Stanisław Mikulski
Stanisław Mikulski (2007) | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód | |
| Lata aktywności | 1950–2012 |
| Odznaczenia | |
            | |
 | |
Stanisław Mikulski (ur. 1 maja 1929 w Łodzi, zm. 27 listopada 2014 w Warszawie) – polski aktor teatralny i filmowy, prezenter telewizyjny, konferansjer i działacz kulturalny.
Życiorys
Jego rodzice, Jan i Helena z domu Wajs[1], byli tkaczami. Stanisław Mikulski dzieciństwo spędził na łódzkich Bałutach, a po wybuchu wojny mieszkał z rodziną w Śródmieściu. W 1950 zdał maturę w VIII Liceum Ogólnokształcącym w Łodzi[2][3]. W 1953, w Krakowie, zdał eksternistyczny egzamin aktorski. Następnie występował w Teatrze im. Osterwy w Lublinie (1952–1964), oraz w warszawskich teatrach: Teatrze Powszechnym (1964–1966), Teatrze Ludowym (1966–1969) oraz Teatrze Polskim (1969–1983). Od 1983 do 1988 był aktorem Teatru Narodowego w Warszawie.
Pierwszą znaczącą rolę zagrał w filmie Kanał. Wielką popularność zdobył przede wszystkim dzięki głównej roli, Hansa Klossa, najpierw w serii spektakli teatru telewizji, Stawka większa niż życie (1965-1967), a następnie w kultowym serialu telewizyjnym pt. Stawka większa niż życie (1967–1968).
W okresie PRL działał w sferze politycznej w ramach organizacji i partii komunistycznych. W latach 1946–1951 należał do Związku Walki Młodych i Związku Młodzieży Polskiej. Od 1951 był członkiem Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. W 1978 został I sekretarzem POP w Teatrze Polskim w Warszawie. Od 10 lutego 1978 do 12 grudnia 1979 był członkiem egzekutywy Komitetu Warszawskiego PZPR, od 12 grudnia 1979 do 29 czerwca 1981 członkiem Komitetu Warszawskiego PZPR[4]. W 1983 został wybrany do składu Krajowej Rady Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej, a w latach 1986–1989 był członkiem Ogólnopolskiego Komitetu Grunwaldzkiego. Od 1988 do 1990 pełnił funkcję dyrektora Ośrodka Informacji i Kultury Polskiej (Польский культурный центр в Москве) przy ambasadzie PRL w Moskwie.
Wielokrotnie był konferansjerem na Festiwalu Piosenki Żołnierskiej, gdzie występował również jako wykonawca. Był konferansjerem na Festiwalu Piosenki Radzieckiej w Zielonej Górze[5].
Od 1995 do 1998 był prowadzącym teleturnieju Koło Fortuny w TVP2. Następnie na antenie TVN prowadził program Supergliny.
W 2012 powrócił do roli Hansa Klossa w filmie kinowym Hans Kloss. Stawka większa niż śmierć w reżyserii Patryka Vegi. Zyskał popularność komediową rolą porucznika MO Lecha Rysia w Misiu oraz rolą pułkownika Zakrzewskiego w filmie Sekret Enigmy i serialu Tajemnica Enigmy. Podczas kariery aktorskiej wystąpił gościnie w serialach Polskie drogi, 07 zgłoś się, Życie na gorąco, Dom, 13 posterunek, Na dobre i na złe oraz Niania. W 1994 wykonał partie dubbingu w komedii familijnej Brzdąc w opałach. W XXI wieku grał drugoplanowe role w serialach Samo życie, Złotopolscy a w Kryminalni i Kryminalni: Misja śląska, zagrał rolę Jana Zawady, ojca komisarza Adama Zawady.
Był wielokrotnie nagradzany nagrodami branżowymi i państwowymi.
Zmarł 27 listopada 2014 w wyniku choroby nowotworowej[6]. 5 grudnia 2014 został pochowany w Alei Zasłużonych na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (kwatera B32-tuje-22)[7]. Pogrzeb miał charakter świecki[8]. Tego samego dnia jego pamięć minutą ciszy uczcił Sejm RP VII kadencji[9][10].
Życie prywatne
Stanisław Mikulski był trzykrotnie żonaty. Jego pierwszą żoną w latach 1954–1966 była Wanda. Z tego małżeństwa miał swojego jedynego syna, Piotra. Jego wnuk, Jakub Mikulski, był perkusistą grupy Roan.
