Strofa asklepiadejska

Strofa asklepiadejska – w metryce antycznej strofa zbudowana z wierszy asklepiadejskich, połączonych z glikonejem, a czasem z ferekratejem[1].

Nazwa strofy pochodzi od imienia hellenistycznego poety Asklepiadesa z Samos, choć ten sposób wierszowania można spotkać także w utworach Safony i Alkajosa. Wiersze asklepiadejskie są zaliczane do miar eolskich[2]. Wyróżnia się trzy strofy asklepiadejskie[1][a].

Strofa asklepiadejska I

Inaczej metrum Asclepiadeum tertium[3]; jest to strofa zbudowana z trzech asklepiadejów mniejszych i glikoneja:

1. stopa2. stopa3. stopa4. stopa
asklepiadej mniejszy
wersy 1-3
akcentowana sylabadługa sylabaakcentowana sylabakrótka sylabakrótka sylabaakcentowana sylabaakcentowana sylabakrótka sylabakrótka sylabaakcentowana sylabakrótka sylabaanceps w arsie
glikonej
wers 4
akcentowana sylabadługa sylabaakcentowana sylabakrótka sylabakrótka sylabaakcentowana sylabakrótka sylabaanceps w arsie

Przykład:

Quis desiderio sit pudor aut modus
tam cari capitis? Praecipe lugubris
cantus, Melpomene, cui liquidam pater
vocem cum cithara dedit. (Horacy Pieśni I, 24, 1-4)

Strofa asklepiadejska II

Inaczej metrum Asclepiadeum quartum[3]; podobna do strofy I, jednak w trzecim wersie zamiast asklepiadeja występuje ferekratej, czyli pozbawiony ostatniej arsy glikonej:

1. stopa2. stopa3. stopa4. stopa
asklepiadej mniejszy
wersy 1-2
akcentowana sylabadługa sylabaakcentowana sylabakrótka sylabakrótka sylabaakcentowana sylabaakcentowana sylabakrótka sylabakrótka sylabaakcentowana sylabakrótka sylabaanceps w arsie
ferekratej
wers 3
akcentowana sylabadługa sylabaakcentowana sylabakrótka sylabakrótka sylabaakcentowana sylabaanceps w tezie
glikonej
wers 4
akcentowana sylabadługa sylabaakcentowana sylabakrótka sylabakrótka sylabaakcentowana sylabakrótka sylabaanceps w arsie

Przykład:

Nuper sollicitum quae mihi taedium,
nunc desiderium curaque non levis,
interfusa nitentis
vites aeqora Cyclades. (Horacy Pieśni I, 14, 16-20)

Strofa asklepiadejska III

Inaczej metrum Asclepiadeum secundum[3]; strofa składa się z glikonejów przeplatanych asklepiadejami mniejszymi:

1. stopa2. stopa3. stopa4. stopa
glikonej
wers 1
akcentowana sylabadługa sylabaakcentowana sylabakrótka sylabakrótka sylabaakcentowana sylabakrótka sylabaanceps w arsie
asklepiadej mniejszy
wers 2
akcentowana sylabadługa sylabaakcentowana sylabakrótka sylabakrótka sylabaakcentowana sylabaakcentowana sylabakrótka sylabakrótka sylabaakcentowana sylabakrótka sylabaanceps w arsie
glikonej
wers 3
akcentowana sylabadługa sylabaakcentowana sylabakrótka sylabakrótka sylabaakcentowana sylabakrótka sylabaanceps w arsie
asklepiadej mniejszy
wers 4
akcentowana sylabadługa sylabaakcentowana sylabakrótka sylabakrótka sylabaakcentowana sylabaakcentowana sylabakrótka sylabakrótka sylabaakcentowana sylabakrótka sylabaanceps w arsie

Przykład:

Quem mortis timuit gradum
qui siccis oculis monstra natantia,
qui vidit mare turbidum et
infamis scopulos Acroceraunia? (Horacy Pieśni I, 3, 16-20)

Uwagi

  1. Przyjęto nazewnictwo wedle systemu szkolnego, zgodnego z Metronomem

Przypisy

  1. a b Metronom
  2. Słownik terminów literackich, red. Janusz Sławiński, Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1988, s. 45.
  3. a b c William Ramsey, Elementary Treatise on Latin Prosody, John Smith & Son, Glasgow 1837, s. 297-298.

Media użyte na tej stronie

Long-foot-meter.svg
Oznaczenie nieakcentowanej sylaby lub oznaczenie długiej sylaby
Short-foot-meter.svg
Oznaczenie krótkiej sylaby
Long accent-meter.svg
Oznaczenie akcentowanej sylaby