Stanisław Szalay

Stanisław Szalay
Data urodzenia

1867

Data i miejsce śmierci

25 stycznia 1920
Warszawa

Zawód, zajęcie

fotograf, publicysta

Reklama z Podręcznika fotografii praktycznej, opracowanego przez Stanisława Szalaya
(c) Roman Eugeniusz, CC BY-SA 3.0
Grób Stanisława Szalaya na cmentarzu Powązkowskim

Stanisław Szalay (ur. w 1867, zm. 25 stycznia 1920 w Warszawie) – polski fotograf, publicysta[1][2]. Członek założyciel Towarzystwa Fotograficznego Warszawskiego[3]. Członek komitetu redakcyjnego miesięcznika Fotograf Warszawski[3][4].

Życiorys

Stanisław Szalay związany z warszawskim środowiskiem fotograficznym – prowadził własny zakład fotograficzny przy ulicy Chmielnej oraz sklep fotograficzny przy ulicy Marszałkowskiej[1][5]. W latach 1898–1905 wspólnie z Jadwigą Golcz prowadził spółkę Golcz-Szalay sprzedającą materiały i sprzęt fotograficzny[3][4]. Od początku XX wieku, wspólnie z Edmundem Grünhauserem prowadził spółkę fotograficzno-litograficzną pod nazwą Szalay-Grünhauser (w czasie późniejszym przekształconą w Skład materiału i produktów fotograficznych – Stanisław Szalay[1].

W 1901 roku był współzałożycielem Towarzystwa Fotograficznego Warszawskiego[2][3][4]. Był współtwórcą Komisji Fotograficznej przy Polskim Towarzystwie Krajoznawczym, był członkiem założycielem Kasy Emerytalnej i Pomocy dla Fotografów[1][5][6]. W 1904 roku został członkiem komitetu redakcyjnego miesięcznika Fotograf Warszawski, będącego organem Towarzystwa Fotograficznego Warszawskiego[3][4]. Stanisław Szalay był zwolennikiem oraz prekursorem fotografii barwnej[4]. Jego fotografie były prezentowane na wystawach fotograficznych; indywidualnych oraz zbiorowych (m.in. Krajobraz Polski w Warszawie – wystawa indywidualna w 1912)[1][3][4]. Miejsce szczególne w jego twórczości zajmowała fotografia architektury, fotografia pejzażowa, fotografia portretowa oraz fotografia socjologiczna[7].

Stanisław Szalay prowadził aktywną działalność publicystyczną – wielokrotnie zamieszczał zdjęcia oraz artykuły o fotografii w miesięcznikach Światło, Fotograf Warszawski[1][3][4]. Wydał własne książki poświęcone fotografii – Przepisy dla fotografów, miłośników i zawodowych – w 1901 roku (wydawnictwo wznawiane w latach 1910, 1912, 1914, 1929, 1930), Pierwsze zasady fotografii – w 1904 roku oraz przetłumaczył z niemieckiego i wydał Podręcznik fotografii praktycznej[3][6].

Stanisław Szalay zmarł 25 stycznia 1920 roku w Warszawie, został pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 164-3-20/21)[8][1][2]. W 1932 roku archiwum Stanisława Szalaya (przekazane przez rodzinę) trafiło do zbiorów Polskiego Towarzystwa Fotograficznego[1][2]. Jego prace znajdują się w zbiorach Muzeum Historii Fotografii im. Walerego Rzewuskiego w Krakowie[2].

Publikacje (książki)

  • Przepisy dla fotografów, miłośników i zawodowych (1901, 1910, 1912, 1914, 1929, 1930)[6];
  • Pierwsze zasady fotografii (1904);

Źródło[1][3].

Rodzina

Stanisław Szalay w 1896 roku ożenił się z Heleną Skłodowską (1866–1961) – siostrą Marii Skłodowskiej-Curie[1][9].

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f g h i j Janek z fotografii. Kim był naprawdę? – Magazyn Kaszuby, web.archive.org, 5 kwietnia 2019 [dostęp 2019-04-05] [zarchiwizowane z adresu 2019-04-05].
  2. ↑ a b c d e Stanisław Szalay (1867–1920) – Genealogy, web.archive.org, 5 kwietnia 2019 [dostęp 2019-04-05] [zarchiwizowane z adresu 2019-04-05].
  3. ↑ a b c d e f g h i Wacław Żdżarski – Historia fotografii warszawskiej, str. 81, 86, 90, 91, 93-95, 97, 98, 115. Wydawca – Państwowe Wydawnictwo Naukowe (1974)
  4. ↑ a b c d e f g Ignacy Płażewski – Spojrzenie w przeszłość polskiej fotografii, str. 136, 140, 141, 147, 160, 171. Wydawca – Państwowy Instytut Wydawniczy (1982). ISBN 83-06-00100-1
  5. ↑ a b Leksykon fotografów warszawskich 1845–1945: Szalay Stanisław, Leksykon fotografów warszawskich 1845-1945 [dostęp 2019-04-05] [zarchiwizowane z adresu 2019-04-05].
  6. ↑ a b c Muzeum Fotografii, archive.fo, 5 kwietnia 2019 [dostęp 2019-04-05].
  7. ↑ Krajobraz polski. Zakład fotograficzny Stanisława Szalaya – Wydarzenia, archive.fo, 5 kwietnia 2019 [dostęp 2019-04-05].
  8. ↑ Cmentarz Stare Powązki: Skłodowscy, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [online] [dostęp 2017-10-06].
  9. ↑ Szwagier Marii Curie-Skłodowskiej fotografował Gdańsk! Zobacz XIX-wieczne zdjęcia naszego miasta, web.archive.org, 5 kwietnia 2019 [dostęp 2019-04-05] [zarchiwizowane z adresu 2019-04-05].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

FOS reklama.jpg
Fabryka Przyrządów Optycznych „FOS”. Reklama z książki "Podręcznik fotografii praktycznej. Przewodnik dla amatorów i zawodowców" z 1905.
Powązki, Warszawa, Poland - panoramio (21).jpg
(c) Roman Eugeniusz, CC BY-SA 3.0
Powązki, Warszawa, Poland