Stanisław Kubiński

Stanisław Kubiński
Data i miejsce urodzenia

30 marca 1889
Sambor

Data i miejsce śmierci

26 listopada 1968
Tarnów

Zawód, zajęcie

inżynier

Alma Mater

Politechnika Lwowska

Odznaczenia
Krzyż Walecznych (1920-1941, dwukrotnie) Złoty Krzyż Zasługi Złoty Krzyż Zasługi Złoty Krzyż Zasługi
Krzyż Obrony Lwowa
Plac Stanisława Kubińskiego w Mościcach w Tarnowie
Grobowiec rodzinny na cmentarzu komunalnym w Tarnowie-Mościcach

Stanisław Kubiński (ur. 30 marca 1889 w Samborze, zm. 26 listopada 1968 w Tarnowie) − polski inżynier, nauczyciel i wykładowca akademicki, budowniczy Państwowej Fabryki Związków Azotowych w Mościcach, działacz samorządowy i społeczny, podczas II wojny światowej więzień hitlerowskich obozów koncentracyjnych. Członek Polskiego Towarzystwa Politechnicznego we Lwowie[1].

Życiorys

Stanisław Kubiński był synem prawnika praktykującego w Samborze. W 1907 ukończył VIII klasę i zdał egzamin dojrzałości w C. K. Gimnazjum Arcyksiężniczki Elżbiety w Samborze (w jego klasie był m.in. Andrzej Paluch)[2]. Podjął studia na Wydziale Budowy Maszyn Szkoły Politechnicznej we Lwowie[3]. Dyplom uzyskał w 1912 roku[3]. Przez krótki czas pracował w zakładach Škoda w Pilźnie. W listopadzie 1918 roku wstąpił jako ochotnik do Wojska Polskiego, biorąc udział w obronie Lwowa i wojnie polsko-bolszewickiej. Został dwukrotnie odznaczony Krzyżem Walecznych oraz Krzyżem Obrony Lwowa z Mieczami.

W 1922 roku objął stanowisko dyrektora technicznego lwowskiej Fabryki Broni i Maszyn „Arma[3]”. W tym czasie był również wykładowcą na Politechnice Lwowskiej i nauczycielem w miejscowej szkole przemysłowej. W czerwcu 1927 roku został oddelegowany do pracy przy budowie Państwowej Fabryki Związków Azotowych w podtarnowskich Mościcach[3]. Był, między innymi, prokurentem powstającego zakładu, kierownikiem Wydziału Mechanicznego[4][3]. W latach 1932−1939 był naczelnikiem gminy Mościce. W późniejszych latach przewodniczył miejscowej organizacji Obozu Zjednoczenia Narodowego. Ponadto pełnił funkcję prezesa rady nadzorczej spółdzielni mieszkaniowej pracowników umysłowych fabryki, działał również w Komisji Regulacji i Rozbudowy Mościc. We wrześniu 1939 roku został ewakuowany na wschód, z częścią środków przeznaczonych na wrześniowe wypłaty dla pracowników. Do Mościc powrócił w grudniu tegoż roku.

W związku z niezgłoszeniem się do pracy w funkcjonującej pod zarządem okupanta fabryce, 30 marca 1940 roku został aresztowany przez Gestapo. Przetrzymywany był w więzieniach w Tarnowie i Nowym Wiśniczu. 20 czerwca 1940 roku został wysłany z drugim transportem więźniów do obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau, gdzie otrzymał numer obozowy 1005[5][6]. W październiku 1944 roku ewakuowano go do Sachsenhausen (KL), później do filii obozu koncentracyjnego Buchenwald. Uwolniony w kwietniu 1945 roku, powrócił do Tarnowa. Od listopada tegoż roku ponownie został przyjęty do pracy w Zakładach Azotowych.

W latach 1951−1958 był kierownikiem Samodzielnego Oddziału Wykonawstwa Inwestycyjnego Zakładów Azotowych[7][8], następnie, do przejścia na emeryturę w 1964, pracował w Biurze Konstrukcyjnym Inwestycji. Jednocześnie uczył w wieczorowej Szkole Inżynierskiej i mościckim Technikum Chemicznym. Zmarł 26 listopada 1968 roku i został pochowany na cmentarzu komunalnym w Mościcach. Oprócz odznaczeń wojskowych, był trzykrotnie odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi: pierwszy raz za udział w budowie fabryki w dwudziestoleciu międzywojennym, oraz dwukrotnie, w 1956 i 1958 roku, w okresie Polski Ludowej. W 2009 roku jego imieniem nazwano jeden z placów w Mościcach[9].

Przypisy

  1. ↑ Czasopismo Techniczne. R. 54, 10 sierpnia 1936, Nr 15 s. 266
  2. ↑ Sprawozdanie Dyrekcji C. K. Gimnazyum Arcyksiężniczki Elżbiety w Samborze za rok szkolny 1907. Sambor: 1907, s. XLV, XLVII.
  3. ↑ a b c d e Album inżynierów i techników w Polsce. T. 1, Cz. 1, Politechnika Lwowska : rys historyczny : informacje., Lwów: Tow. Bratniej Pomocy Stud. Polit. Lwowskiej, 1932, s. 108.
  4. ↑ Księga pamiątkowa Zakładów Azotowych z okolicznościowymi wpisami z lat 1930-2008. [dostęp 2011-02-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-10-06)].
  5. ↑ Pierwsi Polacy w KL Auschwitz, W: Zeszyty Oświęcimskie 1983 nr 18, s. 5-144; w j. niemieckim: Die ersten Polen im KL Auschwitz. In: Hefte von Auschwitz, 1990, H. 18, S. 5-145
  6. ↑ Piotr Pawlina (red.), Rzeczpospolita Mościcka. 80 lat tarnowskich Zakładów Azotowych (1927-2007), Zakłady Azotowe w Tarnowie-Mościcach S.A., Tarnów 2007, strony 85-86. [dostęp 2011-02-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-02-07)].
  7. ↑ Witryna WWW firmy (dostęp 4 lutego 2011)
  8. ↑ Andrzej Niedojadło (red. nacz.): Encyklopedia Tarnowa. Tarnów: Tarnowskie Towarzystwo Kulturalne, 2010, ss. 223-224. ISBN 978-83-87366-96-4
  9. ↑ Informacja z oficjalnego portalu Urzędu Miasta (dostęp 4 lutego 2011). [dostęp 2011-02-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (24 października 2012)].

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

POL Krzyż Walecznych (1920) 2r BAR.svg
Baretka: Krzyż Walecznych (1920) nadany dwukrotnie.
Krzyż Obrony Lwowa.jpg
Autor: Praca własna, Licencja: CC BY-SA 3.0
Krzyż Obrony Lwowa, 1918
Stanislaw-Kubinski--Tarnow-Moscice--Poland-2.JPG
Autor: KGGucwa, Licencja: CC BY-SA 3.0
Stanisław Kubiński. Grobowiec rodzinny na cmentarzu komunalnym w Tarnowie-Mościcach.
Stanislaw-Kubinski--Tarnow-Moscice-Poland--1.JPG
Autor: KGGucwa, Licencja: CC BY-SA 3.0
Plac Stanisława Kubińskiego w Tarnowie-Mościcach.