Stanisław Kosina

Stanisław Kosina
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

6 marca 1896
Lwów

Data i miejsce śmierci

27 września 1988
Londyn

Kierownik Konsulatu RP w Rzymie
Okres

od października 1944
do lipca 1945

Odznaczenia
Krzyż Walecznych (1920-1941) Srebrny Krzyż Zasługi Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości

Stanisław Marian Kosina[1] (ur. 6 marca 1896 we Lwowie, zm. 27 września 1988 w Londynie) – doktor praw, urzędnik konsularny, kapitan rezerwy piechoty Wojska Polskiego.

Życiorys

Stanisław Kosina (pierwszy z prawej) podczas zjazdu rodzinnego w Sanoku w 1938. Pierwszy z lewej Tadeusz Kazimierz Żuliński

Protoplastą rodu Kosinów był XVII-wieczny czeski powstaniec, Jan Kozina[2]. Stanisław urodził się jako syn Jana Macieja (1859–1943) i Pauliny, z domu Girtler von Kleeborn (1862–1945)[3][4]. Ojciec był inżynierem leśnictwa, pracował jako nadleśniczy w Galicji, mierniczy przysięgły, był wykładowcą na Wydziale Leśnictwa Politechniki Lwowskiej[3][4]. Pochodząca z austriackiej rodziny matka była absolwentką Konserwatorium Muzycznego we Lwowie, początkowo była pianistką[3]. Kosinowie mieli pięcioro dzieci, czterech synów: najstarszy Jan Józef (1894-1940, oficer dyplomowany, ofiara zbrodni katyńskiej), Stanisław (ur. 1896), Andrzej (1898–1920, ofiara wojny polsko-bolszewickiej, kawaler Orderu Virtuti Militari), Piotr (1902–1939, inżynier leśnik, zginął od bomby podczas kampanii wrześniowej[5]) oraz córka Helena (1900–2000, nauczycielka języka polskiego, działaczka społeczna)[3][4][6] (1900–2000).

Stanisław Kosina urodził się 6 marca 1896 we Lwowie[7]. W 1914 zdał z odznaczeniem egzamin dojrzałości w C. K. Gimnazjum Męskim w Sanoku (w jego klasie byli m.in. Wiktor Boczar, Mieczysław Jus, Aleksander Kolasiński, Stanisław Kurek, Franciszek Löwy, Tadeusz Piech, Edmund Słuszkiewicz)[7][8][9][10]. Podczas nauki szkolnej działał w ruchu skautowym (podobnie jak jego brat Andrzej), należał do założonej w 1911 sanockiej Drużyny Skautowej im. hetmana Stanisława Żółkiewskiego – Ex ossibus ultor, w której był instruktorem od 1911 do 1914[11]. Następnie działał w Polskich Drużynach Strzeleckich. Po maturze pierwotnie miał podjąć studia na akademii eksportowej[7].

W trakcie I wojny światowej został wcielony do C. K. Armii i wysłany na front włoski (wraz z nim przybywali tam m.in. brat Stanisław oraz przyjaciele z Sanoka, Władysław Zaleski, Jerzy Pajączkowski[12]). Tam został wzięty do niewoli włoskiej i był przetrzymywany najpierw w Cassino, później w Cassercie koło Neapolu, a po oswobodzeniu trafił do Armii Hallera. Ponownie spotkał się z bratem Janem, choć obaj dostali inne przydziały w armii. Stanislaw w stopniu dowódcą kompanii. Został mianowany podporucznikiem piechoty w rezerwie z dniem 1 stycznia 1917[13]. Do 1918 formalnie pozostawał rezerwistą 45 pułku piechoty[14].