Drugi związek małżeński zawarł z kostiumolog Jadwigą Rutkiewicz (zmarła w 1985)[11], mieli bliźniaki Grzegorza i Bartłomieja, którzy zmarli tuż po porodzie (w 1972 roku).
Trzecią żoną Stanisława Mikulskiego była muzykolog Małgorzata Błoch-Wiśniewska (ur. 1952)[12], z którą wspólnie wychowywali jej córkę.
Upamiętnienie
W Łodzi, nieopodal ulicy Wydawniczej, znajduje się plac nazwany imieniem Stanisława Mikulskiego[13]. Mieści się tam pętla autobusowa[14].
Filmografia
| Filmy[15] | |||
| Rok | Tytuł | Rola | Uwagi |
| 1950 | Pierwszy start | Junak Franek Mazur | Debiut filmowy |
| 1953 | Lato | Wczasowicz | Etiuda szkolna, nie występuje w napisach |
| 1955 | Godziny nadziei | Porucznik Jan Basior | |
| 1956 | Kanał | „Smukły”, zastępca „Koraba” | |
| 1956 | Cień | „Blondyn”, członek organizacji podziemnej | |
| 1957 | Ewa chce spać | Policjant Piotr Malewski | |
| 1958 | Zamach | Akowiec „Jacek” | |
| 1959 | Sygnały | Taksówkarz Janek, mąż Zosi | |
| 1959 | Biały niedźwiedź | Michał Pawlicki | |
| 1960 | Historia współczesna | Lotnik Henryk Rak | |
| 1961 | Odwiedziny prezydenta | Paweł Guziński, mąż mamy Jacka | |
| 1961 | Dwaj panowie „N” | Sierżant Jan Dziewanowicz | |
| 1963 | Skąpani w ogniu | Kapitan Sowiński | |
| 1963 | Ostatni kurs | Taksówkarz Henryk Kowalski | |
| 1963 | Yokmok | Porucznik UB | |
| 1964 | Spotkanie ze szpiegiem | Porucznik Baczny | |
| 1964 | Barwy walki | Ludwik Pociecha „Klinga”, zastępca dowódcy oddziału AK | |
| 1965 | Popioły | Żołnierz, podkomendny kapitana Wyganowskiego | |
| 1966 | Powrót na ziemię | Stefan | |
| 1966 | Bicz Boży | Paweł Raszewicz, brat Felka | |
| 1968 | Idzie żołnierz… | Film krótkometrażowy | |
| 1969 | Ostatni świadek | Dr Zbigniew Olszak | |
| 1970 | Pogoń za Adamem | Adam Witecki | |
| 1970 | Morderca jest w domu | kapitan Timar | |
| 1972 | Opętanie | Karol, mąż Marii | |
| 1974 | Zaczarowane podwórko | Stanisław August Poniatowski | |
| 1977 | Żołnierze wolności | Józef Małecki | W części 2 |
| 1979 | Sekret Enigmy | Pułkownik Zakrzewski, attache wojskowy Ambasady Polskiej w Bukareszcie | |
| 1980 | Od Bugu do Wisły | Wacław Borc | |
| 1980 | Miś | Porucznik MO Lech Ryś „wujek Dobra Rada”, bohater kolejnego odcinka serialu „10:0 dla Gwardii” pod tytułem „Motyla noga Tomka Mazura” | |
| 1980 | Dziewczyna i chłopak | Piotr Jastrzębski, ojciec Tomka i Tosi | |
| 1983 | Magiczne ognie | Oficer śledczy Piasecki | |
| 1983 | Katastrofa w Gibraltarze | Edward Raczyński, ambasador Polski w Wielkiej Brytanii | |
| 1984 | Europejska historia | Gamelin | |
| 2001 | Córka marnotrawna | „Szalony Max” | |
| 2012 | Hans Kloss. Stawka większa niż śmierć | Hans Kloss / Stanisław Kolicki, agent J-23 | |
| Seriale i telewizja[15] | |||
| Rok | Tytuł | Rola | Uwagi |
| 1965-1967 | Stawka większa niż życie | Staszek / Hans Kloss | Spektakl telewizyjny |
| 1965 | Podziemny front | Stefan, żołnierz AL | Serial telewizyjny, odcinek: 7 pt. „Ostatni pojedynek” |
| 1965 | Na melinę | Porucznik, dowódca kompanii „Akacja” | Film telewizyjny, z cyklu „Dzień ostatni, dzień pierwszy” |
