Stanisław Kwaskowski

Grób Stanisława Kwaskowskiego na Cmentarzu Powązkowskim

Stanisław Kwaskowski ps. Stachowiak (ur. 15 kwietnia 1897 w Warszawie, zm. 21 listopada 1986 tamże) – polski aktor teatralny i filmowy, dyrektor i kierownik teatrów. uczestnik powstania warszawskiego.

Życiorys

Na scenie debiutował w 1919 roku. W okresie przedwojennym grał w teatrach na terenie całego kraju: w Toruniu (Teatr Narodowy 1921-1922, Teatr Miejski 1922-1925, Teatr Ziemi Pomorskiej 1934-1935), Krakowie (Teatr im. Juliusza Słowackiego 1928-1929), Poznaniu (Teatr Polski 1929-1932), Bydgoszczy (Teatr Miejski 1932-1933), Częstochowie (Teatr Miejski Kameralny 1935-1935) oraz w Warszawie (Teatr Malickiej 1935-1939, Teatr Kameralny 1935-1939). Podczas pobytu w stolicy, w 1939 roku ukończył studia na Wydziale Sztuki Reżyserskiej Państwowego Instytutu Sztuki Teatralnej.

Podczas II wojny światowej uczestniczył w powstaniu warszawskim w szeregach 104 Kompanii Syndykalistów Zgrupowania „Róg”, walcząc w Śródmieściu i na Starym Mieście. Po upadku powstania wyszedł z miasta wraz z ludnością cywilną.

Po zakończeniu wojny, w 1945 roku występował w Teatrze Śląskim im. Stanisława Wyspiańskiego w Katowicach. Następnie, w latach 1945-1949 był dyrektorem i reżyserem Teatru Polskiego w Bielsku-Białej i Cieszynie. W latach 1949-1951 był dyrektorem naczelnym i artystycznym, a następnie kierownikiem artystycznym Teatru Wybrzeże w Gdańsku. W 1951 roku powrócił do Warszawy, gdzie występował na deskach Teatru Współczesnego (1951-1957) oraz Teatru Narodowego (1958-1959). W kolejnych latach, do 1961 roku był dyrektorem, kierownikiem artystycznym i reżyserem w Teatrze Ludowym. Przez ostatnie lata pracy artystycznej był związany z Teatrem Ateneum, gdzie grał do 1971 roku (po 1970 roku - gościnnie, jako emeryt). Wystąpił również w dwóch spektaklach Teatru Telewizji (1958-1964) oraz piętnastu audycjach Teatru Polskiego Radia (1952-1979). W 1947 otrzymał nagrodę Ministra Oświaty za rolę Grumia w spektaklu Poskromienie złośnicy na Festiwalu Szekspirowskim w Gdańsku.

W 1975 roku wydał książkę pt. Teatr w Toruniu 1920-1939 (Wydawnictwo Morskie)^[1]. Był autorem licznych artykułów prasowych o tematyce teatralnej oraz niewydanych pamiętników pt. Gawędy teatralne prowincjonalnego aktora.

Został pochowany na Starych Powązkach w Warszawie.

Filmografia

• Załoga (1951) - wykładowca Państwowej Szkoły Morskiej
• Pierwsze dni (1951) - Piwowarski, przewodniczący rady zakładowej
• Domek z kart (1953) - adwokat, współpracownik "Gazety Codziennej"
• Opowieść atlantycka (1954) - Blachier, wuj Gastona
• Kariera (1954) - adwokat Narcyz Gołębiowski
• Sprawa pilota Maresza (19550 - kapitan Henryk Dobrowolski
• Trzy kobiety (1956) - burmistrz Skołyszyna
• Pożegnanie z diabłem (1956) - Czumak, przewodniczący Gromadzkiej Rady Narodowej w Piaskach)
• Nikodem Dyzma (1956) - gość na dancingu "Gigolo"
• Król Maciuś I (1957) - minister spraw zagranicznych
• Cafe pod Minogą (1959) - mężczyzna oglądający choinkę
• Rzeczywistość (1960) - adwokat
• Rozstanie (1960) - naczelnik stacji Antoni
• Droga na Zachód (1961)
• Gdzie jesteś, Luizo? (1964) - mecenas

Przypisy

Bibliografia

• Stanisław Kwaskowski, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby). [online] [dostęp 2021-05-17] .
• Stanisław Kwaskowski. www.1944.pl. [dostęp 2021-05-14]. (pol.).

Linki zewnętrzne

• Stanisław Kwaskowski w bazie filmpolski.pl
• Stanisław Kwaskowski w bazie IMDb (ang.)
• Stanisław Kwaskowski w bazie Filmweb