Stefan Zamoyski (1837–1899)

Stefan Zamoyski
ilustracja

Jelita
hrabia
RodzinaZamoyscy herbu Jelita
Data i miejsce urodzenia7 września 1837
Florencja, Włochy
Data i miejsce śmierci1 stycznia 1899
Paryż, Francja
OjciecZdzisław Zamoyski
MatkaJózefina Walicka
Żona

Zofia Potocka

Dzieci

Adam Zdzisław Zamoyski
Władysław Zdzisław Zamoyski
Zygmunt Zamoyski
Zofia Świejkowska
Katarzyna Baworowska
Wanda Tarnowska

Rodzeństwo

Zofia Tarnowska (1839-1930), Maria Lubomirska (1841-1922), Wandę Grocholska (1846-1922)

Stefan Zamoyski
Ilustracja
Stefan Zamoyski (ok. 1895)
Data i miejsce urodzenia7 września 1837
Florencja
Data i miejsce śmierci1 stycznia 1899
Paryż
Członek Rady Powiatu w Jarosławiu
Okresod 1867
do 1899
NastępcaTeofil Żurawski
Prezes Wydziału Powiatowego w Jarosławiu
Okresod 18741884
do 18841891
PoprzednikWładysław Badeni
Władysław Koziebrodzki
NastępcaWacław Marynowski
Wiceprezes Wydziału Powiatowego w Jarosławiu
Okresod 18671868
do 18721873
PoprzednikZygmunt Dembowski
NastępcaEdward Micewski
Poseł na Sejm Krajowy
kadencja III, IV, V, VI, VII
Okresod 20 sierpnia 1870
do 1 stycznia 1899
PoprzednikIgnacy Jakubik
NastępcaWładysław Kraiński
Członek austriackiej Izby Panów
Okresod 31 października 1892
do 1 stycznia 1899

Stefan Zamoyski, hrabia herbu Jelita (ur. 7 września 1837 we Florencji, zm. 1 stycznia 1899 w Paryżu) – ziemianin, powstaniec styczniowy, prezes Towarzystwa Tatrzańskiego, poseł na galicyjski Sejm Krajowy, członek austriackiej Izby Panów.

Życiorys

W latach 1854–1855 uczył się w Teresianum w Wiedniu[1]. Ukończył studia na uniwersytecie w Dublinie[2]. Po powrocie do kraju pracował jako urzędnik w Wydziale Krajowym (1860–1863)[2]. Podczas powstania styczniowego należał do stronnictwa „białych”, naczelnik cywilny w obwodzie przemyskim[3]. Latem 1863 aresztowany przez Austriaków i więziony[4].

Ziemianin, właściciel klucza dóbr Wysocko w pow. jarosławskim (Bobrówka, Miękisz Stary, Korzenica, Laszki, Łazy, Wietlin, Wysock, Baranów i Kłuszyn). Wyremontował i zmodernizował swoją siedzibę dawny pałac Czartoryskich w Wysocku. W swoim majątku miał stadninę koni arabskich. Członek i działacz Galicyjskiego Towarzystwa Gospodarskiego, członek jego Komitetu (30 stycznia 1866 – 16 lutego 1868, 24 czerwca 1878 – 12 czerwca 1880, 27 czerwca 1894 – 20 czerwca 1899)[5]. Prezes Towarzystwa Tatrzańskiego (1893–1899)[1]. Współzałożyciel w 1867, a w latach 1868–1899 prezes Towarzystwa Wzajemnej Pomocy Urzędników Prywatnych w Galicji[2]. Inicjator, a następnie w latach 1873–1899 prezes Towarzystwa Naukowego im. Mikołaja Kopernika we Lwowie[2].

Członek Rady Powiatu w Jarosławiu (1867–1872, 1873–1897, 1898–1899)[1]. W latach 1867–1899 członek Wydziału Powiatowego w Jarosławiu, pełnił w nim funkcje wiceprezesa (1867–1868, 1872–1873) i prezesa (1874–1884, 1889–1891)[1]. Przewodniczył również komisji oświaty Rady Powiatu w Jarosławiu (1885–1888).

Z przekonań konserwatysta – należał do stronnictwa stańczyków. Poseł na Sejm Krajowy III kadencji (20 sierpnia 1870 – 26 kwietnia 1876), IV kadencji (8 sierpnia 1877 – 21 października 1882), V kadencji (15 września 1883 – 26 stycznia 1889), VI kadencji (10 października 1889 – 17 lutego 1894), VII kadencji (28 grudnia 1895 – 1 stycznia 1899). Wybierany kolejno w kadencjach III-VI w kurii IV (gmin wiejskich) z okręgu wyborczego nr 16 (Jarosław-Sieniawa-Radymno), zaś w kadencji VII z kurii I (wielkiej własności) w okręgu wyborczym nr 3 (przemyski) – po jego śmierci posłem wybrano w wyborach uzupełniających Władysława Kraińskiego[6]. Był aktywnym posłem, pracował w komisjach: w Sejmie III kadencji członek komisji głodowej (1876); w Sejmie IV kadencji należał do komisji petycyjnej, komisji kultury krajowej[7], w Sejmach V, VI, VII kadencji członek komisji gospodarstwa krajowego[8][9][10], Od 31 października 1892 dożywotni członek austriackiej Izby Panów[11]. Należał tam do grupy Prawicy[1]. Członek delegacji wspólnej na XXIX Sesji (25 maja – 19 czerwca 1893[11]).