| 1966 | Kolumbowie | „Mech” | |
| 1967-1968 | Stawka większa niż życie | Stanisław Kolicki / Hans Kloss | Serial telewizyjny |
| 1969 | Konsul Bernick | Jan Tonnesen | Spektakl telewizyjny |
| 1971 | Samochodzik i templariusze | Pan Samochodzik | Serial telewizyjny |
| 1971 | Czarny notes | Henryk | Spektakl telewizyjny |
| 1971 | Bądźcie świadkami obrony | Spektakl telewizyjny | |
| 1972 | Fatalna kobieta | Brian Mullen | Spektakl telewizyjny |
| 1972 | Dziewczyny do wzięcia | (on sam) | Film telewizyjny, nie występuje w napisach |
| 1972 | Łuk tęczy | Goprowiec Adam | Serial telewizyjny |
| 1973 | Wszyscy moi synowie | Jim | Spektakl telewizyjny |
| 1974 | Jego dwie żony | Por. Trant | Spektakl telewizyjny |
| 1975 | Tragedia optymistyczna | Prowodyr | Spektakl telewizyjny |
| 1976 | Stary, głupi i anioł | Mężczyzna I, Głupi | Spektakl telewizyjny |
| 1976 | Polskie drogi | Kapitan Rogalski | Serial telewizyjny, odcinek: 1 pt. „Misja specjalna” |
| 1977 | Dziewczyna i chłopak | Piotr Jastrzębski, ojciec Tomka i Tosi | Serial telewizyjny, odcinki: 1 pt. „Poprawka”, 2 pt. „Tosiek i Tomka”, 3 pt. „Szef i inni”, 6 pt. „Tomek i Tosia” |
| 1978 | Życie na gorąco | Max Steber, członek organizacji „W” | Serial telewizyjny, odcinek: 2 pt. „Saloniki” |
| 1978 | 07 zgłoś się | On sam - aktor wysiadający z pociągu na dworcu Łódź Fabryczna | Serial telewizyjny, odcinek: 7 pt. „Brudna sprawa” |
| 1979 | Tajemnica Enigmy | Pułkownik Zakrzewski, attache wojskowy Ambasady Polskiej w Bukareszcie | Serial telewizyjny, odcinek: 4 pt. „Ocalić myśl” |
| 1979 | Mieszkanie do wynajęcia | Bob | Spektakl telewizyjny |
| 1980 | Tylko Kaśka | Ojciec Kaśki | Serial telewizyjny, odcinki: 1 pt. „Groźba”, 4 pt. „Co się dzieje z Marcinem”, 5 pt. „Koty mają się dobrze” |
| 1980 | Każdemu co mu się należy od mafii | Proboszcz | Spektakl telewizyjny |
| 1981 | Najdłuższa wojna nowoczesnej Europy | Minister Helmut von Gerlach | Serial telewizyjny, odcinek: 13 pt. „Zwycięstwo bez wodzów” |
| 1982 | 3 + jedna | Inżynier Rutkowski, ojciec Jagody | Serial telewizyjny |
| 1983 | Sonata widm | Pułkownik | Spektakl telewizyjny |
| 1984 | Tsigni pitsisa | Serial telewizyjny | |
| 1985 | Kwestia wyboru | Adam Rapacki | Serial telewizyjny |
| 1985 | Jałta 1945 | Narrator | Spektakl telewizyjny |
| 1994 | Bank nie z tej ziemi | Jan Kloc | Serial telewizyjny, odcinek: 12 pt. „Puszka z Pandorą” |
| 1997 | Dom | (on sam) | Serial telewizyjny, odcinki: 17 pt. „Komu gra ta orkiestra”, 18 pt. „Trzecie kłamstwo” |
| 1998 | Historia | von Hindenburg | Spektakl telewizyjny |
| 1998 | 13 posterunek | Historyk | Serial telewizyjny, odcinek: 32 |
| 1999 | Całe zdanie nieboszczyka | Pułkownik Jedlina | Serial telewizyjny |
| 2002-2010 | Samo życie | Zygmunt Żmuda, ojciec Barbary Kornackiej | Serial telewizyjny |
| 2004 | Dywersant | Kierowca Janek | Serial telewizyjny |
| 2005 | Na dobre i na złe | Włodzimierz Borowiec | Serial telewizyjny, odcinek: 229 pt. „Uśpiona miłość” |
