Strażnica WOP Olszyna
Historia | |
Państwo | |
---|---|
Sformowanie | 1945[a] |
Rozformowanie | 1998 |
Tradycje | |
Rodowód | 24 strażnica WOP |
Kontynuacja | Strażnica SG w Tuplicach |
Organizacja | |
Dyslokacja | |
Formacja | |
Podległość | 5 komenda odcinka |
Strażnica Wojsk Ochrony Pogranicza Olszyna/Bukowina – nieistniejący obecnie podstawowy pododdział Wojsk Ochrony Pogranicza pełniący służbę graniczną[c] na granicy z Niemiecką Republiką Demokratyczną i Republiką Federalną Niemiec[d].
Strażnica Straży Granicznej w Olszynie – nieistniejąca obecnie graniczna jednostka organizacyjna Straży Granicznej realizująca zadania bezpośrednio w ochronie granicy państwowej z Republiką Federalną Niemiec.
Formowanie i zmiany organizacyjne
Strażnica została sformowana w 1945 roku w strukturze 5 komendy odcinka Tuplice jako 24 strażnica WOP (Olszyna)[1]. Kierownictwo strażnicy stanowili: komendant strażnicy, zastępca komendanta do spraw polityczno-wychowawczych i zastępca do spraw zwiadu. Strażnica składała się z dwóch drużyn strzeleckich, drużyny fizylierów, drużyny łączności i gospodarczej. Etat przewidywał także instruktora do tresury psów służbowych oraz instruktora sanitarnego[2].
27 października 1946 roku została przeniesiona z Olszyny do Trzebiela[3]. W 1947 roku została przeformowania na strażnicę I kategorii – 55 wojskowych[3].
W związku z reorganizacją oddziałów WOP 24 kwietnia 1948 roku, 24 strażnica OP Bukowina została włączona w struktury 30 batalionu Ochrony Pogranicza w Tuplicach, a 1 stycznia 1951 roku 91 batalionu WOP w Tuplicach[4].
W 1954 roku wprowadzono nową numerację strażnic, a strażnica WOP Bukowina otrzymała nr 32 w skali kraju. W 1956 roku rozpoczęto numerowanie strażnic na poziomie brygady. Strażnica Specjalna WOP Olszyna była 5. w 9 Brygadzie Wojsk Ochrony Pogranicza.
W 1960 roku funkcjonowała jako 17 strażnica WOP Olszyna I kategorii w strukturach 91 batalionu WOP, a 1 stycznia 1964 roku jako 16 strażnica WOP lądowa I kategorii Olszyna[5]. Natomiast w marcu 1968 roku była jako Strażnica Techniczna WOP nr 14 Olszyna typu I w strukturach ww. batalionu.
W 1976 roku Wojska Ochrony Pogranicza przeszły na dwuszczeblowy system zarządzania. Strażnicę podporządkowano bezpośrednio pod sztab Lubuskiej Brygady WOP w Krośnie Odrzańskim[6], a w 1984 roku utworzonego batalionu granicznego WOP Gubin jako Strażnica WOP Olszyna kategorii I. Po rozformowaniu Lubuskiej Brygady WOP, 1 listopada 1989 roku strażnica została włączona w struktury Łużyckiej Brygady WOP w Lubaniu Śląskim i tak funkcjonowała do 15 maja 1991 roku[7].
Straż Graniczna:
Po rozwiązaniu 15 maja 1991 roku Wojsk Ochrony Pogranicza, 16 maja 1991 roku strażnica w Olszynie weszła w podporządkowanie Lubuskiego Oddziału Straży Granicznej[8] i przyjęła nazwę Strażnica Straży Granicznej w Olszynie.
W 1998 roku zarządzeniem Komendanta Głównego Straży Granicznej, Strażnica SG w Olszynie została zniesiona. Na bazie sił i środków po zniesionej strażnicy w Olszynie, w strukturach Lubuskiego Oddziału Straży Granicznej została powołana Strażnica Straży Granicznej w Tuplicach z miejscem dyslokacji w Tuplicach[9].
Ochrona granicy
W 1960 roku 17 strażnica WOP Olszyna I kategorii ochraniała odcinek granicy państwowej o długości 8 800 m:
- Od znaku granicznego nr 320 do znaku gran. nr 336.
