Stulsko

Stulsko

Herb Flaga
Państwo	Ukraina
Obwód	lwowski
Rejon	mikołajowski
Populacja (2001) • liczba ludności	834
Nr kierunkowy	3241
Kod pocztowy	81615
Położenie na mapie obwodu lwowskiego Stulsko
Położenie na mapie Ukrainy (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Stulsko
49°32′31″N 24°04′30″E/49,541944 24,075000
Portal Ukraina

Grodzisko Stulsko - wykute ludzką ręką jaskinie, służące obecnie jako piwnice (wś Dąbrowa)

Stulsko (ukr. Стільсько) – wieś na Ukrainie. Należy do rejonu mikołajowskiego w obwodzie lwowskim i liczy 834 mieszkańców. Leży nad rzeką Kłodnicą.

Historia

Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z 1330. Pomiędzy Stulskiem a Dąbrową (Діброва).

Wieś prawa wołoskiego, położona była w drugiej połowie XV wieku w ziemi lwowskiej województwa ruskiego^[1]. 6 stycznia 1554 król Zygmunt August potwierdził staroście chełmskiemu Gabrielowi Tarłowi prawa do wsi Rozwadów, Weryń, Uście, Nadiatycze, Demnia, Stulsko^[2].

Za II Rzeczypospolitej do 1934 roku wieś stanowiła samodzielną gminę jednostkową w powiecie żydaczowskim w woj. stanisławowskim. W związku z reformą scaleniową została 1 sierpnia 1934 roku włączona do nowo utworzonej wiejskiej gminy zbiorowej gminy Mikołajów nad Dniestrem w tymże powiecie i województwie^[3]. Po wojnie wieś weszła w struktury administracyjne Związku Radzieckiego.

Zabytki

• grodzisko położone na wschodnim zboczu doliny Kłodnicy o powierzchni 250 ha (największe tego typu na Ukrainie), datowane wstępnie na IX-XI w. Odkrycia dokonał na początku lat 80 archeolog i doktorant historii Orest Korczyński (obecnie profesor), który w 1980 rozpoczął badania nad wczesnym osadnictwem w dorzeczu górnego Poddniestrza^[4]. Jeżeli datacja grodziska jest prawidłowa to zabytek ten wiąże się z lokowanymi przez Nestora nad Dniestrem wschodnimi Chorwatami lub Białymi Chorwatami (jak podaje prasa ukraińska: столиці Великої (Білої) Хорватії, stolicy Wielkiej (Białej) Chorwacji - o ile wielkość grodu może sugerować, że mógł to być główny ośrodek jakiegoś plemienia to jednak z kategorycznymi wnioskami należy zaczekać, do opublikowania wyników współczesnych badań ukraińskich archeologów). Atrakcją turystyczną są będące częścią grodziska, obecnie używane jako wiejskie piwnice, jaskinie wykute w miękkim piaskowcu tworzące podziemną sieć labiryntów^[5]. Przypuszcza się, że niektóre mogły zostać wykute jeszcze w okresie funkcjonowania grodu. Badania wykazały, że płynąca u podnóża grodziska niewielka obecnie Kłodnica była kiedyś spławna. Odkryto system drewnianych śluz, który umożliwiał komunikację z oddalonym o 10 km Dniestrem. Pozostałości grodziska oraz obiekty skalne (w tym "skała" - w kształcie kamiennego mostu ze spłaszczona arkadą, mogąca służyć w czasach prehistorycznych jako pogański ołtarz) w sumie o powierzchni 515 ha objęto ochroną jako pomnik przyrody (Комплексна пам'ятка природи "Стільська")^[6]. Grodziszcze częściowo zniszczone przez budowę schodów, nasypu i fundamentów dla figury Matki Boskiej^[7]

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Stulsko, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola, Warszawa 1890, s. 508 .
• Orest Korczynski, СТІЛЬСЬКЕ ГОРОДИЩЕ (ukr.).
• Orest Korczynski, KULTNA SREDIŠTA LJETOPISNIH HRVATA IX.-XIV. STOLJEĆA U OKOLICI GRADINE STILJSKO U UKRAJINI [w:] "Croatica Christiana Periodica" nr 54, Zagrzeb 2004 (chorw.).
• На Львівщині знайшли столицю Білої Хорватії, artykuł i materiał wideo stacji TSN z 16 sierpnia 2010 (ukr.) [dostęp 03.012.2011].
• Biłych chorwatiw topliat' u srawku (ukr.)
• Карпатські Хорвати | Carpathian Croats | Ukrainian tribe (ukr.)