Stanisław Hempel (dyplomata)

Stanisław Hempel
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

9 marca 1891
Lwów, Austro-Węgry

Data i miejsce śmierci

25 stycznia 1968
Warszawa, Polska

Chargé d’affaires RP w Czechosłowacji
Okres

od 18 lipca 1924
do 21 listopada 1924

Poprzednik

Karol Bader

Następca

Zygmunt Lasocki

Poseł RP w Iranie
Okres

od 11 października 1928 (od 1925 jako chargé d’affaires)
do 30 listopada 1938

Poprzednik

funkcja utworzona

Następca

Jan Karszo-Siedlewski

Poseł RP w Iraku
Okres

od 22 grudnia 1932
do 30 listopada 1938

Poprzednik

funkcja utworzona

Następca

Jan Karszo-Siedlewski

Senator V kadencji (II RP)
Okres

od 13 listopada 1938
do 2 października 1939

Przynależność polityczna

Obóz Zjednoczenia Narodowego

Odznaczenia
Krzyż Niepodległości Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920-1941, dwukrotnie) Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Wielki Oficer Orderu Świętego Sawy Komandor Orderu Korony Rumunii Order Pahlawiego (Iran) Wielka Wstęga Orderu Portretu Władcy (Iran)
Grób Stanisława Hempla na cmentarzu Powązkowskim

Stanisław Władysław Hempel ps. „Waligóra” (ur. 9 marca 1891 we Lwowie[1], zm. 25 stycznia 1968 w Warszawie) – polski żołnierz, polityk i dyplomata, członek loży wolnomularskiej w Warszawie w czasach II Rzeczypospolitej[2].

Życiorys

Urodził się w rodzinie Joachima, senator RP i Anna z Bądzyńskich. Był bratem Zygmunta Joachima (1894–1944), kapitana WP, od 1939 szefa Biura Informacji i Propagandy Komendy Okręgu Warszawa Miasto SZPZWZ, poległego w powstaniu warszawskim, Kazimierza (1896–1941), burmistrza Chęcin, zamordowanego w KL Auschwitz i Janiny Osieckiej.

Studiował we Lwowie. Od 1909 r. należał do PET-u i Polskich Drużyn Strzeleckich, był członkiem „Zarzewia”. W okresie I wojny światowej walczył w I Brygadzie Legionów, krótko adiutant Józefa Piłsudskiego. Następnie członek Komendy Naczelnej Polskiej Organizacji Wojskowej (POW), sekretarz Komisji Wojskowej Tymczasowej Rady Stanu. Aresztowany przez Niemców po kryzysie przysięgowym 13 lipca 1917, był więziony w Havelbergu.

Uwolniony w 1918, zaraz po odzyskaniu niepodległości, został wysłany z misją do Francji. Od stycznia 1919 dyrektor Biura Prasowego Delegacji Polskiej na konferencję pokojową w Paryżu. 24 maja 1919 wstąpił do służby dyplomatycznej II Rzeczypospolitej. Od maja 1919 sekretarz legacyjny poselstwa RP w Bukareszcie, od kwietnia 1921 radca legacyjny w Departamencie Politycznym MSZ w Warszawie, od maja do lipca 1923 przebywał z misją specjalną w Konstantynopolu.

Do 18 lipca 1924 pracował w Departamencie Politycznym i Departamencie Ekonomicznym MSZ. Następnie przez pięć miesięcy pełnił obowiązki Chargé d’affaires w Pradze, po czym objął kierownictwo placówki polskiej w Teheranie, również jako chargé d’affaires.

11 października 1928 mianowany posłem nadzwyczajnym i ministrem pełnomocnym w Iranie i posłem RP w Iraku. Obie te funkcje piastował do 1 grudnia 1938.

Senator RP w latach 1938–1939 z województwa łódzkiego, zasiadał w Kole Obozu Zjednoczenia Narodowego (OZN). Po agresji III Rzeszy i ZSRR we wrześniu 1939 na uchodźstwie we Francji, gdzie po jej kapitulacji działał w ruchu oporu. W latach 1943–1944 więziony przez Gestapo. We Francji pozostał po wojnie, do Polski powrócił w 1966.

Miejscem spoczynku jest cmentarz Powązkowski (kwatera 164, rząd 6, miejsce 1)[3].

Stanisław był żonaty z Janiną z domu Hollender, historykiem sztuki.

Ordery i odznaczenia

Przypisy

  1. a b Tu podano, że urodził się 9 marca 1893 lub 1892 we wsi Wańczyków, w gminie Dąbrowa Górnicza. 28 lutego 1938 Komitet Krzyża i Medalu Niepodległości ponownie rozpatrzył wniosek i nie przyznał mu Krzyża Niepodległości z Mieczami. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. WBH. [dostęp 2021-11-27]..
  2. Ludwik Hass, Ambicje, rachuby, rzeczywistość. Wolnomularstwo w Europie Środkowo-Wschodniej 1905–1928, Warszawa 1984, s. 232.
  3. Cmentarz Stare Powązki: JANINA HEMPEL, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [online] [dostęp 2019-11-06].
  4. M.P. z 1931 r. nr 64, poz. 100.

Bibliografia

  • Hempel Stanisław w: Kto był kim w Drugiej Rzeczypospolitej (redakcja naukowa Jacek M.Majchrowski przy współpracy Grzegorza Mazura i Kamila Stepana), Warszawa 1994, wyd. BGW, ISBN 83-7066-569-1, s. 97;
  • „Czy wiesz kto to jest?”, praca zbiorowa pod redakcją Stanisława Łozy, Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej Warszawa 1938, tom I, s. 254;
  • Stanisław Hempel w bazie danych Sejmu RP
  • Wiktor Krzysztof Cygan: Oficerowie Legionów Polskich 1914–1917. T. 2 (G-K). Warszawa: Barwa i Broń, 2007, s. 108

Media użyte na tej stronie

Stanisław Hempel.jpg
Stanisław Hempel (1891-1968) - Polish diplomat
Order of the Lion and the Sun (Iran). Sash.gif
Order of the Lion and the Sun (Iran) - Sash
POL Krzyż Walecznych (1920) 2r BAR.svg
Baretka: Krzyż Walecznych (1920) nadany dwukrotnie.
Stanisław Hempel - grób.jpg
Autor: Krzem Anonim, Licencja: CC BY-SA 4.0
Grób Stanisława Hempla na Cmentarzu Powązkowskim (kwatera 164, rząd 6, grób 1)
Order of Pahlavi (Iran).gif
Order of Pahlavi (Iran)