Stefania Pityńska

Stefania Pityńska
Perełka
podporucznik podporucznik
Data i miejsce urodzenia

6 września 1925
Kuryłówka

Data i miejsce śmierci

15 grudnia 1997
Ulanów

Przebieg służby
Siły zbrojne

Orzełek II RP.svg Narodowa Organizacja Wojskowa
Kotwica symbol.svg Armia Krajowa
Orzełek II RP.svg Narodowe Zjednoczenie Wojskowe

Jednostki

Oddział Partyzancki NOW-AK „Ojca Jana”

Stanowiska

sanitariuszka

Główne wojny i bitwy

II wojna światowa akcja „Burza”,
działania zbrojne podziemia antykomunistycznego w Polsce,
bitwa pod Kuryłówką

Odznaczenia
Krzyż Walecznych (od 1941) Krzyż Armii Krajowej Medal Wojska

Stefania Pityńska, z domu Krupa ps. „Perełka” (ur. 6 września 1925 w Kuryłówce[1], zm. 15 grudnia 1997 w Ulanowie) – sanitariuszka w oddziałach podziemia niepodległościowego w ramach Narodowej Organizacji Wojskowej i Narodowego Zjednoczenia Wojskowego.

Życiorys

Urodziła się jako jedno z czworga dzieci Piotra (listonosz, zm. 1935) i Marii z domu Staroń (zm. 1970). Miała braci Michała, Stanisława oraz siostrę Marię. Po tragicznej śmierci ojca Michał Krupa był głównym żywicielem i opiekunem rodziny, pracował jako drwal w Nadleśnictwie Brzyska Wola. Po wybuchu II wojny światowej w 1941 ukraińska policja wraz Niemcami okradła i spaliła zabudowania Krupów w Kuryłówce. Kilka dni później, nieobecny podczas tego aktu Michał, zabił siekierą jednego ze sprawców, ukraińskiego policjanta. Od tego czasu Krupa był poszukiwany przez gestapo i Ukraińców. Stefania wraz z matką i rodzeństwem uciekła za San do Starego Miasta.

Po nadejściu frontu wschodniego jako sanitariuszka brała udział w bitwie pod Kuryłówką 7 maja 1945, w której polskie oddziały leśne okręgu „San” stoczyły jedną z największych batalii polskich partyzantów przeciw Sowietom, zakończonej rozbiciem kolumny oddziałów NKWD (poległo 57 enkawudzistów). Podczas walk została ranna, zaś wywieziona na furmance z pola walk, poznała również rannego i transportowanego tym pojazdem, żołnierza Aleksandra Pityńskiego ps. „Kula”. Para wzięła ślub 20 stycznia 1946 w Tarnawcu. Po samobójczej śmierci dowódcy oddziału, Józefa Zadzierskiego ps. „Wołyniak” z 29 grudnia 1946, ciężarna odeszła wraz z mężem z oddziału. Ukrywali się w różnych miejscach na terenie Ulanowa. 15 marca 1947 urodził się ich syn Andrzej.

Po wojnie rodzina Pityńskich zamieszkała w Ulanowie. Rodzina Pityńskich była poddana prześladowaniu, w postaci rewizji, najścia domu, przeszukań, pobić ze strony funkcjonariuszy komunistycznych władz (wiązały się z poszukiwaniem Michała Krupy, nadal aktywnego partyzanta). Po jego aresztowaniu w 1959 i skazaniu, a następnie wyjściu na wolność w 1965, Michał Krupa zamieszkał z rodziną Pityńskich w Ulanowie.

Została awansowana do stopnia podporucznika.

Odznaczenia

Przypisy

Bibliografia

  • Także walczę – moją bronią jest sztuka. W: Kajetan Rajski: Wilczęta. Rozmowy z dziećmi Żołnierzy Wyklętych. Warszawa: Pro Patria, 2014, s. 83–116. ISBN 978-83-939007-1-8.

Media użyte na tej stronie

Orzełek II RP.svg
Autor: Poznaniak, Licencja: CC BY-SA 2.5
Orzełek Wojsk Lądowych II RP
Kotwica symbol.svg
Autor: Liftarn, Licencja: CC BY-SA 2.5
Kotwica symbol
POL Krzyż Walecznych (1941) BAR.svg
Baretka: Krzyż Walecznych (1941).
POL Krzyż Armii Krajowej BAR.svg
Ta ^specifik^ z W3C grafika wektorowa została stworzona za pomocą Inkscape .
POL Medal Wojska BAR.svg
Ta ^specifik^ z W3C grafika wektorowa została stworzona za pomocą Inkscape .