Stanisław Kierbedź (1845–1910)

Stanisław Kierbedź h. Ślepowron (ur. 9 czerwca 1844 w Sankt Petersburgu, zm. 27 listopada 1910 w Warszawie) – polski inżynier komunikacji, budowniczy kolei, odkrywca nowych złóż ropy naftowej, filantrop.

Życiorys

Urodził się 9 czerwca 1844 r. w Petersburgu jako jedno z piątki dzieci inżyniera Hipolita Kierbedzia i Felicji z Dąbrowskich. Jego stryjem był Stanisław Kierbedź. W 1865 r. ukończył z bardzo dobrymi wynikami Instytut Inżynierów Komunikacji w Sankt Petersburgu, po czym w latach 1866–1867 wykładał w tej samej szkole. Następnie przez rok brał udział w budowie Kolei Orłowsko-Witebskiej, w 1869 r. został kierownikiem na Kolei Południowo-Zachodniej, a także uczestniczył w budowie Kolei Bałtyckiej oraz Nowogrodzkiej Drogi Żelaznej. Od 1875 r. pracował przy rozbudowie Kolei Władykaukaskiej i w 1881 r. został wiceprezesem ds. technicznych, zaś od 1884 r. prezesem Towarzystwa Kolei Władykaukaskiej. Przeforsował wówczas połączenie Zakaukazia z Rosją brzegiem Morza Kaspijskiego przez Rostów i Władykaukaz, zamiast przez góry, a na końcu odgałęzienia do Noworosyjska nad Morzem Czarnym zbudował port i największy w Europie zmechanizowany elewator zbożowy^[1].

Jego zespół w latach 1890–1901 opracował siedem nowych typów parowozów, które zostały wprowadzone także na innych liniach kolejowych. Ponadto jako specjalista w zakresie transportu i magazynowania zbóż, napisał na ten temat kilka publikacji i zainicjował badania poszukiwawcze nowych złóż ropy naftowej na Kaukazie, a także zbudował rafinerię w Groznym. W 1893 r. wziął udział w konkursie na projekt mostu Troickiego przez Newę w Sankt Petersburgu. Inicjator budowy Kolei Wschodniochińskiej, w 1896 r. został wiceprezesem zarządu Towarzystwa Kolei Wschodniochińskiej i był nim do 1903 r., nadzorując projekt i budowę linii, w tym tunel chingański o długości 3 km. Kierbedź przyczynił się do założenia miasta Dalnij położonego na trasie kolei^[1].

Od 1894 r. pełnił obowiązki członka Rady Inżynieryjnej Ministerstwa Komunikacji w Sankt Petersburgu i otrzymał tytuł radcy dworu. W 1900 r. z tytułem rzeczywistego radcy stanu został urzędnikiem w Ministerstwie Finansów, a pięć lat później wiceprezesem Międzynarodowego Banku Handlowego i wraz z arch. Stanisławem Brzozowskim zaprojektował eklektyczną siedzibę banku przy Newskim Prospekcie w Sankt Petersburgu^[1].

W 1876 r. ożenił się z córką stryja Eugenią Kierbedź, z którą miał córkę Felicję Ellę Frylicję. Wraz z żoną Kierbedź prowadził działalność charytatywną i społeczną: udzielał się w Funduszu Pomocy Inżynierów Komunikacji, działał w ramach Rzymskokatolickiego Towarzystwa Dobroczynności przy kościele św. Katarzyny, utworzył ośrodek pracy twórczej dla polskich artystów, muzyków i literatów w pałacu w Rybniszkach w Inflantach^[1].

Grób inż. Stanisława Kierbedzia i filantropki Eugenii Kierbedź na Starych Powązkach w Warszawie

Zmarł 27 listopada 1910 r. w Warszawie i został pochowany na cmentarzu Powązkowskim^[1] (kwatera M-5/6-18/19/20)^[2][3].

Odznaczenia

• order św. Stanisława III kl. (1866 r.)^[1]
• order św. Włodzimierza IV kl. (1889 r.)^[1]

Przypisy