W maju 1919 z armią powrócił następnie do Polski. Został przydzielony do 49 pułku piechoty, w którym pełnił funkcję adiutanta. Uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej. 19 lipca 1920 wyróżnił się odwagą w bitwie pod Chorupaniem. Na wniosek dowódcy oddziału, pułkownika Staszkiewicza został odznaczony Krzyżem Walecznych. Dowódca pułku w uzasadnieniu wniosku napisał „nie zważając zupełnie na grad kul, jaki na niego się posypał dotarł do D-wa III-go Baonu i przeniósł ważny nadzwyczaj rozkaz”. Po zakończeniu wojny został zdemobilizowany, pozostając oficerem rezerwowym 49 pułku piechoty w Kołomyi[15][16]. Został zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 1744. lokatą w korpusie oficerów rezerwowych piechoty[17][18]. W 1934 jako oficer rezerwowy 32 pułku piechoty w Modlinie pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Warszawa Miasto III[19].

Podjął studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie, które ukończył z tytułem doktora praw w zakresie prawa finansowego. Wstąpił do służby w Ministerstwie Spraw Zagranicznych. Pracował w konsulacie RP w Ostrawie Morawskiej od 1 października 1923 do 30 kwietnia 1928 (od 1 lipca 1925 jako attaché)[20]. Następnie do 1 maja 1929 pracował w Departamencie Konsularnym MSZ[20]. Później był zatrudniony w konsulacie w Kwidzynie od 1 maja 1929 do 1 października 1932 (jako attaché i tytularny wicekonsul od 13 maja 1929, jako wicekonsul od 1 lipca 1930)[20][21][22]). Potem powrócił do centrali MSW w Warszawie, pracował w Gabinecie Ministra od 10 listopada 1932, w GM Referacie Archiwalnym od 20 sierpnia 1933, w Departamencie Administracyjnym od 12 września 1933, w Referacie Funduszu Specjalnego od 25 września 1933, ponownie w Gabinecie Ministra od 1 grudnia 1936, był radcą od 1 września 1937[20]. Od 1 lutego 1938 do wybuchu II wojny światowej 1939 pracował w Konsulacie Generalnym w Berlinie[20], gdzie był radcą prawnym[23]. Należał do warszawskiego Koła Harcerzy z Czasów Walk o Niepodległość[24].

Po wybuchu wojny trafił do Rumunii, pracował w Bukareszcie, później w Tel Awiwie, w Konsulacie Generalnym RP w Stambule (1943), centrali MSZ w Londynie (1944), a od października 1944 do lipca 1945 był konsulem w Konsulacie Generalnym RP w Rzymie. Następnie wykładał w Polish University College w Londynie. Po przerwaniu działalności rządu RP na uchodźstwie w Londynie, Stanisław Kosina podjął pracę w przedsiębiorstwie aptekarskim Grabowskiego w Londynie. Później przeszedł na emeryturę. Zmarł 27 września 1988[25].

Jego żoną została Helena z domu Hoff (1904-1982, prawnuczka Walentego Lipińskiego, córka płk. Mariana Ludwika Hoffa, siostra Tadeusza Hoffa[26][27], podczas II wojny światowej pracowała w Tel Awiwie w oddziałach zaopatrzenia i wyżywienia Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie[28]). Oboje mieli syna Andrzeja[29] (1926-1996). Żona i syn Stanisława Kosiny zostali ewakuowani we wrześniu 1939 do Rumunii, następnie służyła w oddziałach kobiecych Wojska Polskiego w Palestynie i w Armii Andersa. Po wojnie Stanisław Kosina osiadł na emigracji w Wielkiej Brytanii. Zamieszkiwał przy Westgate Terrace w Londynie[30]. Stanisław, Helena i Andrzej zostali pochowani w grobowcu rodzinnym na londyńskim cmentarzu w Ealing (ponadto na grobowcu został upamiętniony brat Stanisława, Andrzej). Bratankiem Stanisława był syn Jana Józefa, Jan Juliusz (1924-1998).

