Strażnica KOP „Borkowszczyzna”
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie | |
| Rozformowanie | |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | Borkowszczyzna |
| Formacja | |
| Podległość | |
Strażnica KOP „Borkowszczyzna” – zasadnicza jednostka organizacyjna Korpusu Ochrony Pogranicza pełniąca służbę ochronną na granicy polsko-sowieckiej.
Formowanie i zmiany organizacyjne
W 1924 roku, w składzie 2 Brygady Ochrony Pogranicza, został sformowany 8 batalion graniczny. W 1928 roku w skład batalionu wchodziło 13 strażnic[1]. Strażnica KOP „Borkowszczyzna” w latach 1928 – 1939 znajdowała się w strukturze 4 kompanii KOP „Rubieżewicze”[2][3][4][5][6][7][8] batalionu KOP „Stołpce”[9]. Strażnica liczyła około 18 żołnierzy i rozmieszczona była przy linii granicznej z zadaniem bezpośredniej ochrony granicy państwowej[10]. W 1930 strażnicy nadano imię Mikołaja Kopernika[11]. W 1932 roku obsada strażnicy zakwaterowana była w budynku popolicyjnym[5]. Strażnicę z macierzystą kompanią łączyła droga polna długości 14,5 km[7].
Służba graniczna
Podstawową jednostką taktyczną Korpusu Ochrony Pogranicza przeznaczoną do pełnienia służby ochronnej był batalion graniczny. Odcinek batalionu dzielił się na pododcinki kompanii, a te z kolei na pododcinki strażnic, które były „zasadniczymi jednostkami pełniącymi służbę ochronną”, w sile półplutonu. Służba ochronna pełniona była systemem zmiennym, polegającym na stałym patrolowaniu strefy nadgranicznej, wystawianiu posterunków alarmowych, obserwacyjnych i kontrolnych stałych, patrolowaniu i organizowaniu zasadzek w miejscach rozpoznanych jako niebezpieczne, kontrolowaniu dokumentów i zatrzymywaniu osób podejrzanych, a także utrzymywaniu ścisłej łączności między oddziałami i władzami administracyjnymi[12]. Strażnice KOP stanowiły pierwszy rzut ugrupowania kordonowego Korpusu Ochrony Pogranicza[10].
Strażnica KOP „Borkowszczyzna” w 1932 roku ochraniała pododcinek granicy państwowej szerokości 4 kilometrów 445 metrów od słupa granicznego nr 752 do 763[5], a w 1938 roku pododcinek szerokości 5 kilometrów 261 metrów od słupa granicznego nr 751 do 764[7].
Sąsiednie strażnice:
- strażnica KOP „Oleszkowo” ⇔ strażnica KOP „Samochwały” – 1928[13], 1929[3], 1931[4], 1932[14], 1934[6], 1938[7]
Walka o strażnicę w 1939
17 września 1939 strażnicę atakowali kawalerzyści 3 szwadronu 145 pkaw st. lejtn. Wojnowa. Załoga stawiła krótkotrwały opór[15].
Dowódcy strażnicy
- plut. Antoni Kwiatkowski (był 30 VII 1936)[16]
Przypisy
- ↑ Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 5/1928.
- ↑ Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 8/1928.
- ↑ a b Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 8/1929.
- ↑ a b Szkice dyslokacyjne ↓.
- ↑ a b c Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 23/1932.
- ↑ a b Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 55/1934.
- ↑ a b c d Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 86/1938.
- ↑ Prochwicz 2003 ↓, s. 308.
- ↑ Szubański 2000 ↓, s. 89.
- ↑ a b Prochwicz, Konstankiewicz i Rutkiewicz 2003 ↓, s. 32.
- ↑ Głowiński 2018 ↓, s. 84.
- ↑ Falkiewicz 1925 ↓, s. 3-4.
- ↑ Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 7 i 8/1928.
- ↑ Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 23 i 25/1932.
- ↑ Cygan 2006 ↓, s. 100.
- ↑ Listy płac bg „Iwieniec” ↓.
Bibliografia
- Wiktor Krzysztof Cygan: Kresy we krwi. Obrona północno-wschodniej Polski we wrześniu 1939. Warszawa: Espadon Publishing, 2006. ISBN 978-83-60786-00-0.
- Tomasz Głowiński: Pułk KOP „Wołożyn” i chroniona przezeń granica (1929–1939). W: [red.] Artur Ochał, Michał Ruczyński, Paweł Skubisz: U polskich stali granic. W 90. rocznicę utworzenia Korpusu Ochrony Pogranicza. Szczecin: Instytut Pamięci Narodowej, 2018. ISBN 978-83-8098-528-5.
- Jerzy Prochwicz: Formacje Korpusu Ochrony Pogranicza w 1939 roku. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2003. ISBN 83-88973-58-4.
- Jerzy Prochwicz, Andrzej Konstankiewicz, Jan Rutkiewicz: Korpus Ochrony Pogranicza 1924-1939. Barwa i Broń, 2003. ISBN 83-900217-9-4.
- Rajmund Szubański. Bataliony, kompanie, strażnice KOP. „Wojskowy Przegląd Historyczny”. 3 (145), 1993. Warszawa: Wydawnictwo „Czasopisma Wojskowe”. ISSN 0043-7182.
- Rajmund Szubański. Bataliony, kompanie, strażnice KOP-u. „Przegląd Historyczno-Wojskowy”. 3 (184), 2000. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona. ISSN 1640-6281.
- Stanisław Falkiewicz: Korpus Ochrony Pogranicza. W pierwszą rocznicę objęcia służby na wschodniej granicy Rzeczypospolitej 1924-1925. 1925. [dostęp 2016-01-30].
- Komunikaty dyslokacyjne Korpusu Ochrony Pogranicza z lat 1927 (z uzupełnieniami i poprawkami), 1928, 1932, 1934 (z uzupełnieniami i poprawkami) i 1938 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
- Szkice dyslokacyjne Korpusu Ochrony Pogranicza i podległych jednostek w latach 1927-1939 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
- Listy płac batalionu granicznego KOP „Iwieniec” w latach 1925-1939 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
Media użyte na tej stronie
.svg)
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Kompania KOP Rubieżewicze w 1934
Wizyta prezydenta RP Ignacego Mościckiego na kresach wschodnich - pobyt w Borkowszczyżnie k. Wilna. Prezydent RP Ignacy Mościcki w samochodzie opuszcza strażnicę Korpusu Ochrony Pogranicza. Widoczni także m.in.: adiutant prezydenta RP rtm. Wacław Calewski (siedzi obok kierowcy), gen. Mieczysław Norwid-Neugebauer (siedzi obok prezydenta). Koncern Ilustrowany Kurier Codzienny - Archiwum Ilustracji. Sygnatura 1-A-1629-2
Wizyta prezydenta RP Ignacego Mościckiego na kresach wschodnich - pobyt w Borkowszczyżnie k. Wilna. Prezydent RP Ignacy Mościcki (I rząd 2. z lewej) na strażnicy Korpusu Ochrony Pogranicza. Widoczni m.in.: gen. Mieczysław Norwid-Neugebauer (1. z lewej), adiutant prezydenta RP major Kazimierz Jurgielewicz (I rząd 3. z lewej), adiutant prezydenta RP rtm. Wacław Calewski (za prezydentem, z papierosem), szef Gabinetu Wojskowego Prezydenta RP pułkownik Jan Głogowski (I rząd 4. z lewej). Koncern Ilustrowany Kurier Codzienny - Archiwum Ilustracji. Sygnatura 1-A-1629-1