Stanisław Betlej

Stanisław Ludwik Betlej
Lampart
kapitan kapitan
Data i miejsce urodzenia19 sierpnia 1910
Męcinka
Data i miejsce śmierci22 kwietnia 1945
Boxberg
Przebieg służby
Lata służby1931–1945
Siły zbrojneOrzełek II RP.svg Wojsko Polskie
Kotwica symbol.svg Związek Walki Zbrojnej
Kotwica symbol.svg Armia Krajowa
Orzeł LWP.jpg Ludowe Wojsko Polskie
Jednostki48 Pułk Piechoty Strzelców Kresowych
6 Pułk Strzelców Podhalańskich
Oddział partyzancki OP-15
27 Pułk Piechoty
Stanowiskadowódca plutonu, kompanii i batalionu
Główne wojny i bitwyII wojna światowa
Odznaczenia
Order Krzyża Grunwaldu III klasy

Stanisław Ludwik Betlej ps. „Lampart” (ur. 19 sierpnia 1910 w Męcince k. Jedlicza, zm. 22 kwietnia 1945 pod Boxbergiem) – polski żołnierz, kapitan piechoty Wojska Polskiego.

Życiorys

W okresie od sierpnia 1931 do czerwca 1932 odbył obowiązkową jednoroczną służbę wojskową w ramach, której ukończył Szkołę Podchorążych Rezerwy i odbył praktykę w 48 pułku piechoty w Stanisławowie na stanowisku dowódcy plutonu ciężkich karabinów maszynowych. Pod koniec września 1932 rozpoczął naukę w Szkole Podchorążych Piechoty w Komorowie. 4 sierpnia 1934 został mianowany podporucznikiem ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1934 i 81. lokatą w korpusie oficerów piechoty oraz przydzielony do 6 pułku Strzelców Podhalańskich w Samborze i wyznaczony na stanowisko dowódcy plutonu. W 1938 awansował na porucznika. Według stanu z marca 1939 był dowódcą plutonu przeciwpancernego[1]

W czasie kampanii wrześniowej 1939 dowodził kompanią przeciwpancerną 6 pułku Strzelców Podhalańskich. W 1940 został członkiem Związku Walki Zbrojnej i przyjął pseudonim „Lampart”. Dwa lata później został komendantem placówki AK w Jedliczu kryptonim „Jaśmin”. W 1943 został przeniesiony do Komendy Obwodu AK w Krośnie i wyznaczony na stanowisko oficera do spraw wyszkolenia. Latem 1944 r., w czasie akcji „Burza”, walczył w składzie oddziału dyspozycyjnego Komendy Obwodu AK Krosno. Dowodził w tym oddziale III plutonem OP-15 broniącym Rzeczpospolitą Iwonicką.

28 września 1944 w Rzeszowie zgłosił się do służby w Wojsku Polskim i został wyznaczony na stanowisko dowódcy 2 batalionu 27 pułku piechoty. Od stycznia do połowy kwietnia 1945 z dywizją kpt. Betlej wykonał marsz dofrontowy. 17 kwietnia 1945 wraz z innymi jednostkami 2 Armii WP wziął udział w walkach nad Nysą Łużycką i Sprewą. Poległ 22 kwietnia 1945 bohaterską śmiercią w ataku na bunkier niemiecki nad rzeką Schwarzer Schöps(niem.) pod Boxbergiem. Pochowany na cmentarzu w Jedliczu. Pośmiertnie został odznaczony Orderem Krzyża Grunwaldu III klasy.

Upamiętnienie

30 sierpnia 1983 Minister Obrony Narodowej nadał imię kapitana 27 pułkowi zmechanizowanemu w Kłodzku.

8 maja 1985, w ramach obchodów 40 rocznicy zwycięstwa nad faszyzmem, Szkoła Podstawowa nr 10 w Krośnie otrzymała imię kpt. Stanisława Betleja[2]. W tej szkole odsłonięto wtedy tablicę upamiętniającą S. Betleja[3].

Jego imieniem nazwano również jedną z ulic w Krośnie, Lwówku Śląskimi, Mirsku (powiat lwówecki) oraz w Rzeszowie.

Zespół Szkół w Przewozie[4] i Szkoła Podstawowa nr 3 w Kłodzku[5] otrzymały imię kpt. Stanisława Betleja.

Przypisy

  1. Rocznik Oficerski 1939 ↓, s. 88, 658.
  2. Historia Szkoły (SP 10), Miejski Zespół Szkół nr 1 w Krośnie [dostęp 2019-06-29].
  3. Województwo krośnieńskie. W: Przewodnik po upamiętnionych miejscach walk i męczeństwa, lata wojny 1939–1945. Warszawa: Rada Ochrony Pomników Walk i Męczeństwa / Sport i Turystyka, 1988, s. 387. ISBN 83-217-2709-3.
  4. Szkoła Podstawowa im. kpt. Stanisława Betleja w Przewozie (pol.). [dostęp 2022-02-17].
  5. Patron szkoły kpt. Stanisław Betlej (pol.). Szkoła Podstawowa Nr 3 w Kłodzku. [dostęp 2017-01-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-05-04)].

Bibliografia

  • Z. Domino, „Lampart”. Żołnierska biografia, „Podkarpacie” 1984 nr 17 s. 10
  • A. Kosiek, Bohater obu rzek, „Podkarpacie” 1975 nr 18/19 s. 4
  • J. Rydłowski, Żołnierze lat wojny i okupacji, Warszawa 1971

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Orzełek II RP.svg
Autor: Poznaniak, Licencja: CC BY-SA 2.5
Orzełek Wojsk Lądowych II RP
Kotwica symbol.svg
Autor: Liftarn, Licencja: CC BY-SA 2.5
Kotwica symbol
POL Order Krzyża Grunwaldu 3 Klasy BAR.svg
Baretka: Order Krzyża Grunwaldu III klasy