Sticherus

Sticherus
Ilustracja
Sticherus flabellatus
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

telomowe

Gromada

naczyniowe

Klasa

paprocie

Podklasa

paprotkowe

Rząd

glejcheniowce

Rodzina

glejcheniowate

Rodzaj

Sticherus

Nazwa systematyczna
Sticherus C. Presl
Tent. Pterid. 51. ante 2 Dec 1836[3]
Typ nomenklatoryczny

S. laevigatus (Willdenow) K. B. Presl[3]

Synonimy
  • Mertensia Willdenow (1804), not Roth (1797)[4]

Sticherusrodzaj paproci z rodziny glejcheniowatych (Gleicheniaceae). Zalicza się do niego około 87[5]–95 gatunków[6], występujących głównie w strefie równikowej oraz na półkuli południowej. Największe zróżnicowanie gatunków jest w tropikach Ameryki Południowej i Środkowej, gdzie występują 54 gatunki[6]. W Afryce rośnie kilka gatunków, w Malezji – 16 (do Chin na północy sięga już tylko jeden[4]), 9 na wyspach Oceanii w strefie tropikalnej, 6 w Australii i Nowej Zelandii, 5 w Chile[7].

Morfologia

Sticherus flabellatus
Rozwijający się, pseudodychotomiczny liść Sticherus cunninghamii
Pokrój
Paprocie naziemne, o płożących, długich i okrytych łuskami kłączach[7][8], z wyrastającymi z nich pojedynczo, wzniesionymi liśćmi[4].
Liście
Oś liścia pokryta łuskami frędzlowato orzęsionymi na brzegach, włoskami gwiazdkowatymi[8] lub naga[7]. Blaszka liściowa pierzasto podzielona lub z pączkiem szczytowym zamierającym i rozwidlająca się w efekcie pseudodychotomicznie. Odcinki liścia występują w rzędach wzdłuż wszystkich jego rozgałęzień[8][4]. Od centralnej wiązki przewodzącej w poszczególnych odcinkach odchodzą żyłki boczne z reguły pojedynczo, widlasto rozgałęzione[8][4].
Zarodnie
Siedzące, skupione po 3–5 (rzadko 2 lub 6)[6] w kupki bez zawijki. Kupki powstają w pojedynczych rzędach po obu stronach centralnej żyłki przewodzącej odcinków liścia, odsunięte od brzegu liścia[8][4].