| 2005-2008 | Kryminalni | Jan Zawada, ojciec Adama | Serial telewizyjny, odcinki: 24, 26, 27, 28, 34, 36, 41, 42, 43, 65, 66, 68, 69, 72, 75, 97 |
| 2005 | Klinika samotnych serc | Henryk Kuc, biznesmen z Niemiec, klient biura matrymonialnego „Serenada” | Serial telewizyjny, odcinki: 12, 13, 14 |
| 2006 | Kryminalni. Misja śląska | Jan Zawada, ojciec Adama | Film telewizyjny |
| 2007-2010 | Złotopolscy | Aktor Stanisław Gwis | Serial telewizyjny |
| 2008 | Niania | Strażnik Stanisław Mikulski, była gwiazda „Stawki większej niż życie” | Serial telewizyjny, odcinek: 92 |
| 2010 | Duch w dom | Grzegorz, przyjaciel babci Oli | Serial telewizyjny, odcinek: 5 |
| 2012 | Hans Kloss. Stawka większa niż śmierć | Hans Kloss / Stanisław Kolicki, agent J-23 | Serial |
| Dubbing | |||
| Rok | Tytuł | Rola | Uwagi |
| 1994 | Brzdąc w opałach | ||
Nagrody i odznaczenia
- Nagrody i wyróżnienia
- 1965, 1966, 1968 – „Złota Maska” dla najpopularniejszego aktora w konkursie „Expressu Wieczornego”)
- 1967, 1969, 1970 – „Srebrna Maska” dla najpopularniejszego aktora w konkursie „Expressu Wieczornego”)
- 1968 – Stawka większa niż życie – Nagroda Ministra Obrony Narodowej I stopnia
- 1970 – Stawka większa niż życie – Nagroda telewizji NRD
- 1972 – „Złoty Kwiat Pragi”
- 1973 – Podziemny front – Nagroda Ministra Obrony Narodowej II stopnia
- 1983 – Nagroda Ministra Kultury i Sztuki I stopnia za całokształt dokonań aktorskich w zakresie teatru;
- 1983 – drugie miejsce w plebiscycie na najpopularniejszego aktora tygodnika „Antena” z okazji 20-lecia polskiego filmu telewizyjnego[16]
- 1987 – Dyplom Ministra Spraw Zagranicznych za upowszechnianie kultury polskiej za granicą
- 2002 – „Gwiazda Telewizji Polskiej” – statuetka wręczona z okazji 50-lecia TVP „za kreacje aktorskie w filmie i teatrze telewizji”
- 2004 – Odcisk dłoni na Promenadzie Gwiazd
- Odznaczenia
- 1967 – Odznaka 1000-lecia Państwa Polskiego
- 1968 – Brązowy Medal „Za Zasługi dla Obronności Kraju”
- 1969 – Złoty Krzyż Zasługi
- 1970 – Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
- 1970 – Nagroda Miasta Stołecznego Warszawy
- 1974 – Srebrny Medal „Za Zasługi dla Obronności Kraju”
- 1974 – Medal 30-lecia Polski Ludowej
- 1975 – Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski z okazji 30-lecia kinematografii w Polsce Ludowej
- 1974 – Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury”
- 1987 – Order Przyjaźni Narodów przyznany przez Prezydium Rady Najwyższej ZSRR
- 1989 – Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
- 2013 – Odznaka „Za Wybitne Zasługi dla ZKRPiBWP”[17]
Przypisy
- ↑ Marcin Marynicz. Stanisław Mikulski – genealogia. „More Maiorum”. 12 (23), 2014.
- ↑ Absolwenci. W: Osiemdziesięciolecie powołania Społecznego Polskiego Gimnazjum Męskiego w Łodzi obecnego VIII Liceum Ogólnokształcącego im. Adama Asnyka. Biuletyn okolicznościowy z okazji zjazdu wychowanków 31 marca 2001 r. s. 28.
- ↑ Hans Kloss incognito. Na jubileuszu VIII LO były tłumy. gazeta.pl. [dostęp 2011-09-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-02-03)].
