Stuart Roosa
Data i miejsce urodzenia | 16 sierpnia 1933 |
---|---|
Data i miejsce śmierci | 12 grudnia 1994 |
Narodowość | |
Funkcja | pilot modułu dowodzenia |
Łączny czas misji kosmicznych | 9 dni 1 minuta i 58 sekund |
Misje | |
Stopień wojskowy | |
Odznaczenia | |
Stuart Allen Roosa (ur. 16 sierpnia 1933 w Durango, zm. 12 grudnia 1994 w Waszyngtonie) – amerykański astronauta, pułkownik United States Air Force.
Wykształcenie oraz służba wojskowa
Szkołę średnią (Claremore High School) ukończył w Claremore w stanie Oklahoma. Naukę kontynuował w stanowych uniwersytetach w Oklahomie (Oklahoma State University) i Arizonie (University of Arizona). Licencjat z inżynierii lotniczej zdobył na stanowym Uniwersytecie Kolorado (University of Colorado). Na początku lat 50. XX wieku służył w pożarniczym zespole spadochronowym Straży Leśnej.
- 1953 – wstąpił do Sił Powietrznych Stanów Zjednoczonych. Szkolenie lotnicze przeszedł w bazach – Del Rio w Teksasie i Luke w Arizonie. Kwalifikacje pilota wojskowego uzyskał w szkole pilotów w bazie Williams w Arizonie. Służył również w bazie Langley w Wirginii, gdzie latał samolotami F-84F i F-100.
- 1962–1964 – był pilotem myśliwca F-101 w bazie lotniczej Olmstead w Pensylwanii. Jako szef służby obsługi technicznej służył w amerykańskiej bazie Tachikawa w Japonii.
- 1965 – ukończył Szkołę Pilotów Doświadczalnych Aeronautyki (Aerospace Research Pilot School) w bazie Edwards w Kalifornii. Do 1966 był tam pilotem doświadczalnym.
- 1973 – ukończył wyższy kurs zarządzania w Harvard Business School.
- Luty 1976 – w stopniu pułkownika przeszedł do rezerwy.
Jako pilot wylatał ponad 5500 godzin, z czego 5000 na samolotach z napędem odrzutowym.
Kariera astronauty
- 4 kwietnia 1966 – zakwalifikował się do piątej grupy astronautów NASA (NASA 5), liczącej 19 osób.
- Marzec 1969 – podczas lotu statku Apollo 9 utrzymywał łączności radiową (CapCom) z załogą pracującą na orbicie.
- 31 stycznia – 9 lutego 1971 – uczestniczył w locie statku Apollo 14.
- Kwiecień 1972 – był dublerem pilota modułu dowodzenia misji Apollo 16. W czasie lotu pełnił funkcję operatora łączności (CapCom).
- Grudzień 1972 – ponownie był dublerem pilota modułu dowodzenia tym razem statku Apollo 17. W czasie lotu utrzymywał łączności radiową (CapCom) z załogą pracującą w kosmosie.
- Do odejścia z Korpusu Astronautów był kandydatem do wzięcia udziału w programie Space Shuttle.
- Luty 1976 – opuścił szeregi NASA.
Apollo 14
Start misji Apollo 14 nastąpił 31 stycznia 1971. Dowódcą wyprawy był Alan Shepard, pilotem modułu księżycowego „Antares” – Edgar Mitchell, a pilotem modułu dowodzenia „Kitty Hawk” – Roosa. 5 lutego Shepard i Mitchell wylądowali na Księżycu. Roosa pozostawał w tym czasie na orbicie wokółksiężycowej w module „Kitty Hawk”, na pokładzie którego realizował program badań naukowych. Dzień później lądownik księżycowy przycumował pomyślnie do modułu dowodzenia. Podczas 33 godzin pobytu na powierzchni Księżyca Shepard i Mitchell zebrali około 45 kg próbek gruntu. Odbyli dwa spacery na Srebrnym Globie, przebywając poza lądownikiem przez ponad dziewięć godzin. Transmisje z powierzchni Księżyca po raz pierwszy były zrealizowane przy użyciu telewizji kolorowej. 9 lutego kapsuła z astronautami wodowała na Oceanie Spokojnym w odległości około siedmiu kilometrów od jednostki ratunkowej – uderzeniowego okrętu desantowego USS „New Orleans”.
Po opuszczeniu NASA
- Luty 1976 – lipiec 1977 – był wiceprezesem ds. kontaktów z partnerami zagranicznymi firmy U.S. Industries, Inc. w Oak Brook w Illinois oraz prezesem jej filii w Atenach.
- Lipiec 1977 – marzec 1981 – był wiceprezesem przedsiębiorstwa Charles Kenneth Campbell Investments.
- 1981 – od marca kierował własną firmą, Gulf Coast Coors, Inc., w Gulfport w Missisipi.
Coda
Zmarł 12 grudnia 1994 w Waszyngtonie, wskutek powikłań będących rezultatem zapalenia trzustki, na które cierpiał. Został pochowany na Cmentarzu Narodowym w Arlington.
Odznaczenia i nagrody
- Air Force Distinguished Service Medal
- NASA Distinguished Service Medal
- Air Force Command Pilot Astronaut Wings
- Johnson Space Center Superior Achievement Award (1970)
- American Astronautical Society's Flight Achievement Award (1971)
- Doktorat honorowy Uniwersytetu św. Tomasza w Houston (1971)
- Order Narodowy (Czad, 1973)
- Order Zasługi (Republika Środkowoafrykańska, 1973)
Dane lotu
Lot kosmiczny, w którym uczestniczył Stuart A. Roosa | |||||
---|---|---|---|---|---|
Łączny czas spędzony w kosmosie — 9 dni 1 minuta i 58 sekund |
Zobacz też
Bibliografia
- Biografia na stronie NASA (ang.)
- Biogram na stronie Spacefacts (ang.)
Media użyte na tej stronie
Ribbon for the Air Force Distinguished Service Medal awarded by the United States Air Force.
NASA astronaut Stuart A. Roosa, Apollo 14 Command Module Pilot (CMP), undergoes a space suit check prior to the launch of the Apollo 14 mission to the moon on January 31, 1971.
Autor: McOleo, Licencja: CC0
Ribbon bar of the Order of Merit (Central African Republic)
NASA Distinguished Service Ribbon
Autor: Jtesla16, Licencja: CC BY 3.0
Tombstone of Stuart Roosa in Arlington National Cemetery
Astronaut Stuart Roosa
Autor: Remi Mathis, Licencja: CC BY-SA 3.0
Ruban de chevalier de l'ordre national du Tchad