Strażnica WOP Sobolice
Pałacyk, miejsce stacjonowania byłej strażnicy w Sobolicach (lipiec 2016) | |
Historia | |
Państwo | |
---|---|
Sformowanie | 1945[a] |
Rozformowanie | 2005 |
Tradycje | |
Rodowód | 20 strażnica WOP |
Organizacja | |
Dyslokacja | |
Formacja | |
Podległość | 4 komenda odcinka |
Strażnica Wojsk Ochrony Pogranicza Sobolice – nieistniejący obecnie podstawowy pododdział graniczny Wojsk Ochrony Pogranicza pełniący służbę graniczną[b] na granicy z Niemiecką Republiką Demokratyczną i Republiką Federalną Niemiec[c].
Strażnica Straży Granicznej w Sobolicach – nieistniejąca obecnie graniczna jednostka organizacyjna polskiej straży granicznej realizująca zadania bezpośrednio w ochronie granicy państwowej z Republiką Federalną Niemiec.
Formowanie i zmiany organizacyjne
Strażnica została sformowana w 1945 roku w strukturze 4 komendy odcinka Zgorzelec jako 20 strażnica WOP (Sobolice)[1]. Kierownictwo strażnicy stanowili: komendant strażnicy, zastępca komendanta do spraw polityczno-wychowawczych i zastępca do spraw zwiadu. Strażnica składała się z dwóch drużyn strzeleckich, drużyny fizylierów, drużyny łączności i gospodarczej. Etat przewidywał także instruktora do tresury psów służbowych oraz instruktora sanitarnego[2]. W 1947 roku została przeformowania na strażnicę II kategorii – 43 wojskowych[3].
W związku z reorganizacją oddziałów WOP, 24 kwietnia 1948 roku 20 strażnica OP Sobolice podporządkowana została dowódcy 18 batalionu OP, a 1 stycznia 1951 roku 84 batalionu WOP.
W 1954 roku wprowadzono nową numerację strażnic, a strażnica WOP Sobolice otrzymała nr 27 w skali kraju[4]. W 1956 roku rozpoczęto numerowanie strażnic na poziomie brygady. Strażnica I kategorii Sobolice była 27. w 8 Brygadzie Wojsk Ochrony Pogranicza[4]. W 1960 roku, po kolejnej zmianie numeracji, strażnica posiadała numer 1 i zakwalifikowana była do kategorii II w 8 Łużyckiej Brygadzie WOP[4].
W 1963 roku strażnica WOP Sobolice została przekazana 9 Lubuskiej Brygadzie WOP i była w strukturach 91 batalionu WOP[5]. W 1964 roku Strażnica WOP nr 21 Sobolice uzyskała status strażnicy lądowej i zaliczona została do II kategorii[4]. W 1968 roku Strażnica WOP Sobolice lądowa typ. I nr 19 była w strukturach 91 batalionu WOP w Tuplicach.
W 1976 roku Wojska Ochrony Pogranicza przeszły na dwuszczeblowy system zarządzania. Strażnicę podporządkowano bezpośrednio pod sztab brygady[6]. W 1984 roku była strażnicą lądową kategorii II.
- Straż Graniczna:
Po rozwiązaniu Wojsk Ochrony Pogranicza, 16 maja 1991 roku strażnica w Sobolicach weszła w podporządkowanie Lubuskiego Oddziału Straży Granicznej[7] i przyjęła nazwę Strażnica Straży Granicznej w Sobolicach (Strażnica SG w Sobolicach).
Strażnica SG w Sobolicach funkcjonowała do 2005 roku. Obecnie obiekt jest własnością prywatną[8].
Ochrona granicy
W 2003 roku strażnica ochraniała odcinek granicy państwowej o długości 14945 m:
- Włącznie od znaku granicznego nr 185, wyłącznie do znaku gran. nr 228[9].
Strażnice sąsiednie
- 19 strażnica WOP Penzig ⇔ 21 strażnica WOP Przewóz – 1946
- 19 strażnica OP Bielawa Dolna ⇔ 21 strażnica OP Przewóz – 04.09.1949
- 20a strażnica OP Toporów ⇔ 20a strażnica OP Przewóz – 05.09 1949
- 25 strażnica WOP Toporów I kat. ⇔ 1 strażnica WOP Przewóz – 1957
- 3 strażnica WOP Toporów II kat. ⇔ 21 strażnica WOP Przewóz I kat. – 01.01.1960
- 2 strażnica WOP Toporów lądowa II kat. ⇔ 18 strażnica WOP Przewóz lądowa I kat. – 01.01.1964
- Strażnica WOP Toporów ⇔ 18 strażnica WOP Przewóz lądowa typ. I – 1968
- Straż Graniczna:
- Strażnica SG w Bielwie Dolnej ⇔ Strażnica SG w Przewozie – 16.05.1991.
