Studium kobiety

Studium kobiety

Étude de femme

Autor	Honoriusz Balzac
Typ utworu	opowiadanie
Wydanie oryginalne
Miejsce wydania	Francja
Język	francuski
Data wydania	1830
Pierwsze wydanie polskie
Przekład	Julian Rogoziński
poprzednia Pani Firmiani następna Fałszywa kochanka

Studium kobiety – opowiadanie Honoriusza Balzaka z cyklu Komedia ludzka, stanowiące część Scen z życia prywatnego. Po raz pierwszy zostało opublikowane w czasopiśmie La Mode w 1830.

Czas powstania utworu

Studium kobiety Balzac napisał w lutym 1830 roku. Po raz pierwszy wydał je w „La Mode” 12 marca 1830 roku. Następnie w 1831 roku u wydawcy Gosselina w zbiorze Romans et Contes philosophiques. W 1835 roku, pod zmienionym tytułem Profil de marquise, przeniósł utwór do Scen z życia prywatnego w Studiach obyczajowych, gdzie ponownie znalazł się w wydaniu Charpentiera z 1839 roku. W 1842 roku pisarz włączył nowelę do Komedii ludzkiej umieszczając ją w pierwszym tomie i przywracając pierwotny tytuł^[1][2].

Treść

Markiza de Listomère cieszy się w Paryżu opinią kobiety nieosiągalnej. Tymczasem Eugeniusz de Rastignac, dopiero zaczynający robić karierę w wielkim świecie, przypadkowo wysyła do niej namiętny list przeznaczony dla swojej kochanki Delfiny de Nucingen. Markiza, która już wcześniej dostrzegła przystojnego młodzieńca, udaje oburzenie, lecz w rzeczywistości jest zachwycona takim obrotem sprawy. Zaprasza Rastignaka do siebie, jednak ten, zorientowawszy się w sytuacji, nieopatrznie wyznaje jej prawdę. Markiza udaje wówczas chorobę i przepędza go^[3].

Cechy utworu

Studium kobiety jest przede wszystkim, jak sugeruje już sam tytuł, utworem poświęconym kobiecie, jej zachowaniu, uczuciom i przeżyciom. Mimo niewielkiej objętości dzieła stanowi ono ważny komponent ogólnej refleksji nad kobietami z wielkiego świata, cechami i motywami ich postępowania oraz wpływem środowiska na ich działanie, która przewija się przez kilkadziesiąt dzieł Balzaka. Opowiadanie dalekie jest jednak od jednolitego charakteru, łącząc w sobie elementy komiczne, ironiczny komentarz wobec obyczajów wielkiego świata (a zwłaszcza postępowania głównej bohaterki) oraz nieco cyniczny dydaktyzm. Autor eksperymentuje również z formą opowiadania, wprowadzając w roli narratora Horacego Bianchona, lekarza i przyjaciela Rastignaka, co ma dodatkowo przybliżyć czytelnikowi opisywany w utworze świat.

Przypisy

Bibliografia

• Florence Terrasse-Riou: Étude de femme (fr.). W: Balzac. La Comédie humaine. Edition critique en ligne. [on-line]. [dostęp 2011-04-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-06-12)].
• Honoriusz Balzac: Komedia ludzka. T. 3. Warszawa: Spółdzielnia Wydawnicza Czytelnik, 1957.
• André Maurois: Prometeusz, czyli życie Balzaka. Warszawa: Spółdzielnia Wydawnicza Czytelnik, 1970.