W 1974 roku na odcinku strażnicy zostało uruchomione drogowe przejście graniczne, w którym odprawę graniczną osób, towarów, i środków transportu, wykonywała załoga utworzonej Granicznej Placówki Kontrolnej Olszyna (GPK Olszyna):
Wydarzenia
- 13 grudnia 1981–22 lipca 1983 – (Stan Wojenny w Polsce), normę służby granicznej dla żołnierzy podwyższono z 8 do 12 godzin na dobę. Ścisłą kontrolą objęto całą strefę nadgraniczną. W stan gotowości były postawione pododdziały odwodowe[10].
Strażnice sąsiednie
- 23 strażnica WOP Żarki ⇔ 25 strażnica WOP Zasieki – 1946
- 23 strażnica OP Żarki Wielkie ⇔ 25 strażnica OP Zasieki – 1949
- Strażnica OP Żarki Wielkie nr 23 ⇔ Strażnica OP Rokita nr 25a – 18.01.1950
- 4 strażnica WOP Żarki Wielkie ⇔ 6 strażnica WOP Rokita – 1957
- 18 strażnica WOP II kat. Żarki Wielkie ⇔ 16 strażnica WOP II kat. Rokita – 1960
- 17 strażnica WOP lądowa II kat. Żarki Wielkie ⇔ 15 strażnica WOP lądowa II kat. Rokita – 01.01.1964.
- Strażnica lądowa WOP nr 15 Żarki typ II ⇔ Strażnica techniczna WOP nr 13 Zasieki typ I – 01.07.1967
- Strażnica WOP Łęknica lądowa kat. I ⇔ Strażnica WOP Zasieki lądowa kat I – 1984.
Straż Graniczna:
- Strażnica SG w Łęknicy ⇔ Strażnica SG w Zasiekach – 16.05.1991.
Dowódcy strażnicy
- ppor. Czesław Jaworski (był 10.1946)[e]
- ppor. Piotr Kocybała (był w latach 1948–1949)[11]
- ppor. Władysław Szczepański (był w 1951)
- por. Józef Orłowski (1952–1956)
- por. Eugeniusz Zwierz (1956–1957)
- por. Czesław Fabiszewski (1957–1959)
- kpt. Eugeniusz Saputa (1958–był w 1964)
- por. Zdzisław Biniaszczyk (1967–1969)
- kpt. Jan Rabczyński (15.02.1969–był w 1977)
- ppor. Marek Walczak (1982–1984)
- por. Adam Mieszkało (1984–1986)
- ppor. Leszek Chosiński (1986–1987)
- por. Tadeusz Rawski (od 1987)
Poniżej wykaz dowódców strażnicy podano za Józef Ostrowski: Lubuska Brygada Wojsk Ochrony Pogranicza 1945–1989. Ludzie – wydarzenia. s. 18.
- kpt. J. Rebeżyński
- kpt. Eugeniusz Caputa
- por. J. Rawski
- por. Rabczyński.
Uwagi
- ↑ Od 1991 roku strażnica Straży Granicznej.
- ↑ ... Elementem służby granicznej jest jeden lub więcej uzbrojonych żołnierzy WOP wyznaczonych do ochrony granicy państwowej. Elementami służby granicznej są: patrol graniczny, podsłuch, obserwacja, dozór, posterunek graniczny, zasadzka, patrol pogotowia. Element służby składający się z dwóch lub więcej żołnierzy posiada wyznaczonego rozkazem dowódcę, któremu podlegają pozostali żołnierze (Rozdział V, Obowiązki żołnierza WOP, Obowiązki żołnierzy wchodzących w skład elementów służby granicznej, pkt 76) (Regulamin Służby Granicznej 1968 ↓, s. 25–26).
- ↑ Pełnienie służby granicznej jest wykonywaniem zadania bojowego w ochronie granicy państwowej. Służbę ochrony granicy państwowej żołnierz WOP powinien pełnić z całkowitym poświęceniem i oddaniem, nie szczędząc swych sił, wiedzy i umiejętności fachowych, a nawet życia. Granica państwa musi być ochraniana zawsze bez względu na porę roku, doby i warunki (Rozdział V, Obowiązki żołnierza WOP, pkt 70) (Regulamin Służby Granicznej 1968 ↓, s. 24).
- ↑ Od 3 października 1990 roku z RFN.
- ↑ Rozkaz personalny dowódcy WOP nr 054 z 19.10.1946 roku (Rozkazy personalne DWOP ↓).
Przypisy
- ↑ ASGran., sygn. 217/143 ↓.
