Stopień rzadkości (numizmatyka)

Stopień rzadkości – miara rzadkości przypisywana monecie lub banknotowi na podstawie szacowanej liczby istniejących współcześnie egzemplarzy[1][2]. Stopień rzadkości często jest podstawą do wyceny numizmatu przez rynek kolekcjonerski[3][4][5].

W przypadku monet bitych po 1945 r. (obiegowych, okolicznościowych, kolekcjonerskich, próbnych) zazwyczaj przyjmowane jest założenie, że liczba istniejących egzemplarzy jest, z bardzo dobrym przybliżeniem, określona przez wielkość nakładu[3]. Szacowanie stopnia rzadkości monet dziewiętnastowiecznych i starszych odbywa się głównie poprzez analizę częstości występowania monety w obrocie kolekcjonerskim, jak również w kolekcjach muzealnych[6].

W numizmatyce polskiej zazwyczaj korzysta się z tradycyjnej, jedenastostopniowej skali zaproponowanej pod koniec XIX w. przez Emeryka Hutten-Czapskiego[7][1][8]:

Stopień rzadkościSzacowana liczba egzemplarzy
brak literypowyżej 400 000
R80 001– 400 000
R1 lub R115 001–80 000
R2 lub R23001–15 000
R3 lub R3601–3000
R4 lub R4121–600
R5 lub R526–120
R6 lub R67–25
R7 lub R74–6
R8 lub R82–3
RR lub R*1

W języku codziennym kolekcjonerów często używa się skróconego określenia:: „moneta R?” z pominięciem słów: „o stopniu rzadkości”.

Przypisy

  1. ↑ a b Narodowy Bank Polski, Stopnie rzadkości monet - NBPortal, www.nbportal.pl, 23 września 2014 [dostęp 2019-04-11] (pol.).
  2. ↑ Tadeusz Iger, Katalog trojaków polskich, wyd. pierwsze, Warszawa: Warszawskie Centrum Numizmatyczne, 2008, s. 7, ISBN 978-83-923332-4-1.
  3. ↑ a b FORTRESS Katalog Monet Polskich - Polish Coin Catalogue Online, fortresscatalogue.com [dostęp 2017-08-16].
  4. ↑ Fortress Katalog - Internetowy Katalog Monet, Fortress Katalog - Internetowy Katalog Monet [dostęp 2019-04-11] (pol.).
  5. ↑ Fortress Katalog - Internetowy Katalog Monet, Fortress Katalog - Internetowy Katalog Monet [dostęp 2019-04-11] (pol.).
  6. ↑ Karol Plage, Monety bite dla Królestwa Polskiego w latach 1815-1864 i monety bite dla miasta Krakowa w roku 1835 XXXVIII tablic, Warszawa: Polskie Towarzystwo Archeologiczne i Numizmatyczne, 1972, 17-40,V-VII.
  7. ↑ Tomasz Poniewierka, Katalog monet Prus Południowych i Wielkiego Księstwa Poznańskiego, 2015, s. 9.
  8. ↑ Słownik pojęć – Polskie Towarzystwo Numizmatyczne Oddział w Olsztynie [dostęp 2019-04-11] (pol.).