Komendanci/dowódcy strażnicy
- por. Kazimierz Dobosz (do 1947)
- Mieczysław Kręglicki (01.01.1949–01.01.1950)[10]
- ppor. Stanisław Kowalczyk (od 1952)
- por. Henryk Kaczmarek (1953–1956)
- por. Edward Moraś (1956–1959)
- por. Wojciech Sobiś (1959–1963)
- por. Henryk Szczerbuk (od 1963)
- kpt. Wacław Fagas (był w 1968)
- kpt. Ryszard Chudy (21.01.1969–był w 1971)
- ppor. Piotr Zbierajewski (05.10.1972–30.04.1974)
- chor. sztab. Jerzy Graczyk p.o. (30.04.1974–03.1991).
Poniżej wykaz dowódców strażnicy podano za Józef Ostrowski: Lubuska Brygada Wojsk Ochrony Pogranicza 1945–1989. Ludzie – wydarzenia. s. 18.
- kpt. Henryk Szczerbuk
- kpt. Ryszard Chudy
- chor. Jerzy Graczyk.
Uwagi
- ↑ Od 1991 roku strażnica Straży Granicznej.
- ↑ Pełnienie służby granicznej jest wykonywaniem zadania bojowego w ochronie granicy państwowej. Służbę ochrony granicy państwowej żołnierz WOP powinien pełnić z całkowitym poświęceniem i oddaniem, nie szczędząc swych sił, wiedzy i umiejętności fachowych, a nawet życia. Granica państwa musi być ochraniana zawsze bez względu na porę roku, doby i warunki (Regulamin Służby Granicznej 1968 ↓, s. 24).
- ↑ Od 3 października 1990 roku z RFN.
Przypisy
- ↑ ASGran., sygn. 217/143 ↓.
- ↑ Dominiczak 1985 ↓, s. 46.
- ↑ Historia Łużyckiej Brygady WOP ↓, s. 53–54.
- ↑ a b c d Wykazy dyslokacyjne WOP ↓.
- ↑ Ostrowski 2005 ↓, s. 18.
- ↑ Jackiewicz 1998 ↓, s. 53.
- ↑ Łach 2013 ↓, s. 294.
- ↑ Anna Jackiewicz: Założenia parkowe – Sobolice, gm. Przewóz - park pałacowy. [w:] Lubuski Wojewódzki Konserwator Zabytków [on-line]. lwkz.pl. [dostęp 2019-12-12]. (pol.).
- ↑ Potocka i Kowalski 2011 ↓, s. 16.
- ↑ Mieczysław Kręglicki. [w:] Biuletyn Informacji Publicznej IPN [on-line]. 2019. [dostęp 2020-01-19]. (pol.).
Bibliografia
- Henryk Dominiczak, Zarys historii Wojsk Ochrony Pogranicza 1945–1985, Warszawa: Wojskowa drukarnia w Łodzi, 1985 .
- Jerzy Prochwicz, Wojska Ochrony Pogranicza 1945–1965, Piotrków Trybunalski: Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie, 2011, ISBN 978-83-7726-027-2 .
- Halina Łach, System ochrony polskiej granicy państwowej, Olsztyn: Instytut Historii i Stosunków Międzynarodowych. Wydział Humanistyczny UWM, 2013, ISBN 978-83-935593-8-1 .
- Zenon Jackiewicz: Wojska Ochrony Pogranicza : (1945–1991): krótki informator historyczny. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej, 1998. ISBN 83-909304-3-9.
- Józef Ostrowski: Lubuska Brygada Wojsk Ochrony Pogranicza 1945–1989. Ludzie – wydarzenia. Krosno Odrzańskie: Drukarnia Dem-druk w Lubsku, 2005.
- Luiza Potocka, Grzegorz Kowalski: Lubuski i Nadodrzański Oddział Straży Granicznej w Krośnie Odrzańskim. W: Leszek Elas [patronat]: Straż Graniczna w dwudziestoleciu 1991-2011. Materiały poseminaryjne – Tom II. Koszalin: Centralny Ośrodek Szkolenia Straży Granicznej im. Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego, 2011. ISBN 978-83-909484-4-7.
- Praca zbiorowa. Historia Łużyckiej Brygady WOP
- ASGr.Historia Lubuskiej Brygady Wojsk Ochrony Pogranicza. Krosno Odrzańskie 1965
- Archiwum Straży Granicznej. Rozkazy personalne dowódcy Wojsk Ochrony Pogranicza.
- Archiwum Straży Granicznej. Wykazy dyslokacyjne jednostek i pododdziałów Wojsk Ochrony Pogranicza.
- Część I – Zasady Ogólne. Rozdział V, Obowiązki żołnierza WOP, punkt 70, t. WOP 1/67, Warszawa: Ministerstwo Obrony Narodowej Szefostwo Wojsk Ochrony Pogranicza, 1968, s. 24 .
Media użyte na tej stronie
Symbol Nadodrzańskiego Oddziału Straży Granicznej
Rozmieszczenie 84 batalionu WOP w 1957
Autor: Oberlausitzerin64, Licencja: CC BY-SA 4.0
Sobolice – pałac. Dawna Strażnica Wojsk Ochrony Pogranicza Sobolice, Strażnica Straży Granicznej w Sobolicach.