Stefan Piotrowski
| Państwo działania | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| profesor nauk astronomicznych | |
| Specjalność: astrofizyka | |
| Alma Mater | |
| Doktorat | 1938 – astronomia |
| Habilitacja | 1954 (prof. nadzw.) – astronomia |
| Profesura | 1962 |
| Polska Akademia Nauk | |
| Status | członek rzeczywisty |
| Funkcja Jednostka PAN | Przewodniczący |
| Nauczyciel akademicki | |
| Uczelnia | |
| Obserwatorium | Astronomiczne |
| Stanowisko | asystent |
| Okres zatrudn. | 1933–1939 i 1945–1952 |
| Uczelnia | |
| Obserwatorium | Astronomiczne |
| Stanowisko | zast. prof., prof., prof. em. |
| Okres zatrudn. | 1952–1980 |
| Dziekan | |
| Wydział | Matematyki, Fizyki i Chemii Uniwersytetu Warszawskiego |
| Okres spraw. | 1954–1959 |
| Dyrektor | |
| Obserwatorium | Astronomicznego |
| Okres spraw. | 1975–1980 |
| Następca | |
| Odznaczenia | |
  | |
Stefan Piotrowski (ur. 11 kwietnia 1910 w Krakowie, zm. 17 stycznia 1985 w Warszawie) – astronom, współtwórca warszawskiej szkoły astronomicznej.
Życiorys
Studia i początki pracy badawczej
Studiował na Uniwersytecie Jagiellońskim, gdzie w 1932 roku uzyskał stopień magistra filozofii w zakresie matematyki, a dwa lata później w zakresie astronomii. W marcu 1933 roku rozpoczął pracę nad wyznaczaniem minimów gwiazd zaćmieniowych w obserwatorium krakowskim i ta tematyka w 1938 roku zaowocowała rozprawą doktorską. Okres wojny spędził poza Krakowem, w rodzinnym majątku Zmiennica, ale po wojnie kontynuował pracę naukową, początkowo w Krakowie (w tym roczny staż na Uniwersytecie Harvarda w USA), a następnie od 1952 roku w Warszawie.
Działania
Po przeniesieniu się do Warszawy, Piotrowski podjął działania organizacyjne, przy tym skupiając wokół siebie grupę młodych adeptów astronomii. W 1955 roku zainicjował powstanie Zakładu Astronomii PAN, w 1953 roku założył kwartalnik Postępy Astronomii i przez wiele lat go redagował. W swojej pracy dydaktycznej w Obserwatorium Astronomicznym Uniwersytetu Warszawskiego[1] kładł nacisk na konieczność prowadzenia badań naukowych na światowym poziomie i na współpracę międzynarodową. Jego uczniami byli Bohdan Paczyński i cała grupa dziś wybitnych, znanych w świecie astronomów polskich. Pełnił szereg funkcji, m.in. był Dziekanem Wydziału Matematyki, Fizyki i Chemii Uniwersytetu Warszawskiego, wieloletnim kierownikiem Zakładu Astronomii PAN (w latach 1965–1973). Promował prowadzenie badań kosmicznych w Polsce, z jego inicjatywy powstał Komitet Badania i Pokojowego Wykorzystania Przestrzeni Kosmicznej PAN. W czerwcu 1968 roku wszedł w skład Komitetu Przygotowawczego obchodów 500 rocznicy urodzin Mikołaja Kopernika[2].
Badania
Piotrowski był uznanym specjalistą w zakresie wyznaczania orbit gwiazd zaćmieniowych oraz teorii transferu promieniowania w atmosferze gwiazdy. Prowadził bardzo dokładne obserwacje wizualne gwiazd zmiennych – z dokładnością nawet 0,04 mag[3]. Podejmował też szereg innych zagadnień, jak anizotropia ziaren pyłu międzygwiazdowego, czy problem transferu masy w układach podwójnych gwiazd. Był pionierem badań nad zagadnieniem zderzeń asteroid. W uznaniu zasług w pracy badawczej i organizacyjnej w 1962 roku został członkiem PAN.
Literatura
- Kto jest kim w Polsce 1984. Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Interpress, 1984, s. 753. ISBN 83-223-2073-6.
- Sylwetka Profesora Piotrowskiego. pta.edu.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-11-22)].
Przypisy
- ↑ Józef Smak, Andrzej Sołtan, Stefan Piotrowski 1910–1985, „Postępy Astronomii”, 1985 (1–2), s. 65–68.
- ↑ „Urania”, miesięcznik Polskiego Towarzystwa Miłośników Astronomii, nr 3, marzec 1969, str. 85
- ↑ Jerzy Kreiner, Henryk Brancewicz, Jerzy Michalski, Dyskusja po referacie T. Zbigniewa Dworaka „Kraków – centrum obserwacji gwiazd zaćmieniowych”, „Prace Komisji Historii Nauki Polskiej Akademii Umiejętności”, 5, 2003, s. 29–31, ISSN 1731-6715.