Pogrzeb odbył się 1 lutego 1899 w Wysocku[12]. Pochowany w krypcie grobowej Zamoyskich kościoła Św. Zofii i Szczepana w Laszkach[13].

Rodzina

Urodził się w arystokratycznej rodzinie ziemiańskiej, syn uczestnika powstania listopadowego Zdzisława Jana Zamoyskiego (1810–1855) i Józefiny z Walickich (1808–1880). Miał trzy siostry: Zofię (1839–1930), żonę Jana Dzierżysława Tarnowskiego (1835–1894), Marię (1841–1922), żonę Jana Tadeusza Lubomirskiego (1826–1908) i Wandę (1846–1922), żonę Stanisława Grocholskiego (1835–1907). 24 sierpnia 1870 w Krzeszowicach ożenił się z Zofią z Potockich; mieli sześcioro dzieci: Adama Zdzisława (1872–1933), Władysława Zdzisława (1873–1944), Zygmunta (1875–1931), Zofię (1880–1913), żonę Emanuela Świeykowskiego (1874–1909), Katarzynę (1883–1958), żonę Jerzego Baworowskiego (1870–1933), Wandę (1892–1965), żonę Hieronima Tarnowskiego (1884–1945)[13].

Galeria

Przypisy

  1. a b c d e Parlament Österreich Republik, Kurzbiografie Zamoyski, Stefan Graf – Parlamentarier 1848-1918 online [26.03.2020].
  2. a b c d Hrabia Stefan Zamoyski – wspomnienie pośmiertne, w „Pamiętnik Towarzystwa Tatrzańskiego”. 1899 T.20, s. 52–54 Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa – wersja elektroniczna.
  3. Feliks Wiktor Riedl, Wspomnienie z powstania 1863 roku i z drogi na zesłanie w 1864 roku,, [w:] Zapomniane wspomnienia, oprac. Eligiusz Kozłowski, Warszawa 1981, s. 57–60.
  4. Powstanie styczniowe 1863. Galicja w powstaniu styczniowym, oprac. F. Dołgich Wrocław 1980.
  5. Handbuch des Lemberger Sttathalterei-Gebietes in Galizien für das Jahr 1866, s. 461; Galizisches Provinzial-Hanbuch für das Jahr 1867, s. 804; 1868, s. 806; Szematyzm Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim na rok 1878, s. 537; 1879, s. 533; 1880, s. 541; 1894, s. 637; 1895, s. 637; 1896, s. 638; 1897, s. 638; 1898, s. 735; 1899, s. 735.
  6. Stanisław Grodziski;: Sejm Krajowy Galicyjski 1861-1914. Warszawa 1993. ISBN 83-7059-052-7.
  7. ,,Sprawozdania Stenograficzne z drugiej sesji czwartego periodu Sejmu Krajowego”, s. 22–24.
  8. Stenograficzne sprawozdania Sejmu Krajowego z roku 1883, s. 33.
  9. Sejm Krajowy we Lwowie. Sprawozdania stenograficzne VI kadencji, I sesji; Lwów 1890, s. 35.
  10. Sejm Krajowy we Lwowie. Sprawozdania stenograficzne VII kadencji, – Protokół 2. posiedzenia z dnia 30 grudnia 1895 r, Lwów 1896, s. 4.
  11. a b Józef Buszko, Polacy w parlamencie wiedeńskim – 1848–1918,Warszawa 1996, s. 150, 398, 404, 407.
  12. Klepsydra – zawiadomienie o pogrzebie – online [27.03.2020].
  13. a b Stefan hr. Zamoyski z Zamościa h. Jelita – M.J. Minakowski, Genealogia potomków Sejmu Wielkiego – online [26.03.2020].

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Laszki-Kosciol2.jpg
Autor: Wojciech Koczułap, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Kościół rzymskokatolicki p.w. św. Zofii i św. Szczepana w Laszkach
Wysocko, pałac (HB1).jpg
Autor: Henryk Bielamowicz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Wysocko, Pałac, ob. dom pomocy społecznej
Wysocko.jpg
Autor: Pabbloz, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Wysocko - pałac, obecnie dom pomocy społecznej, 1719-1734, 1875, 1959
Stefan Zamoyski.jpg
Autor: nieznane, Licencja: CC0
ziemianin, powstaniec styczniowy, polityk galicyjski i austriacki, poseł na Sejm Krajowy (Galicja), członek austriackiej Izby Panów
Stefan Zamoyski w stroju polskim.jpg
Autor: Walery Rzewuski, Licencja: CC0
ziemianin, poseł na Sejm Krajowy (Galicja) i członek austriackiej Izby Panów