznawajmy roliMarian Hemar[21]
1979Zdrady są w zawiązku dusz wiernych nieznane,Maciej Słomczyński[22]
2011Nie ma miejsca we wspólnej dwojga serc przestrzeniStanisław Barańczak[7]
2015Niech nie nie znam przeszkód w związku dusz oddanych,Ryszard Długołęcki[23]

Kultura masowa

W serialu Przystanek Alaska sonet 116 zostaje odczytany na pogrzebie tajemniczego mężczyzny w odcinku 11 (sezon 2) Wszystko marność[24].

Uwagi

  1. ↑ publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać William Shakespeare: Shake-speares Sonnets. Neuer before Imprinted. (A Louers Complaint. By William Shake-speare.). Londyn: 1609.
  2. ↑ publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Sonet 73 Francesca Petrarki w tłumaczeniu Felicjana Faleńskiego. Wikiźródła. [dostęp 2018-08-14].
  3. ↑ publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Sonet 189 Francesca Petrarki w tłumaczeniu Felicjana Faleńskiego. Wikiźródła. [dostęp 2018-08-14].

Przypisy

  1. ↑ Wiktor Hahn: Shakespeare w Polsce : bibliografia. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1958, s. 36-38.
  2. ↑ Wanda Krajewska: Recepcja literatury angielskiej w Polsce w okresie modernizmu (1887-1918): informacje, sạdy, przekłady. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1972, s. 228.
  3. ↑ publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Charles Knox Pooler (red.): The Works of Shakespeare: Sonnets. Londyn: Methuen & Company, 1918, seria: The Arden Shakespeare [1st series]. OCLC 4770201.
  4. ↑ a b Jan Kasprowicz: William Shakespeare Sonety z angielskiego przełożył Jan Kasprowicz. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Bibljoteka Polska“, 1922.
  5. ↑ Roman Dyboski: O sonetach i poematach Szekspira.. Warszawa: Gebethner&Wolff, 1914, s. 28, 81.
  6. ↑ a b c Stephen Booth: Shakespeare's sonnets edited with analytic commentary. New Haven and London: Yale University Press, 1977, s. 378-384. ISBN 978-0-300-08506-8.
  7. ↑ a b Stanisław Barańczak: William Shakespeare Sonety Przekład, wstęp i opracowanie Stanisław Barańczak. Kraków: Wydawnictwo a5, 2011. ISBN 978-83-61298-50-2.
  8. ↑ Henryk Zbierski: William Shakespeare. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1988, s. 552-577. ISBN 83-214-0524-X.
  9. ↑ a b Shakespeare's Sonnets – Sonnet CXIII (ang.). Oxquarry Books Ltd. [dostęp 2018-08-14].
  10. ↑ Helen Vendler: The art of Shakespeare's sonnets.. Londyn, Cambridge: The Belknap Press of Harvard University Press, 1997, s. 469-471. ISBN 0-674-63712-7.
  11. ↑ Katherine Duncan-Jones: Shakespeare's Sonnets. Londyn, Nowy Jork, Delhi, Sydney: Bloomsbury, 2015, s. 322-323, seria: The Arden Shakespeare. ISBN 978-1-4080-1797-5.
  12. ↑ Don Paterson: Reading Shakespeare's Sonnets. A New Commentary by Don Paterson.. Londyn: Faber and Faber Ltd., 2010, s. 319-321. ISBN 978-0-571-24505-5.
  13. ↑ Konstanty Piotrowski: Poezye Konstantego Piotrowskiego. Berdyczów: W Drukarni XX. Karmelitów, 1836.
  14. ↑ Konstanty Piotrowski: Wybór sonetów Szekspira, Miltona i lorda Bajrona : z dodatkiem Hymnu Miltona. Wilno: drukiem T. Glücksberga księgarza i typografa szkół biał. naukowego okręgu, 1850.
  15. ↑ Artur Górski (tłum.). William Szekspir. Sonety.. „Sfinks. Czasopismo Literackie, Artystyczne i Naukowe”, s. 21-27, 1911. 
  16. ↑ Maria Sułkowska (MUS): Sonety Shakespeare’a I-CXXXIV i CXXXVII-CLIV. Kraków: G. Gebethner i spółka, 1913.
  17. ↑ Aleksander Mierzejewski (tłum.). Nowe przekłady z poezji angielskiej. „Dziennik Polski”, s. 5, 1946. 
  18. ↑ Fragment spuścizny Władysława Tarnawskiego. Sonety, „Lukrecja”, „Wenus i Adonis”. Autograf, 3 zeszyty. Dar Joanny Tarnawskiej. Dzieła W. Sheakespeare’a w przekładzie W. Tarnawskiego.. Biblioteka Jagiellońska Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2018-08-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-06-16)].
  19. ↑ Jerzy Pietrkiewicz: Antologia liryki angielskiej (1300-1956). Londyn: Veritas, 1958.
  20. ↑ Wiesław Strzałkowski: William Szekspir. Sonety.. Londyn: Oficyna Poetów i Malarzy, 1961.
  21. ↑ Marian Hemar: Sonety Szekspira. Londyn: Polska Fundacja Kulturalna, 1968.
  22. ↑ Maciej Słomczyński: Shakespeare William - Dzieła tom. 18 Sonety. Warszawa: Wydawnictwo Literackie, 1979.
  23. ↑ Ryszard Długołęcki: William Shakespeare Sonety przekład Ryszard Długołęcki. Bydgoszcz: Arspol, 2015. ISBN 978-83-936744-1-1.
  24. ↑ Przystanek Alaska odc. All Is Vanity w bazie IMDb (ang.)

Linki zewnętrzne

Sonety Williama Shakespeare’a

Sonnets1609titlepage.jpg

Media użyte na tej stronie

Sonnets1609titlepage.jpg
Title page of Shakespeare's Sonnets (1609)
Poezye Konstantego Piotrowskiego Shakespeare Sonets page 232 sonet 116.tif
Sonety Szekspira tłumaczenie Konstantego Piotrowskiego sonet 116 strona 232