- ↑ Dominiczak 1985 ↓, s. 46.
- ↑ a b Historia ŁBWOP ↓, s. 53–54.
- ↑ Ostrowski 2005 ↓, s. 18.
- ↑ Wykazy dyslokacyjne WOP ↓.
- ↑ Jackiewicz 1998 ↓, s. 53.
- ↑ muzeumsg–Lubuska Brygada WOP ↓.
- ↑ Łach 2013 ↓, s. 294.
- ↑ Potocka i Kowalski 2011 ↓, s. 21.
- ↑ Żurawlow 2011 ↓, s. 37.
- ↑ Historia ŁBWOP ↓, s. 120, 121.
Bibliografia
- Henryk Dominiczak, Zarys historii Wojsk Ochrony Pogranicza 1945–1985, Warszawa: Wojskowa drukarnia w Łodzi, 1985 .
- Jerzy Prochwicz, Wojska Ochrony Pogranicza 1945–1965, Piotrków Trybunalski: Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie, 2011, ISBN 978-83-7726-027-2 .
- Halina Łach, System ochrony polskiej granicy państwowej, Olsztyn: Instytut Historii i Stosunków Międzynarodowych. Wydział Humanistyczny WM, 2013, ISBN 978-83-935593-8-1 .
- Zenon Jackiewicz: Wojska Ochrony Pogranicza: (1945–1991): krótki informator historyczny. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej, 1998. ISBN 83-909304-3-9.
- Józef Ostrowski: Lubuska Brygada Wojsk Ochrony Pogranicza 1945–1989. Ludzie – wydarzenia. Krosno Odrzańskie: Drukarnia Dem-druk w Lubsku, 2005.
- Wojska Ochrony Pogranicza 1945–1990 – Lubuska Brygada WOP (pol.). W: Muzeum Polskich Formacji Granicznych im. Władysława Raginisa [on-line]. muzeumsg.strazgraniczna.pl. [dostęp 2021-01-16].
- Luiza Potocka, Grzegorz Kowalski: Lubuski i Nadodrzański Oddział Straży Granicznej w Krośnie Odrzańskim. W: Leszek Elas [patronat]: Straż Graniczna w dwudziestoleciu 1991-2011. Materiały poseminaryjne – Tom II. Koszalin: Centralny Ośrodek Szkolenia Straży Granicznej im. Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego, 2011. ISBN 978-83-909484-4-7.
- Sławomir Żurawlow, Pododdziały Ochrony Pogranicza w Jaworzynce, Istebnej i Koniakowie – Rys historyczny 1922–2008, Gliwice: Gminny Ośrodek Kultury w Istebnej, 2011 .
- Praca zbiorowa, Historia Łużyckiej Brygady WOP
- ASGr.Historia Lubuskiej Brygady Wojsk Ochrony Pogranicza. Krosno Odrzańskie 1965 r.
- Archiwum Straży Granicznej. Rozkazy personalne dowódcy Wojsk Ochrony Pogranicza.
- Archiwum Straży Granicznej. Wykazy dyslokacyjne jednostek i pododdziałów Wojsk Ochrony Pogranicza.
- Regulamin Służby Granicznej Część I – Zasady Ogólne, t. WOP 1/67, Warszawa: Ministerstwo Obrony Narodowej Szefostwo Wojsk Ochrony Pogranicza, 1968, s. 24, 25–26 .
Media użyte na tej stronie
Autor: Olek Remesz (wiki-pl: Orem, commons: Orem), Licencja: CC BY-SA 2.5
Ta ^specifik^ z W3C grafika wektorowa została stworzona za pomocą Inkscape .
Symbol Nadodrzańskiego Oddziału Straży Granicznej
Żołnierz WOP podczas służby w pomieszczeniu dyżurnego-operacyjnego strażnicy – Strażnica Wojsk Ochrony Pogranicza Olszyna.
Autor: Lonio17, Licencja: CC BY-SA 4.0
Dyslokacja oddziałów i komend Wojsk Ochrony Pogranicza - 1 Oddział Ochrony Pogranicza w 1945 r.
Rozmieszczenie 91 batalionu WOP w 1957
Żołnierze WOP na moście granicznym – Strażnica Wojsk Ochrony Pogranicza Olszyna.
Żołnierze WOP w pomieszczeniu dyżurnego-operacyjnego strażnicy, w czasie odprawy elementu do służby granicznej – Strażnica Wojsk Ochrony Pogranicza Olszyna.