Stanisław Zieliński (pisarz)

Stanisław Zieliński
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

8 maja 1917
Kijów

Data i miejsce śmierci

14 sierpnia 1995
Warszawa

Narodowość

polska

Dziedzina sztuki

literatura

Ważne dzieła
  • W stronę Pysznej
  • Kiełbie we łbie
Nagrody

nagroda Ministerstwa Kultury i Sztuki (1951)[1], Nagroda Państwowa III stopnia (1953), nagroda II stopnia Ministerstwa Spraw Wewnętrznych (1974), nagroda m. Warszawy (1978), nagroda prezydenta m. Warszawy (1988)[2]

Stanisław Zieliński (ur. 8 maja 1917 w Kijowie, zm. 14 sierpnia 1995[3] w Warszawie) – polski pisarz.

Życie i działalność

Absolwent Gimnazjum im. Stanisława Staszica w Warszawie[4]. Studiował na Wydziale Prawa UW[5].

Uczestnik kampanii wrześniowej 1939, jeniec stalagów[5]. W latach 1945–1947 oficer II Korpusu Polskiego, oficer łącznikowy Misji Polskiej w Niemczech (1946–1947). Od 1947 do śmierci mieszkał w Warszawie.

Zadebiutował w 1948 w „Kuźnicy”[5]. We jego wczesnej twórczości dominowała tematyka II wojny światowej. Od połowy lat pięćdziesiątych Zieliński tworzył krótkie opowiadania w groteskowym nastroju, a także felietony na tematy literackie, publikowane w kolejnych tomach pod tytułem Wycieczki balonem. W powieści Kiełbie we łbie występują wątki autobiograficzne.

W 1953 otrzymał Nagrodę Państwową III stopnia[6]. Był członkiem Komitetu Nagród Państwowych w latach 1984-1987 oraz Rady Literacko-Wydawniczej przy Ministrze Kultury i Sztuki (od 1979).

W 1963, jako redaktor warszawskiej „Kultury” wziął udział w medialnej nagonce na przebywającego wówczas w Berlinie Gombrowicza, pisząc paszkwilanckie w swej wymowie artykuły. Poprzedzały one nieautoryzowany wywiad z Gombrowiczem przeprowadzony przez Barbarę Witek Swinarską (TW Krystyna). Zapoczątkowały akcje służb reżimu PRL zniesławiającą pisarza. Według archiwów IPN od września 1969 (a wcześniej nieformalnie) zarejestrowany jako TW Stanisław. Pozostała bogata dokumentacja wskazuje na wysoką szkodliwość TW, inwigilację m.in. środowiska ZLP, redakcji warszawskiej „Kultury”[7].

Twórczość

  • Dno miski (1949, 1953),
  • Przed świtem (1949, 1951),
  • Ostatnie ognie (1951, 1953),
  • Jeszcze Polska (1953, 1954, 1955),
  • Dobry sąsiad Świszczyk (1953),
  • Czerwone i złote (1954),
  • Kalejdoskop (1955, 1959),
  • Stara szabla (1957, 1965),
  • Statek zezowatych (1959, 1960),
  • W stronę Pysznej (wspólnie z Wandą Gentil-Tippenhauer – 1961, 1973, 1976, seria „Naokoło świata”, 1987, 2008),
  • Hulki babulki. Anegdoty i obrazki (1961),
  • Kosmate nogi (1962),
  • Opowiadania (1962),
  • Wycieczki balonem (nr 1 1962, nr 2 1964, nr 3 1967, nr 4 1971, nr 5 1976, nr 6 1978),
  • Kiełbie we łbie (1963, 1964, 1968),
  • Sny pod Fumarolą (1969, 1987),
  • We mgle wrześniowej (1974, 1980),
  • Spirytus z tureckim pieprzem (1974, 1979),
  • Lot Werminii (1982),
  • Oszustwo komunikacyjne (1983),
  • Listy z Amerdagandy (1988).

Odznaczenia

Przypisy

  1. ↑ Stanisław Zieliński: Spirytus z tureckim pieprzem. Warszawa: Iskry, 1974, s. obwoluta.
  2. ↑ Lesław M. Bartelski: Polscy pisarze współcześni, 1939–1991: Leksykon. Tower Press, 2000, s. 481.
  3. ↑ K. M. Pożegnanie Stanisława Zielińskiego. „Rzeczpospolita”, 1995-08-21. 
  4. ↑ Szkoła im. Stanisława Staszica w Warszawie 1906-1950.
  5. ↑ a b c Laureaci nagród Warszawy za 1977 rok. Stanisław Zieliński. „Kronika Warszawy”. 4(36), s. 151, 1978. 
  6. ↑ Bohdan Urbankowski, Czerwona msza, czyli uśmiech Stalina, t. 2, Warszawa 1998, s. 315.
  7. ↑ Zlecenie na Gombrowicza, [w:] Joanna Siedlecka, Biografie odtajnione. Z archiwów literackiej bezpieki., 2015, s. 133–135.

Bibliografia

  • Kto jest kim w Polsce 1989, Wydawnictwo Interpress, Warszawa 1989, str. 1536-1537
  • Wielka Encyklopedia Powszechna PWN, t. 12, s. 704, Warszawa 1969.
  • Szkoła im. Stanisława Staszica w Warszawie 1906-1950. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1988, s. 514. ISBN 83-06-01691-2.

Media użyte na tej stronie

Pisarz Stanisław Zieliński.jpg
Pisarz Stanisław Zieliński