Stanisław Hernisz

Stanisław Hernisz
Data i miejsce urodzenia

1805
Warszawa

Data i miejsce śmierci

20 kwietnia 1866
Londyn

Narodowość

polska

Dziedzina sztuki

literatura

podpis
Odznaczenia
Krzyż Złoty Orderu Virtuti Militari
Tekst "Pieśni patriotycznej"

Stanisław Hernisz (ur. ok. 1805 w Warszawie, zm. 20 kwietnia 1866 w Londynie) – polski publicysta i literat żydowskiego pochodzenia.

Życiorys

W "Encyklopedii Staropolskiej" Zygmunta Glogera występuje pod imieniem Synaj[1].

Syn kupca warszawskiego Gustawa Hernisza i Karoliny[2], uczeń Szkoły Rabinów w Warszawie. Po wybuchu powstania listopadowego mimo sprzeciwu konserwatywnych środowisk żydowskich wraz z Józefem Berkowiczem, synem Berka Joselewicza starał się o zezwolenie na utworzenie ochotniczego batalionu żydowskiego. Aby zachęcić do udziału w powstaniu, napisał słowa do "Pieśni Patriotycznej", która ukazała się nakładem J. K. Żupańskiego w Poznaniu. Za akompaniament posłużyła muzyka do pieśni "Hulanka" Fryderyka Chopina (Op. 74 nr 4 z roku 1830)[3] przetransponowana z tonacji C-dur do E-dur.

Wziął udział w powstaniu listopadowym i został porucznikiem w 1 Pułku Mazurów. Został odznaczony złotym krzyżem orderu Virtuti Militari. Po upadku powstania wyemigrował do Francji, gdzie zajął się głównie publicystyką. Był miłośnikiem poezji Adama Mickiewicza i autorem tłumaczenia prozą Ody do Młodości na język francuski[4]. Wraz z Jakubem Malinowskim i Napoleonem Kraczakiem wydał w Dijon w roku 1833 tom tłumaczeń z języka polskiego L'exilé de la Pologne. W paryskim czasopiśmie „PÓŁNOC” nr 9 z 15 maja 1835 ogłosił artykuł pt. Polacy wyznania mojżeszowego[5]. Podczas pobytu we Francji wstąpił do amerykańskiej służby dyplomatycznej. Następnie wyjechał do USA. Pozostając w służbie dyplomatycznej, odbył studia medyczne, uzyskując stopień doktora medycyny (M.D.), a następnie przebywał na amerykańskiej placówce w Chinach. Hernisz został członkiem American Oriental Society. Opublikował w roku 1845 pracę o języku chińskim[6].

W roku 1854 wydał w Bostonie "Podręcznik do rozmów angielsko-chińskich przeznaczony dla Amerykanów i Chińczyków w Kalifornii i gdzie indziej"[7][8][9]. Podręcznik miał ułatwić porozumiewanie się z chińskimi imigrantami, przybywającymi do Kalifornii w związku z gorączką złota. Hernisz pełnił w okresie pobytu w Chinach oraz po powrocie w Kalifornii praktykę lekarską[10]. Zmarł w Londynie podczas kolejnej podróży do Chin.

Bibliografia

  • "Midrasz" nr 1 (31), listopad 1999, ISSN 1428-121X, str. 45
  • Marian Przedpełski, Izaak Cylkow z Bieżunia na tle swojej epoki. Bieżuńskie Zeszyty Historyczne nr 9, Bieżuń 1996. s. 11 ISSN 1231-0212
  • L'exilé de la Pologne: recueil de contes et de morceaux littéraires originaux et traduits du polonaise. P. 1: (wyd. Jakub Malinowski, Stanisław Hernisz, Napoleon Kraczak) Dijon, 1833
  • Polski Słownik Judaistyczny. jhi.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-24)].
  • Bibliografia XIX wieku, II wydanie, tom X, str. 200
  • Halina Goldberg:. demusica.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-01-09)]. Wkład Żydów w kształtowanie się muzycznej polskości
  • The Tsing Hua Journal of Chinese Studies p. 252
  • Zbigniew Sudolski: Zapomniani pisarze Wielkiej Emigracji 1831-1900 : Nakładem Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego : Warszawa 2013, ISBN 978-83-62100-63-7
  • Stanislas Hernisz: A Guide to Conversation in the English and Chinese Languages: for the Use of Americans and Chinese in California and Elsewhere : HardPress Publishing : 2012, ISBN 978-1290680141

Przypisy

  1. ↑ Encyklopedia Staropolska - Izraelscy Ochotnicy
  2. ↑ Polscy powstańcy w Nantes
  3. ↑ Fryderyk Chopin: Pieśni i piosnki: na głos z fortepianem: Warszawa: Fundacja Wydania Narodowego Dzieł Fryderyka Chopina; Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne SA, 2008, ISMN 979-0-9013328-6-7
  4. ↑ “L'exilé de la Pologne“ str. 83-85
  5. ↑ "PÓŁNOC" str. 35 z 68
  6. ↑ Bulletin of the Proceedings of the National Institute for the Promotion of Science, 1846: From Stanislaus Hernisz, late Attaché of the U. S. Chinese Mission, May 6, 1845: On the Chinese language, with illustrations &c.
  7. ↑ http://reader.digitale-sammlungen.de/de/fs1/object/display/bsb10572609_00005.html Bayerische StaatsBibliothek Digital
  8. ↑ http://lccn.loc.gov/12008604 Library of Congress
  9. ↑ http://pds.lib.harvard.edu/pds/view/5272676?n=1&imagesize=1200&jp2Res=.25&printThumbnails=no Harvard University Library
  10. ↑ Daily Alta California, Volume 6, Number 82, 28 March 1855: DR. STANISLAS HERNISZ, BUSH STREET, Next door to the Financial Mail. Office hours, from 10 A. M. to 1 P. M. The Doctor speaks the English, French, Spanish, Italian and German languages.

Media użyte na tej stronie

Stanislas Hernisz signature.jpg
Signature of Stanislas Hernisz
Polish patriotic song 1831a.png
Polish patriotic song, written by Stanisław Hernisz, pupil of Warsaw Rabbinical School, Lieutenent of Polish insurgent troops 1831