Stany wolne
Stany wolne – określenie odnoszące się do tych stanów USA, w których, w odróżnieniu od stanów niewolniczych, przed wybuchem wojny secesyjnej niewolnictwo było zakazane od początku, lub też zostało zlikwidowane w okresie ante bellum.
Podłoże
Nowa Anglia i tzw. Stany Środkowoatlantyckie, czyli Nowy Jork, Pensylwania i New Jersey, uznawały niewolnictwo za legalne w XVII, XVIII, a nawet w początkach XIX wieku, ale w ciągu kilkudziesięciu lat przed wybuchem wojny secesyjnej niemal wszyscy niewolnicy zostali wyzwoleni na podstawie szeregu ustaw.
Pierwszym regionem USA całkowicie wolnym od niewolnictwa był Środkowy Zachód, gdzie w roku 1787, tuż przed ratyfikowaniem Konstytucji, weszło w życie zarządzenie północno-zachodnie. Stany utworzone na tym obszarze – Ohio, Indiana, Michigan, Illinois, Wisconsin i Minnesota – zostały zasiedlone przez przybyszów z Nowej Anglii, imigrantów z Europy, a ponadto zagwarantowano możliwość swobodnego osiedlania się tam weteranom wojny o niepodległość. Z tych przyczyn region był całkowicie wolny, a nurtem rzeki Ohio oraz Linią Masona-Dixona oddzielony od stanów południowych, które w tej sytuacji próbowały poszerzać liczbę stanów z legalnym niewolnictwem ku zachodowi. Podział ów legł u podstawy określania jednych stanów jako "wolne", drugich zaś jako "niewolnicze". Rolniczy w tym czasie Midwest (Środkowy Zachód), w czasach kolonialnych rywalizujący ze zurbanizowanym i uprzemysłowionym Wschodem, zjednoczył się z północno-wschodnimi stanami, już wolnymi od niewolnictwa, tworząc wspólnie zwarty blok stanów, w których niewolnictwo było zakazane.
Osadnicy przeciwni niewolnictwu w "Bleeding Kansas" po roku 1850 nazywani byli freestaterami, ponieważ walczyli (zwycięsko) o przyjęcie Kansas do Unii jako stan wolny.
Na początku wojny secesyjnej było 19 stanów wolnych: Maine, Vermont, New Hampshire, Massachusetts, Rhode Island, Connecticut, Nowy Jork, New Jersey, Pensylwania, Ohio, Indiana, Illinois, Michigan, Wisconsin, Minnesota, Kansas, Iowa, Oregon i Kalifornia. W New Jersey niewolnictwo jeszcze istniało, ale zgodnie z obowiązującym tam prawem do wojny secesyjnej prawie wszyscy niewolnicy zostali obdarowani wolnością.
Zabiegi abolicyjne
Przed rewolucją amerykańską we wszystkich koloniach brytyjskich w Ameryce istniało niewolnictwo, ale wojna o niepodległość stała się impulsem do wykorzenienia go. Terytoria północno-zachodnie, stanowiące dziś Środkowy Zachód, były organizowane na zasadach zarządzenia północno-zachodniego, które zakazało niewolnictwa w roku 1787. Massachusetts zaakceptowało ten akt w swej konstytucji z roku 1780, a kilka innych północnych stanów poszło tym śladem. W roku 1804 New Jersey, jako ostatni stan, przyjęło zasadę stopniowego wyzwalania swych niewolników.
Zobacz też
Bibliografia
- Don E. Fehrenbacher i Ward M. Mcafee; The Slaveholding Republic, An Account of the United States Government's Relations to Slavery (2002)
- James M McPherson, Battle Cry of Freedom, the Civil War Era, New York: Oxford University Press, 1988, ISBN 0-19-503863-0, OCLC 15550774.
Linki zewnętrzne
Media użyte na tej stronie
Free and Slave States in the period leading to the American Civil War. Free states are blue, slave states in red. Territories are a neutral yellow.