Systematyka

Wykaz gatunków[5]
  • Sticherus albus J.Gonzales
  • Sticherus arachnoideus Østerg. & B.Øllg.
  • Sticherus aurantiacus Østerg. & B.Øllg.
  • Sticherus bifidus (Willd.) Ching
  • Sticherus blepharolepis (Sodiro) Ching
  • Sticherus bolanicus (Rosenst.) Copel.
  • Sticherus boliviensis (Maxon & C.V.Morton) J.Gonzales
  • Sticherus brackenridgei (E.Fourn.) H.St.John
  • Sticherus brassii (C.Chr.) Copel.
  • Sticherus brevitomentosus Østerg. & B.Øllg.
  • Sticherus brittonii (Maxon) Nakai
  • Sticherus chocoensis J.Gonzales
  • Sticherus compactus (Christ) Nakai
  • Sticherus cryptocarpus (Hook.) Ching
  • Sticherus cubensis (Underw.) J.Gonzales
  • Sticherus cundinamarcensis (Hieron.) Nakai
  • Sticherus cunninghamii (Heward ex Hook.) Ching
  • Sticherus decurrens (Raddi) J.Gonzales
  • Sticherus erectus (C.Chr.) Copel.
  • Sticherus farinosus (Kaulf.) Ching
  • Sticherus ferrugineus (Desv.) J.Gonzales
  • Sticherus flabellatus (R.Br.) H.St.John
  • Sticherus flagellaris (Bory ex Willd.) Ching
  • Sticherus fulvus (Desv.) Ching
  • Sticherus furcatus (L.) Ching
  • Sticherus fuscus J.Gonzales
  • Sticherus gnidioides (Mett.) Nakai
  • Sticherus gracilis (Mart.) Copel.
  • Sticherus hastulatus (Rosenst.) Nakai
  • Sticherus hirtus (Blume) Ching
  • Sticherus hispidus (Mett.) Copel.
  • Sticherus holttumii L.V.Lima & Salino
  • Sticherus hooglandii (Holttum) Perrie
  • Sticherus hypoleucus (Sodiro) Copel.
  • Sticherus impressus (Parris) Parris
  • Sticherus interjectus (Jermy & T.G.Walker) J.Gonzales
  • Sticherus intermedius (Baker) Chrysler
  • Sticherus jacha J.Gonzales
  • Sticherus jamaicensis (Underw.) Nakai
  • Sticherus lanosus (Christ) J.Gonzales
  • Sticherus lanuginosus (Moric. ex Fée) Nakai
  • Sticherus lechleri (Mett.) Nakai
  • Sticherus × leonis (Maxon) J.Gonzales
  • Sticherus lepidotus (R.A.Rodr.) R.A.Rodr. & Ponce
  • Sticherus littoralis (Phil.) Nakai
  • Sticherus lobatus N.A.Wakef.
  • Sticherus loheri (Christ) Copel.
  • Sticherus longipinnatus (Hook.) Ching
  • Sticherus maritimus (Hieron.) Nakai
  • Sticherus melanoblastus (Alston) Østerg. & B.Øllg.
  • Sticherus milnei (Baker) Ching
  • Sticherus montaguei (Compton) Nakai
  • Sticherus moyobambensis J.Gonzales
  • Sticherus nervatus J.Gonzales
  • Sticherus nigropaleaceus (J.W.Sturm) J.Prado & Lellinger
  • Sticherus nudus (Moritz ex Reichardt) Nakai
  • Sticherus oceanicus (Kuhn) Ching
  • Sticherus orthocladus (Christ) Chrysler
  • Sticherus ovatus J.Gonzales
  • Sticherus owhyhensis (Hook.) Ching
  • Sticherus pallescens (Mett.) Vareschi
  • Sticherus peruvianus (Maxon) A.R.Sm., M.Kessler & J.Gonzales
  • Sticherus pruinosus (Mart.) Ching
  • Sticherus × pseudobifidus (Jermy & T.G.Walker) J.Gonzales
  • Sticherus pseudoscandens (Alderw.) Copel.
  • Sticherus pteridellus (Christ) Copel.
  • Sticherus pulcher Copel.
  • Sticherus quadripartitus (Poir.) Ching
  • Sticherus reflexipinnulus (C.Chr.) Copel.
  • Sticherus remotus (Kaulf.) Chrysler
  • Sticherus retroflexus (J.Bommer) Copel.
  • Sticherus revolutus (Kunth) Ching
  • Sticherus rubiginosus (Mett.) Nakai
  • Sticherus rufus J.Gonzales
  • Sticherus salinoi L.V.Lima
  • Sticherus simplex (Desv.) Ching
  • Sticherus squamosus (Fée) J.Gonzales
  • Sticherus squamulosus (Desv.) Nakai
  • Sticherus strictissimus (Christ) Copel.
  • Sticherus × subremotus (Jermy & T.G.Walker) J.Gonzales
  • Sticherus tahitensis (Copel.) H.St.John
  • Sticherus tener (R.Br.) Ching
  • Sticherus tepuiensis A.R.Sm.
  • Sticherus tomentosus (Cav. ex Sw.) A.R.Sm.
  • Sticherus truncatus (Willd.) Nakai
  • Sticherus umbraculifer (Kunze) Ching
  • Sticherus underwoodianus (Maxon) Nakai
  • Sticherus urceolatus M.Garrett & Kantvilas
  • Sticherus velatus (Kunze) Copel.
  • Sticherus vestitus (Blume) Ching

Przypisy

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2021-02-28] (ang.).
  2. The Pteridophyte Phylogeny Group. A community-derived classification for extant lycophytes and ferns. „Journal of Systematics and Evolution”. 54 (6), s. 563–603, 2016. DOI: 10.1111/jse.12229. 
  3. a b Index Nominum Genericorum. Smithsonian Institution. [dostęp 2018-02-17].
  4. a b c d e f Sticherus. W: Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2018-02-17].
  5. a b Sticherus C.Presl. W: Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2021-11-12].
  6. a b c Jasiva Gonzales R., Michael Kessler. A synopsis of the Neotropical species of Sticherus (Gleicheniaceae), with descriptions of nine new species. „Phytotaxa”. 31, 2011. 
  7. a b c Sticherus C.Presl. W: Flora of New Zealand [on-line]. Landcare Research. [dostęp 2018-02-17].
  8. a b c d e Patrick J. Brownsey, John C. Smith-Dodsworth: New Zealand Ferns and Allied Plants. Auckland: David Bateman, 2000, s. 57. ISBN 1-86953-003-9.

Media użyte na tej stronie

Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Sticherus flabellatus kz05.jpg
Autor: Krzysztof Ziarnek, Kenraiz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Sticherus flabellatus in Christchurch Botanic Gardens
Sticherus cunninghamii kz21.jpg
Autor: Krzysztof Ziarnek, Kenraiz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Sticherus cunninghamii in Whakapapa, Waikato (New Zealand)
Sticherus flabellatus.jpg
Autor: Casliber, Licencja: CC BY-SA 3.0
Sticherus flabellatus, Maroochy Regional Bushland Botanic Gardens