Strogij (1901)

Strogij (Строгий)
Ilustracja
„Strogij” w Sewastopolu
Klasaniszczyciel
TypSokoł
Historia
StoczniaCrichton, Petersburg
Położenie stępkisierpień 1899
Wodowanie2 sierpnia 1901
 Carska MW
Nazwa„Lebied´” → „Strogij” (od 1902)
Wejście do służbywrzesień 1902
 Flota Czerwona
Nazwa„Strogij” → „Marti” (od 1922)
Wejście do służbygrudzień 1920
Wycofanie ze służbylipiec 1929
Los okrętuzłomowany
Dane taktyczno-techniczne
Wypornośćnormalna: 220 ton
pełna: 240 t
Długość57,91 metra
Szerokość5,64 m
Zanurzenie2,29 m
Napęd
2 maszyny parowe potrójnego rozprężania
4 kotły Yarrow
moc 3800 KM
2 śruby
Prędkość26,5-27,5 węzła
Zasięg450-660 Mm przy prędkości 13 węzłów
Uzbrojenie
1 działo 75 mm
3 działka kal. 47 mm (3 x I)
Wyrzutnie torpedowe2 x 381 mm (2 x I)
Załoga51-58

Strogij (Строгий) – rosyjski niszczyciel z początku XX wieku i okresu I wojny światowej, jedna z 27 jednostek typu Sokoł. Okręt został zwodowany 2 sierpnia 1901 roku w stoczni Crichton w Petersburgu, a do służby w Marynarce Wojennej Imperium Rosyjskiego wszedł we wrześniu 1902 roku, z przydziałem do Floty Czarnomorskiej. Opanowany przez bolszewików niszczyciel został w maju 1918 roku zdobyty przez Niemców, a w 1919 roku przejęli go Biali. W 1920 roku jednostka została wcielona do Floty Czerwonej, zaś w 1922 roku jej nazwę zmieniono na „Marti”. Okręt wycofano ze służby w 1929 roku i następnie złomowano.

Projekt i budowa

„Strogij” był jednym z kilkudziesięciu niszczycieli typu Sokoł, który został wykonany przez rodzimy przemysł okrętowy na wzór zbudowanego w Wielkiej Brytanii prototypu – „Sokoła”[1]. Jednostka z racji niewielkiej wyporności bardziej odpowiadała klasie torpedowców[1].

Okręt zbudowany został w stoczni Crichton w Petersburgu[1][2]. Stępkę niszczyciela położono w sierpniu 1899 roku, został zwodowany jako „Lebied´” („Лебедь”) 2 sierpnia 1901 roku, a do służby w Marynarce Wojennej Rosji przyjęto go we wrześniu 1902 roku, już pod nazwą „Strogij”[1][2].

Dane taktyczno-techniczne

Okręt był niewielkim, czterokominowym niszczycielem z taranowym dziobem[3]. Długość całkowita wykonanego ze stali niklowej kadłuba wynosiła 57,91 metra, szerokość 5,64 metra i zanurzenie 2,29 metra[4][5][a]. Wyporność normalna wynosiła 220 ton, zaś pełna 240 ton[2][6][b]. Okręt napędzany był przez dwie maszyny parowe potrójnego rozprężania o mocy 3800 KM, do których parę dostarczały cztery kotły Yarrow[1][2]. Dwuśrubowy układ napędowy pozwalał osiągnąć prędkość 26,5-27,5 węzła[1][2]. Okręt mógł zabrać zapas węgla o masie 58-80 ton, co zapewniało zasięg wynoszący od 450 do 660 Mm przy prędkości 13 węzłów[1][c].

Okręt wyposażony był w dwie pojedyncze wyrzutnie torped kalibru 381 mm, umieszczone na rufie, z zapasem sześciu torped[1][4]. Uzbrojenie artyleryjskie stanowiły: pojedyncze działo jedenastofuntowe kal. 75 mm L/48 Canet, umieszczone na platformie nad pomostem bojowym oraz trzy pojedyncze działka kal. 47 mm L/40 Hotchkiss na śródokręciu (dwa za przednim kominem i jedno między dwoma kominami rufowymi)[1][7].

Załoga okrętu liczyła od 51 do 58 oficerów, podoficerów i marynarzy[1][2].