- ↑ Stanisław Mikulski w Biuletynie Informacji Publicznej IPN [dostęp z dnia: 2016-03-28]
- ↑ XIII Festiwal Piosenki Radzieckiej Zielona Góra 1977: program b.n.s.
- ↑ Stanisław Mikulski przegrał walkę z rakiem
- ↑ Wyszukiwarka cmentarna - Warszawskie cmentarze
- ↑ Dziś odbył się pogrzeb Stanisława Mikulskiego na Powązkach w Warszawie. onet.pl. [dostęp 2014-12-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-08)].
- ↑ 81. posiedzenie – Sejm zakończył obrady. sejm.gov.pl, 5 grudnia 2014. [dostęp 2014-12-06].
- ↑ Burza w sprawie minuty ciszy dla Stanisława Mikulskiego. tvn24.pl. [dostęp 2014-12-04].
- ↑ Tygodnik Życie na Gorąco nr 49, 4 grudnia 2014, s. 30-31
- ↑ Tygodnik To & Owo, nr 49, 2 grudnia 2014, s. 6
- ↑ Mirosław Malinowski, Nowe nazwy na mapie Łodzi - plac im. Stanisława Mikulskiego, ulica Gustawa Holoubka, Express Ilustrowany, 11 lipca 2019 [dostęp 2022-04-09] (pol.).
- ↑ Łódź - Krańcówka autobusowa pl. Mikulskiego - zdjęcia, mapa, fotopolska.eu [dostęp 2022-04-09].
- ↑ a b Stanisław Mikulski w bazie filmpolski.pl
- ↑ Anna Dymna przed Hansem Klossem. „Dziennik Polski”. Nr 206, s. 1, 31 sierpnia 1984.
- ↑ Od Grunwaldu do Stawki większej niż życie. kombatantpolski.pl, styczeń 2014. [dostęp 2014-11-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-08-12)].
Bibliografia
- Stanisław Mikulski w bazie IMDb (ang.)
- Stanisław Mikulski w bazie Filmweb
- Stanisław Mikulski w bazie filmpolski.pl
- Stanisław Mikulski, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby). [online] [dostęp 2021-04-09].
- Stanisław Mikulski. Dane osoby z katalogu kierowniczych stanowisk partyjnych i państwowych b. PRL. katalog.bip.ipn.gov.pl. [dostęp 2014-12-03].
Linki zewnętrzne
- Stanisław Mikulski na zdjęciach w bazie Filmoteki Narodowej „Fototeka”
- Stanisław i Kuba Mikulscy – Co ich wzrusza (Gala, 2011)
- Przesłuchanie Klossa. Wywiad z 11 marca 1995 r., "Polityka".
- Stanisław Mikulski – ofiara kapitana Klossa. Wywiad z 2008 r., "Gazeta Wyborcza. Duży Format".
- 85 lat chłopaka z łódzkich Bałut, czyli urodziny Hansa Klossa. Wywiad z 3 marca 2014 r., "Dziennik Łódzki".
- Stanisław Mikulski na zdjęciach w bibliotece Polona
Media użyte na tej stronie
Baretka: Medal 30-lecia Polski Ludowej
Baretka: Srebrny Medal "za Zasługi dla Obronności Kraju".
Baretka: Brązowy Medal "za Zasługi dla Obronności Kraju".
Baretka Odznaki 1000-lecia Państwa Polskiego
Autor: Wiki Romi, Licencja: CC BY-SA 3.0
Odznaka Za Wybitne Zasługi dla Zwiazku Kombatantow RP i Byłych Więźniów Politycznych
Autor: Geonidiusz, Licencja: CC BY-SA 3.0
Odcisk gwiazdy na ul. Alei Gwiazd w Międzyzdrojach woj. zachodniopomorskie pow. kamieński
Mikulski signature
Autor: Ὄνειροι, Licencja: CC BY-SA 4.0
Zasłużony Działacz Kultury – odznaka
Autor: Lukasz2, Licencja: CC0
Grób Stanisława Mikulskiego na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach
.jpg)
(c) Cezary p z polskiej Wikipedii, CC-BY-SA-3.0
Stanisław Mikulski fot.: Cezary Piwowarski
Baretks Brązowej Odznaki im. Janka Krasickiego