Stargard Gubiński

Artykuł

51°52′58″N 14°47′8″E

- błąd

38 m

WD

51°50'N, 14°51'E, 51°53'0.17"N, 14°47'6.07"E

- błąd

20106 m

Odległość

2030 m

Stargard Gubiński
wieś
Ilustracja
Ośrodek zdrowia w Stargardzie Gubińskim
Państwo

 Polska

Województwo

 lubuskie

Powiat

krośnieński

Gmina

Gubin

Liczba ludności (2013)

208[1]

Strefa numeracyjna

68

Kod pocztowy

66-633[2]

Tablice rejestracyjne

FKR

SIMC

0909549

Położenie na mapie gminy wiejskiej Gubin
Mapa konturowa gminy wiejskiej Gubin, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Stargard Gubiński”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa lubuskiego
Mapa konturowa województwa lubuskiego, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Stargard Gubiński”
Położenie na mapie powiatu krośnieńskiego
Mapa konturowa powiatu krośnieńskiego, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Stargard Gubiński”
Ziemia51°52′58″N 14°47′08″E/51,882778 14,785556
Strona internetowa

Stargard Gubiński (niem. Stargardt[3], łuż. Stary Grod)[4][5] – wieś w Polsce położona w województwie lubuskim, w powiecie krośnieńskim, w gminie Gubin. Położona nad rzeką Lubsza przy drodze nr 287 i nieczynnej linii kolejowej Gubin – Lubsko.

W latach 1973–1976 miejscowość była siedzibą gminy Stargard Gubiński[6][7]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zielonogórskiego.

Historia

Niewiele się zmieniała przez wieki nazwa wsi. W 1357 roku była znana jako Stargrad, w 1393 zmieniła się na Stargard, w 1452 jako Stargrade, aby od 1527 powrócić do nazwy Stargard („Stary Gród”)[8]. Pierwszym właścicielem wioski był mieszkaniec Gubina Zache, a później do 1848 roku należała do majątku w Grabicach[8]. W 1485 roku powstał we wsi pierwszy kościół[8]. Obecną budowlę wzniesiono z kamieni[9] w pierwszej połowie XVIII wieku, stawiając przy niej drewnianą dzwonnicę[8]. Nieremontowany kościół zaczął niszczeć, a nawet wydano ekspertyzę o jego rozbiórce. Burza i silny wiatr, który przeszedł 13 lutego 1997 roku nad wsią dopełnił zniszczenia[8]. W 2001 roku ówczesny proboszcz i mieszkańcy odrestaurowali[10] świątynię, upamiętniając to wydarzenie tablicą w dwóch językach[8]. Do wsi należał w XIX wieku folwark oraz młyn wodny przy Lubszy[8][9].

W 1945 roku wieś zasiedlili repatrianci z Bukowiny (dzisiejszej Rumunii)[11]

Od 1954 roku mieściła się we wsi Gromadzka Rada Narodowa, a następnie po zniesieniu powiatu gubińskiego weszła w skład powiatu lubskiego[7]. Istniało tu do 1956 roku Rolnicze Zrzeszenie Spółdzielcze im. Karola Świerczewskiego, a w 1969 roku było kółko rolnicze[7]. Utworzono we wsi w 1999 roku SPZOZ z filiami w Chlebowie, Grabicach, Polu i Strzegowie[12].

Wieś w 1988 roku zamieszkiwało 217 osób, w 1993 roku 181, a w 2000 199 osób. Od 2004 roku wieś posiada sieć wodną[12].

Zabudowania wsi
Zabudowania wsi

Zabytki

Kościół pw. św. Józefa

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisany jest[13]:

  • kościół pod wezwaniem świętego Józefa, gotycki z XIV wieku[3]. Powiększony w XVIII stuleciu o ceglane przybudówki oraz drewnianą wieżę. Jest to salowa świątynia założona na placu zbliżonym do prostokąta. Posiada wieżę wzniesioną na rzucie kwadratu. Korpus kościoła pokryty jest dachem trójspadowym, a wieża brogowym. Posiada wysokie okna, które w większości są zamknięte łukowato[3]. W przyziemiu wieży znajduje się wejście główne. Drewniany strop belkowy przykrywa wnętrze świątyni, który podparty jest czworobocznymi filarami. Wspierają one jednocześnie szerokie empory. Za ołtarzem znajduje się dobudowana część z pomieszczeniem naziemnym oraz krypta grobowa. Ołtarz główny oraz prospekt organowy z ornamentalno–heraldyczną dekoracją snycerską pochodzi z czasów barokowej przebudowy stargardzkiej świątyni[3].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Rozmieszczenie ludności w gminie według miejscowości. Gmina Gubin. [dostęp 2015-11-16].
  2. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1217 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  3. ↑ a b c d Krzysztof Garbacz: Przewodnik po zabytkach województwa lubuskiego tom 1. s. 242.
  4. ↑ Rudolf Lehmann: Historisches Ortslexikon für die Niederlausitz Band 2. Die Kreis Cottbus, Spremberg, Guben und Sorau. 2011. ISBN 978-3-941919-90-7.
  5. ↑ Tuż po wojnie Stary Gród – Pierwsza powojenna mapa Polski wydana przez WIG Sztabu Generalnego w roku 1945
  6. ↑ Od 15 stycznia 1976 roku został zniesiony
  7. ↑ a b c Zygmunt Traczyk: Ziemia Gubińska 1939 – 1949… s. 312
  8. ↑ a b c d e f g Zygmunt Traczyk: Ziemia Gubińska 1939 – 1949… s. 311
  9. ↑ a b Gubińskie Towarzystwo Kultury – Zeszyty Gubińskie nr 5 s. 29
  10. ↑ Przy wsparciu środków otrzymanych z RFN
  11. ↑ Henryk Stachowicz: Rozwój gospodarczy powiatu gubińskiego. s. 35.
  12. ↑ a b Zygmunt Traczyk: Ziemia Gubińska 1939 – 1949… s. 313
  13. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. lubuskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 13. [dostęp 2013-01-24].

Bibliografia

  • Wydawnictwo Gubińskiego Towarzystwa Kultury 1999 r. – Zeszyty Gubińskie nr 5 s.29
  • Henryk Stachowicz: Rozwój gospodarczy powiatu gubińskiego w okresie 15-lecia Polski Ludowej. Gubin: Stowarzyszenie Przyjaciół Ziemi Gubińskiej i Stowarzyszenie Pionierów Miasta Gubina, 2012.
  • Zygmunt Traczyk: Ziemia Gubińska 1939 – 1949…. Gubin: Stowarzyszenie Przyjaciół Ziemi Gubińskiej, 2011, s. 311-316. ISBN 978-83-88059-54-4.
  • Garbacz Krzysztof: Przewodnik po zabytkach województwa lubuskiego tom 1. Zielona Góra: Agencja Wydawnicza „PDN”, 2011, s. 242. ISBN 978-83-919914-8-2.
Gmina Gubin
Sołectwa
Pozostałe miejscowości

Herb gminy Gubin

Media użyte na tej stronie

Lubusz Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lubusz Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.18 N
  • S: 51.33 N
  • W: 14.40 E
  • E: 16.60 E
Stargard Gubiński3.JPG
Autor: Jurek281, Licencja: CC BY-SA 4.0
Kościół p.w. św. Józefa w Stargardzie Gubińskim (zabytek nr rejestr. 1628)
POL gmina Gubin COA.jpg
Herb gminy Gubin
Powiat krośnieński (województwo lubuskie) location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa powiatu krośnieńskiego, Polska