Soter Jaxa-Małachowski

Soter Jaxa-Małachowski
Data i miejsce urodzenia

1867
Wolanów

Data i miejsce śmierci

1952
Kraków

Narodowość

polska

Alma Mater

Szkoła Sztuk Pięknych w Krakowie

Dziedzina sztuki

malarstwo

Soter Jaxa-Małachowski (ur. 1867 w Wolanowie w guberni chersońskiej, zm. 1952 w Krakowie) – polski malarz, pejzażysta i marynista[1].

Dwór w Wolanowie : akwarela formatu pocztowki, 1908 zb. prywatne.

Pochodził z rodziny Małachowskich herbu Gryf, z gałęzi osiadłej w XIX w. w guberni chersońskiej. Uczył się w Szkole Sztuk Pięknych w Odessie, Krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych 1892–1894 u Floriana Stanisława Cynka, Władysława Łuszczkiewicza i Izydora Jabłońskiego oraz w Szkole Malarstwa i Rysunku w Monachium od 1894 u Stanisława Grocholskiego[1].

W Monachium mieszkał do 1901 roku. Po powrocie do kraju osiadł w Krakowie, później przeniósł się na 2 lata do Zakopanego. W 1904 osiadł na stałe w Krakowie. Był członkiem-założycielem Związku Powszechnego Artystów Polskich. Podróżował do Włoch w latach: 1905, 1925, 1928. Swoje prace wystawiał w różnych miastach Polski: Kraków, Warszawa – Salon Krywulta i Zachęta, Lwów, Łódź, Poznań, Lublin[2][1][3]. Jego specjalnością było malarstwo pejzażowe, głównie sceny morskie, widoki Tatr, sceny wiejskie. Charakterystyczne są dla niego pejzaże morskie oraz nokturny. Uznawany za najlepszego polskiego marynistę (porównywany ze znanym marynistą rosyjskim Iwanem Ajwazowskim[1]), nazywany bywa „malarzem trzech mórz” (Czarnego, nad którym się urodził, Śródziemnego, które poznał podczas podróży do Włoch, Bałtyckiego, które odwiedzał po powrocie do Polski)[3]. Ceniony i poszukiwany przez szerokie grono kolekcjonerów[1]. Wykonał też pewną liczbę portretów swojej rodziny[4] (jego modelką była jego muza i towarzyszka życiowa, Jadwiga Younga de Lenie, którą poślubił po powrocie z Monachium)[1].

Jako człowiek majętny początkowo malował dla przyjemności, po II wojnie światowej został zmuszony do zarobkowania malarstwem. W tym czasie malarstwo olejne zastąpił akwarelą, gwaszem i pastelem, pozwalające na szybsze notowanie wrażeń i wykonanie obiektu. Prace artysty znajdują się w zbiorach muzeów polskich i kolekcjach prywatnych[1].

Znane obrazy

  • Most w Wenecji (1905),
  • Brzeg morza (1925),
  • Pejzaż portowy (1928),
  • Rybacy przy łodziach (1931),
  • W porcie (1931),
  • Kanał w Wenecji (1934),
  • Port (1935),
  • Pejzaż (1937),
  • Bałtyk (1938),
  • Pejzaż nadmorski (1939),
  • Pejzaż nadmorski z fragmentem portu (1939),
  • Rozbitkowie,
  • Mewy na plaży,
  • Falochron,

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f g Monika Nowakowska: Soter Jaxa-Małachowski – wybitny marynista, zwany „polskim Ajwazowskim” (pol.). Niezła Sztuka, 2019-07-28. [dostęp 2021-06-04].
  2. ↑ Soter Jaxa Małachowski - O artyście (pol.). DESA Unicum. [dostęp 2021-06-04].
  3. ↑ a b Giełdon i Jankiewicz-Brzostowska 2014 ↓.
  4. ↑ Soter Jaxa-Małachowski. AgraArt, 1996-2020. [dostęp 2021-06-04].

Bibliografia

  • Liliana Giełdon, Monika Jankiewicz-Brzostowska: Soter Jaxa-Małachowski - malarz morza. Gdańsk: 2014. ISBN 978-83-64150-04-3.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Jaxa Wolanow.JPG
Autor: Jaxa Malachowski, Licencja: FAL
Scan of original aquarel painting in the post-card format by Jaxa-Malachowski