Strażnica WOP Jastarnia
.jpg) Budynek strażnicy SG w Jastarni (II połowa 1991) | |
| Historia | |
| Państwo |  Polska |
|---|---|
| Sformowanie | 1945[a] |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | Leśna 14/16 Hel[1]; Portowa 24, 84-140 Jastarnia |
| Formacja | Wojska Ochrony Pogranicza Straż Graniczna |
| Podległość | 20 komenda odcinka WOP 162 batalion WOP batalion WOP Sopot Kaszubska Brygada WOP Kaszubski Oddział SG |
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Strażnica Wojsk Ochrony Pogranicza Hel/Jastarnia – nieistniejący obecnie podstawowy pododdział graniczny Wojsk Ochrony Pogranicza pełniący służbę ochronną na granicy morskiej.
Strażnica Straży Granicznej w Jastarni – nieistniejąca obecnie graniczna jednostka organizacyjna polskiej straży granicznej realizująca zadania bezpośrednio w ochronie granicy państwowej.
Formowanie i zmiany organizacyjne
Strażnica została sformowana w 1945 roku w strukturze 20 komendy odcinka Sopot jako 96 strażnica WOP[2] (Hel)[3] o stanie 56 żołnierzy. Kierownictwo strażnicy stanowili: komendant strażnicy, zastępca komendanta do spraw polityczno-wychowawczych i zastępca do spraw zwiadu. Strażnica składała się z dwóch drużyn strzeleckich, drużyny fizylierów, drużyny łączności i gospodarczej. Etat przewidywał także instruktora do tresury psów służbowych oraz instruktora sanitarnego[4]. Sformowane strażnice morskiego oddziału OP nie przystąpiły bezpośrednio do objęcia ochrony granicy morskiej. Odcinek dawnej granicy polsko-niemieckiej sprzed 1939 roku od Piaśnicy, aż do lewego styku z 4 Oddziałem OP ochraniany był przez radziecką straż graniczną wydzieloną ze składu wojsk marszałka Rokossowskiego. Pozostały odcinek granicy od rzeki Piaśnica, aż po granicę z ZSRR zabezpieczała Morska Milicja Obywatelska[5].
96 strażnica WOP zamiast w Helu zorganizowana była w Jastarni i bez objęcia służby. W Helu w owym czasie stacjonowały jednostki radzieckie[5]. 7 lipca 1947 roku strażnica nr 96 została włączona do 20 odcinka WOP, a 31 sierpnia 1947 roku nastąpiło przeniesienie strażnicy z Jastarni do Helu[b][6].
W marcu 1954 roku dokonano zmiany numeracji strażnic WOP. Strażnica Jastarnia otrzymała numer 99[7].
Jesienią 1956 roku rozpoczęto numerować strażnice w systemie brygadowym. Podległa bezpośrednio brygadzie strażnica Jastarnia otrzymała numer 8[8].
Latem 1957 roku, po przekazaniu 161 batalionu WOP 15 Brygadzie WOP, zmieniono po raz kolejny numerację strażnic w systemie brygadowym[9]. Strażnica Jastarnia otrzymała numer 2[10].
W 1960 roku, pozostając nadal w systemie brygadowym, odwrócono numerację. Strażnica otrzymała numer 6[11].
W 1964 roku strażnica WOP nr 3 Jastarnia uzyskała status strażnicy lądowej i zaliczona została do III kategorii[12].
Służba graniczna
Do 1948 roku, czyli do czasu powołania punktów kontroli ruchu rybackiego (PKRR), strażnica zajmowała się także kontrolą kutrów rybackich[13].
Strażnice sąsiednie:
- 95 strażnica WOP Puck ⇔ 97 strażnica WOP Gdynia – 1946 rok.
Dowódcy strażnicy
- por. Adam Choma[2]
- ppor. Stanisław Zdziechowski (1952)
- ppor. Henryk Rejowski (1952–?)
- mjr Łapeta (był w 1986–1991).
Uwagi
- ↑ Od 1991 roku strażnica Straży Granicznej.
- ↑ Położenie strażnicy w Helu → 54°36′08″N 18°48′48″E/54,602194 18,813194
Przypisy
- ↑ Skorek 1997 ↓, s. 27.
- ↑ a b Skorek 1997 ↓, s. 29.
- ↑ ASGran., sygn. 217/143 ↓.
- ↑ Dominiczak 1985 ↓, s. 46.
- ↑ a b Historia KBWOP ↓, s. 5.
- ↑ Historia KBWOP ↓, s. 51.
- ↑ Bieniecki 2005 ↓, s. 87-88.
- ↑ Historia KBWOP ↓, s. 161.
- ↑ Historia KBWOP ↓, s. 163.
- ↑ Historia KBWOP ↓, s. 163-164.
- ↑ Historia KBWOP ↓, s. 168.
- ↑ Wykazy dyslokacyjne WOP ↓.
- ↑ Historia KBWOP ↓, s. 34.
Bibliografia
- Henryk Dominiczak: Zarys historii Wojsk Ochrony Pogranicza 1945-1985. Warszawa: Wojskowa drukarnia w Łodzi, 1985.
- Ireneusz Bieniecki. Kaszubska Brygada Wojsk Ochrony Pogranicza w ochronie granicy morskiej. „Biuletyn 1/2005. Centralny Ośrodek Szkolenia Straży Granicznej”, 2005. Koszalin. ISSN 1429-2505.
- Andrzej Skorek. Zabezpieczenie wybrzeża środkowego po II wojnie światowej. „Biuletyn Centralnego Ośrodka Straży Granicznej”. 1/97, 1997. Koszalin: Centralny Ośrodek Straży Granicznej. ISSN 1429-2505.
- Archiwum Straży Granicznej, sygn. 217/143 k.120 -121. Wykazy dyslokacyjne WOP 1946.
- ASGr.Historia Kaszubskiej Brygady Wojsk Ochrony Pogranicza. Gdańsk 1965.
- Archiwum Straży Granicznej. Rozkazy personalne dowódcy Wojsk Ochrony Pogranicza.
Linki zewnętrzne
Media użyte na tej stronie
Punkt Obserwacji Wzrokowo-Technicznej (POWT) nr 54, wieża (na dawnym bunkrze) w Helu - Strażnica Wojsk Ochrony Pogranicza Jastarnia
Żołnierz WOP przy „krosie” - Strażnica Wojsk Ochrony Pogranicza Jastarnia
Punkt Obserwacji Wzrokowo-Technicznej (POWT) nr 53 w Jastarni - Strażnica Wojsk Ochrony Pogranicza Jastarnia
Autor: Lonio17, Licencja: CC BY-SA 4.0
Dyslokacja oddziałów i komend Wojsk Ochrony Pogranicza - 4 Oddział Morski Ochrony Pogranicza w styczniu 1946 r.
Żołnierz WOP przy agregacie prądotwórczym PAD 8-3/400 - Strażnica Wojsk Ochrony Pogranicza Jastarnia
Punkt Obserwacji Wzrokowo-Technicznej (POWT) nr 52, wieża w Kuźnicy Helskiej - Strażnica Wojsk Ochrony Pogranicza Jastarnia
Żołnierze WOP tuż po apelu wieczornym i zarządzonym capstrzyku na strażnicy - Strażnica Wojsk Ochrony Pogranicza Jastarnia
Żołnierze WOP na "obieraku" - Strażnica Wojsk Ochrony Pogranicza Jastarnia
Strażnica Straży Granicznej w Jastarni (II połowa 1991 roku)