Odznaczenia

Przypisy

  1. W ewidencji wojskowych C. K. Armii był określany w języku niemieckim jako „Stanislaus Kosina”.
  2. Paweł Kosina. Helena Kosinówna. Rodzina i sanoccy przyjaciele. „Góra Przemienienia”, s. 11, 22 (14) z 28 maja 2006. Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku. 
  3. a b c d Adam Klisko: Aby więcej wiedzieć. niedziela.pl. [dostęp 2014-02-24].
  4. a b c Stowarzyszenie Przyjaciół Heleny Kosiny. Życiorys patronki. sanok.civ.pl. [dostęp 2014-02-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (4 marca 2014)].
  5. Leśnicy, którzy ponieśli śmierć w latach wojny i prześladowań w okresie 1938-1949 na terenie Małopolski Wschodniej i powojennej Rzeszowszczyzny. krosno.lasy.gov.pl. [dostęp 2014-11-16].
  6. Pozostaną w pamięci. Helena Kosina (1900-2000). Pożegnanie. „Tygodnik Sanocki”. Nr 10 (435), s. 7, 10 marca 2000. 
  7. a b c XXXIII. Sprawozdanie Dyrekcyi c.k. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1913/14. Sanok: Fundusz Naukowy, 1914, s. 57.
  8. Kronika. „Tygodnik Ziemi Sanockiej”. 25, s. 3, 14 czerwca 1914. 
  9. Absolwenci. 1losanok.pl. [dostęp 2014-07-05].
  10. Józef Stachowicz: Diariusz zjazdu. W: Dwa dni w mieście naszej młodości. Sprawozdanie ze zjazdu koleżeńskiego wychowanków Gimnazjum Męskiego w Sanoku w 70-lecie pierwszej matury w roku 1958. Warszawa: 1960, s. 52.
  11. Alojzy Zielecki, Rozwój ruchu niepodległościowego, W epoce autonomii galicyjskiej, w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 474.
  12. Paweł Kosina. Helena Kosinówna. Rodzina i sanoccy przyjaciele. „Góra Przemienienia”, s. 18, 26 (150) z 25 czerwca 2006. Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku. 
  13. Ranglisten des Kaiserlichen und Königlichen Heeres 1918, Wiedeń 1918, s. 326.
  14. Ranglisten des Kaiserlichen und Königlichen Heeres 1918, Wiedeń 1918, s. 598.
  15. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 264.
  16. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 242.
  17. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 485.
  18. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 426.
  19. Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 12, 476.
  20. a b c d e f g h i Rocznik SZRP 1938 ↓, s. 193.
  21. Konsulat w Mariewerder. books.google.pl. [dostęp 2014-07-05].
  22. Historia budynku. jedyneczka-kwidzyn.home.pl. [dostęp 2014-07-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (1 listopada 2016)].
  23. Hoff 1999 ↓, s. 124.
  24. Czesław Mazurczak: Harcerstwo Sanockie 1910–1949. Kraków: Harcerska Oficyna Wydawnicza, 1990, s. 67.
  25. Grave Site od Stanislaw Kosina
  26. Paweł Kosina: Helena Kosinówna. Rodzina i sanoccy przyjaciele. Sanok: Stowarzyszenie Przyjaciół Heleny Kosiny w Sanoku, 2006, s. 31. ISBN 83-924210-0-0.
  27. Helena Kosina (Hoff). geni.com. [dostęp 2021-10-15].
  28. Hoff 1999 ↓, s. 150, 209.
  29. Hoff 1999 ↓, s. 150.
  30. Zofia Bandurka: Wykaz imienny zaproszonych i obecnych na Zjeździe – przygotowała mgr Zofia Bandurkówna. W: Dwa dni w mieście naszej młodości. Sprawozdanie ze zjazdu koleżeńskiego wychowanków Gimnazjum Męskiego w Sanoku w 70-lecie pierwszej matury w roku 1958. Warszawa: 1960, s. 130.

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

POL Krzyż Walecznych (1920) BAR.svg
Baretka: Krzyż Walecznych (1920).
Tadeusz, Maria & Wanda Żuliński; Mala with daughter, Stanisław Kosina, Helena Stoy, Emilia Hoff (lato 1938).jpg
Tadeusz Kazimierz Żuliński, Maria Żulińska z ich córką Wandą, "Mala" (ciotka Tadeusza Hoffa) z córką, Stanisław Kosina
Stanisław Kosina.JPG
Stanisław Kosina