Służba

Po ukończeniu budowy niszczyciel przeszedł na Morze Czarne, wchodząc w skład Floty Czarnomorskiej[2][6]. W 1909 roku dokonano modernizacji uzbrojenia jednostki: zdemontowano obie wyrzutnie torped kal. 381 mm i wszystkie działka kal. 47 mm, instalując w zamian dwie pojedyncze wyrzutnie torped kal. 450 mm oraz drugą armatę kal. 75 mm (usytuowaną w pobliżu rufy) i dwa pojedyncze karabiny maszynowe kal. 7,62 mm[1]. Prócz tego okręt przystosowano do przenoszenia 10 min[1][2]. W momencie wybuchu I wojny światowej „Strogij” był już przestarzały i osiągał maksymalnie 22-24 węzły[1]. W kwietniu 1916 roku niszczyciel udaremnił atak niemieckiego okrętu podwodnego SM U-33 na rosyjskie transportowce u wybrzeży Anatolii[8]. W czerwcu tego roku „Strogij” udzielał wsparcia ogniowego wojskom rosyjskim walczącym z Turkami[9]. 28 i 30 maja 1917 roku okręt (wraz z bliźniaczym niszczycielem „Smietliwyj”) wziął udział w wypadzie krążowników pomocniczych „Dacia” i „Regele Carol” w rejon Synopy, Samsunu, Ünye i Ordu, podczas którego zatopiono 125 małych żaglowców, a trzy zdobyto[10]. W wyniku rewolucji październikowej niszczyciel został przejęty przez bolszewików, po czym 1 maja 1918 roku zdobyty przez Niemców[1]. W maju 1919 roku okręt wszedł w skład floty Białych, zaś w grudniu 1920 roku jednostka została z powrotem przejęta przez Flotę Czerwoną[1]. W grudniu 1922 roku nazwę niszczyciela zmieniono na „Marti” („Марти”)[1][d]. Okręt oficjalnie przyjęto do służby w lipcu 1923 roku[1]. Od lutego 1926 roku jednostkę pozbawiono uzbrojenia torpedowego i wykorzystywano jako okręt łącznikowy, zaś ze służby wycofano go w lipcu 1929 roku i następnie złomowano[1][e].

Uwagi

  1. ↑ Według Navypedii długość okrętu wynosiła 58,1 metra[1].
  2. ↑ Według Navypedii wyporność normalna wynosiła 250 ton, zaś pełna 305 ton[1].
  3. ↑ Według Conway’s All The World’s Fighting Ships 1860-1905 zapas węgla wynosił 60 ton[2].
  4. ↑ Według Conway’s All The World’s Fighting Ships 1860-1905 oraz J. Gozdawy-Gołębiowskiego okręt otrzymał nazwę „Badina”[2][11].
  5. ↑ Według Conway’s All The World’s Fighting Ships 1860-1905 okręt wycofano ze służby prawdopodobnie w 1939 roku[2].

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t Ivan Gogin: KRECHET torpedo boats (1900-1904) (ang.). Navypedia. [dostęp 2017-10-31].
  2. ↑ a b c d e f g h i j k Roger Chesneau, Eugene Kolesnik: Conway’s All The World’s Fighting Ships 1860-1905. London: 1979, s. 206.
  3. ↑ Roger Chesneau, Eugene Kolesnik: Conway’s All The World’s Fighting Ships 1860-1905. London: 1979, s. 205.
  4. ↑ a b Roger Chesneau, Eugene Kolesnik: Conway’s All The World’s Fighting Ships 1860-1905. London: 1979, s. 205-206.
  5. ↑ Piotr Olender: Rosyjsko-japońska wojna morska 1904-1905. T. 2: Bitwa pod Cuszimą. Sandomierz: 2012, s. 247.
  6. ↑ a b T.A. Brassey (red.): The Naval Annual, 1905. Portsmouth: 1905, s. 330.
  7. ↑ Robert Jackson: Niszczyciele, fregaty i korwety. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 2001, s. 279.
  8. ↑ J. Gozdawa-Gołębiowski, T. Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: 1994, s. 327.
  9. ↑ J. Gozdawa-Gołębiowski, T. Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: 1994, s. 328.
  10. ↑ J. Gozdawa-Gołębiowski, T. Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: 1994, s. 414.
  11. ↑ J. Gozdawa-Gołębiowski, T. Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: 1994, s. 573.

Bibliografia

  • T.A. Brassey (red.): The Naval Annual, 1905. Portsmouth: J. Griffin and Co., 1905. (ang.)
  • Roger Chesneau, Eugene Kolesnik: Conway’s All The World’s Fighting Ships 1860-1905. London: Conway Maritime Press, 1979. ISBN 978-0-85177-133-5. (ang.)
  • Ivan Gogin: KRECHET torpedo boats (1900-1904) (ang.). Navypedia. [dostęp 2017-10-31].
  • Jan Gozdawa-Gołębiowski, Tadeusz Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: Lampart, 1994. ISBN 83-902554-2-1.
  • Robert Jackson: Niszczyciele, fregaty i korwety. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 2001. ISBN 83-1109-273-7.
  • Piotr Olender: Rosyjsko-japońska wojna morska 1904-1905. T. 2: Bitwa pod Cuszimą. Sandomierz: Stratus, 2012. ISBN 978-83-61421-56-6.
Niszczyciele typu Sokoł
Carska MW
Nippon Kaigun
Merivoimat

Media użyte na tej stronie

Naval Ensign of Russia.svg
Łatwo można dodać ramkę naokoło tej grafiki
Naval Ensign of RSFSR (1920-1923).svg
Bandera wojenna Rosji Radzieckiej (1920-1923).
Strogiy1899-1929Sevastopol.jpg
Imperial Russian torpedo boat destroyer Strogii.