Sowniki

Sowniki
	Aegothelidae
	Bonaparte, 1853
	; Przedstawiciel rodziny – sownik wąsaty (A. crinifrons)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	sownikowe
Rodzina	sowniki
	Typ nomenklatoryczny
	Caprimulgus novaehollandiae Latham, 1790 (= Caprimulgus cristatus Shaw, 1790)
Synonimy
	Euaegotheles Mathews, 1918; Megaegotheles Scarlett, 1968;
	Euaegotheles Mathews, 1918; Megaegotheles Scarlett, 1968;
Rodzaje
	Aegotheles Vigors & Horsfield, 1827;
	Aegotheles Vigors & Horsfield, 1827;

Sowniki^[6], zmierzchniki^[7] (Aegothelidae) – monotypowa rodzina ptaków z rzędu sownikowych (Aegotheliformes).

Zasięg występowania

Rodzina obejmuje gatunki występujące w większości na Nowej Gwinei, ale można je również spotkać na Molukach, Nowej Kaledonii i w Australii^[8]^[9].

Charakterystyka

Długość ciała 18–30 cm; masa ciała 29–167 g^[8]. Są to małe ptaki owadożerne prowadzące nocny tryb życia. Sowniki mają maskujące, miękkie upierzenie oraz małe dzioby z szeroką paszczą otoczoną wianuszkiem wyspecjalizowanych piór. Ich nogi są małe i słabe, a ogon jest długi i zaokrąglony.

Systematyka

Etymologia

Aegotheles: gr. αιγοθηλας aigothēlas „lelek”, od αιξ aix, αιγος aigos „koza”; θηλαζω thēlazō „karmić”^[10].
Euaegotheles: gr. ευ eu „dobry, ładny”; rodzaj Aegotheles Vigors & Horsfield, 1826 (sownik)^[11]. Gatunek typowy: Batrachostomus crinifrons Bonaparte, 1850.
Megaegotheles: gr. μεγας megas „wielki”; rodzaj Aegotheles Vigors & Horsfield, 1827 (sownik)^[12]. Gatunek typowy: †Megaegotheles novaezealandiae Scarlett, 1968.

Podział systematyczny

Do rodziny należy jeden rodzaj z następującymi gatunkami^[6]:

Aegotheles savesi E.L. Layard & E.L.C. Layard, 1881 – sownik nowokaledoński
Aegotheles insignis Salvadori, 1876 – sownik ozdobny
Aegotheles tatei Rand, 1941 – sownik pręgosterny
Aegotheles crinifrons (Bonaparte, 1850) – sownik wąsaty
Aegotheles cristatus (Shaw, 1790) – sownik australijski
Aegotheles affinis Salvadori, 1876 – sownik prążkowany
Aegotheles bennettii Salvadori & D’Albertis, 1875 – sownik jarzębaty
Aegotheles salvadorii E. Hartert, 1892 – sownik falisty
Aegotheles wallacii G.R. Gray, 1859 – sownik plamisty
Aegotheles archboldi Rand, 1941 – sownik ciemny
Aegotheles albertisi P.L. Scalter, 1874 – sownik górski

Kladogram

Kladogram Aegotheles na podstawie Taxonomy in Flux Checklist^[13]:

A. savesi

	A. insignis

	A. tatei

A. crinifrons

A. cristatus

	A. bennettii

	A. affinis

A. salvadorii

A. wallacii

	A. albertisi

	A. archboldi

Przypisy

↑ Aegothelidae, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
↑ G.M. Mathews: The Birds of Australia. Cz. 7. London: H.F. & G. Witherby, 1918–1919, s. 52. (ang.).
↑ R.J. Scarlett. An owlet-nightjar from New Zealand. „Notornis”. 15, s. 254, 1968. (ang.).
↑ Aegotheles, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] [dostęp 2011-04-06] (ang.).
↑ N.A. Vigors & T. Horsfield. A Description of the Australian Birds in the Collection of the Linnean Society; with an Attempt at arranging them according to their natural Affinities. „Transactions of the Linnean Society of London”. 15 (1), s. 194, 1826. (ang.).
↑ ^a ^b Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Aegothelidae Bonaparte, 1853 - sowniki - Owlet-Nightjars (wersja: 2017-12-14). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2022-01-04].
↑ P. Busse (red.), Z. Czarnecki, A. Dyrcz, M. Gromadzki, R. Hołyński, A. Kowalska-Dyrcz, J. Machalska, S. Manikowski & B. Olech: Ptaki. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991, s. 373, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0563-0.
↑ ^a ^b D.T. Holyoak: Family Aegothelidae (Owlet-nightjars). W: J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal: Handbook of the Birds of the World. Cz. 5: Barn-owls to Hummingbirds. Barcelona: Lynx Edicions, 1999, s. 263–264. ISBN 84-87334-25-3. (ang.).
↑ Owlet-nightjars (Aegothelidae). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-05-21)]. (ang.).
↑ Aegotheles, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-01-04] (ang.).
↑ Euaegotheles, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-01-04] (ang.).
↑ Megaegotheles, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-01-04] (ang.).
↑ J. Boyd III: Aegothelidae: Owlet-nightjars. [w:] Taxonomy in Flux Checklist 3.08 [on-line]. John Boyd’s Home Page. [dostęp 2022-09-15]. (ang.).

[itis-1] Aegothelidae, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).

[Mathews-2] G.M. Mathews: The Birds of Australia. Cz. 7. London: H.F. & G. Witherby, 1918–1919, s. 52. (ang.).

[Scarlett-3] R.J. Scarlett. An owlet-nightjar from New Zealand. „Notornis”. 15, s. 254, 1968. (ang.).

[itis2-4] Aegotheles, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] [dostęp 2011-04-06] (ang.).

[Vigors&Horsfield-5] N.A. Vigors & T. Horsfield. A Description of the Australian Birds in the Collection of the Linnean Society; with an Attempt at arranging them according to their natural Affinities. „Transactions of the Linnean Society of London”. 15 (1), s. 194, 1826. (ang.).

[Mielczarek&Kuziemko-6] Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Aegothelidae Bonaparte, 1853 - sowniki - Owlet-Nightjars (wersja: 2017-12-14). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2022-01-04].

[Busse&inni-7] P. Busse (red.), Z. Czarnecki, A. Dyrcz, M. Gromadzki, R. Hołyński, A. Kowalska-Dyrcz, J. Machalska, S. Manikowski & B. Olech: Ptaki. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991, s. 373, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0563-0.

[hbw5-8] D.T. Holyoak: Family Aegothelidae (Owlet-nightjars). W: J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal: Handbook of the Birds of the World. Cz. 5: Barn-owls to Hummingbirds. Barcelona: Lynx Edicions, 1999, s. 263–264. ISBN 84-87334-25-3. (ang.).

[ibc-9] Owlet-nightjars (Aegothelidae). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-05-21)]. (ang.).

[10] Aegotheles, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-01-04] (ang.).

[11] Euaegotheles, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-01-04] (ang.).

[12] Megaegotheles, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-01-04] (ang.).

[tif-13] J. Boyd III: Aegothelidae: Owlet-nightjars. [w:] Taxonomy in Flux Checklist 3.08 [on-line]. John Boyd’s Home Page. [dostęp 2022-09-15]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne